Cá dét đồng quê, ai đi xa cũng nhớ

Đứa bạn vừa xuống sân bay Phú Bài liền gọi: “Mi kiếm cái quán mô hay hay ngồi chút. Mà phải có cá dét đó nghe, tau thèm cái món ni quá chừng!”. Cũng may là món cá dét ở Huế không khó tìm…

lau ca det
Cá dét làm lẩu ở nhiều quán nhậu. Ảnh: Lê Thọ

Mùa gặt. Khi những thửa ruộng sát với con đường làng vừa cắt lúa xong. Chân ruộng vẫn còn đọng nước, sền sệt bùn non là nơi trú ngụ của loài cá dét. Cá dét là loài cá da trơn sống dưới bùn giống mấy loại cá lấu, cá măng ở suối.

Quê mình không gọi là đi bắt cá dét mà là đi đào cá dét bởi cứ dùng tay đào bùn là cá dét hiện ra cứ thế dùng hai tay bụm lại cho vào oi. Cá dét sống nhiều nhất ở những thửa ruộng sát với đường làng có bóng cây che mát cả ngày. Con to khoảng bằng ngón chân cái màu vàng ươm, con nhỏ cũng bằng ngón tay… Ai nhanh tay, “sát ngư” thì khoảng một tiếng đồng hồ là đã có gần rổ cá dét đầy.

Cá dét được chế biến thành nhiều món ăn từ cá dét kho khô với ớt, cá dét chiên tẩm bột chấm nước mắm. Nhưng ngon nhất vẫn là món canh chua cá dét. Đó là món khoái khẩu đồng quê ai đi xa cũng nhớ và sau này nó đã phát triển thành món lẩu cá dét nơi các quán nhậu đó đây từ quê đến phố…

Những người dân làng Kế Môn cạnh làng mình là những người sành ăn với hai món đặc sản của quê hương là con dông trên động và con cá dét dưới đồng. Họ làm bẫy bắt dông về nấu canh với mướp đắng và dùng rổ xúc cá dét về nấu canh chua. Trẻ con làng tôi hay đọc câu vè: “Phù Lai đan rổ đan tràn- Kế Môn xúc cá hai làng ăn chung” mỗi khi thấy những phụ nữ người làng Kế Môn về tận làng mình mang oi, cầm rổ đi xúc cá.

Họ thường đi xúc cá vào buổi trưa đến chiều, tay cầm rổ, bên hông đeo một cái oi để đựng cá. Cái rổ xúc cá được đan thiệt sâu, thiệt chắc để người xúc cá có thể đặt vào các chỗ nước ngang bắp chân rồi dùng chân kia xủi nước, bùn cho cá chạy vào rổ. Tất nhiên mỗi lần xúc có đủ loại cá tôm cua cáy; nhưng quý nhất vẫn là cá dét… Mình nghe nói người dân làng trên còn phơi khô cá dét đóng bao bì gửi cho người làng ở phương xa như là một món quà quý của quê hương. Đặc biệt, họ còn biết cách dự trữ cá dét bằng cách xay cá dét khô thành bột cho vào hũ. Mùa đông đến, mỗi khi nấu canh, bà nội trợ chỉ bỏ vào vài muỗng là món canh chua có vị cá dét ngon tuyệt…

Lâu rồi không còn thấy lại hình ảnh những người đi xúc cá ở những chân ruộng, ao hồ. Có lẽ cái nghề xúc cá ở quê đã không còn nữa vì cá ít dần và cả những phương tiện đánh bắt thủy sản hiện đại và hủy diệt hơn đã làm cho bao nhiêu loài cá cứ xa dần đồng ruộng, ao hồ. Không biết bữa ni sau mùa gặt cá dét có còn ẩn nấp nhiều dưới những lớp bùn non chân ruộng không nhỉ? Hay cũng như lũ trê, rô, cá dét đã thành của hiếm của đồng quê rồi?

Trưa ni, thưởng thức món lẩu cá dét ở quán cùng người bạn mà răng không có cái vị béo bùi như xưa nên cứ ngờ ngợ là cá dét nuôi chứ không phải cá dét đồng quê tự nhiên như vẫn thường được ăn trong mỗi buổi cơm mạ nấu nên cảm giác không được ngon cho lắm…

Thừa Thiên-Huế Online/Người lao động, 07/06/2016
Đăng ngày 08/06/2016
PHI TÂN
Ẩm thực

Tép hòa vị Tết 2025: Làng Vũ Đại đỏ lửa kho cá tiền triệu ngày giáp tết

Mỗi khi xuân về, khi các làng quê khác tấp nập chuẩn bị gói bánh chưng, bánh tát, làng Vũ Đại (Hà Nam) lại bận rộn với các niêu cá kho nghi ngút khói. Những ngày cuối năm, cả làng như đạp nhịịt, đỏ lửa cả ngày lẫn đêm để kịp giao những niêu cá trọn vẹn cho khách hàng trên khắp mọi miền Tổ quốc.

Cá kho làng Vũ Đại
• 09:00 12/01/2025

Lý giải vì sao “đầu cá” lại trở thành hàng hot cho các cửa hàng quán lẩu

Trong ẩm thực Việt Nam, lẩu từ lâu đã là món ăn quen thuộc, gắn liền với những bữa tiệc gia đình hay buổi họp mặt bạn bè. Điểm đặc biệt khiến món lẩu thêm phần độc đáo chính là sự góp mặt của nguyên liệu đầu cá. Từ các quán ăn bình dân đến nhà hàng sang trọng, đầu cá đã vươn lên trở thành một trong những nguyên liệu được săn đón hàng đầu, đặc biệt là trong các món lẩu. Nhưng tại sao món ăn này lại được ưa chuộng đến vậy? Hãy cùng khám phá những lý do vì sao “đầu cá” lại trở thành hàng hot cho các cửa hàng quán lẩu.

Đầu cá hồi
• 10:13 07/01/2025

Tép hòa vị Tết 2025: Giá trị văn hóa và truyền thống của tôm khô trong mâm cơm ngày Tết Việt Nam

Tôm khô là một món ăn dân dã nhưng mang đậm bản sắc văn hóa và giá trị truyền thống trong ẩm thực Việt Nam, đặc biệt là trong mâm cơm ngày Tết. Đây không chỉ là một nguyên liệu chế biến phong phú mà còn là biểu tượng gắn kết tinh thần gia đình và cộng đồng qua từng bữa ăn.

Tôm khô
• 09:00 05/01/2025

Cua hấp bia: Hương thơm ngọt lành ngày Tết

Mỗi khi Tết đến xuân về, bàn tiệc gia đình không chỉ là nơi sum họp mà còn là thời điểm lý tưởng để thưởng thức những món ăn hấp dẫn, độc đáo

Cua hấp
• 08:00 29/12/2024

Xử lý dịch bệnh không dùng kháng sinh trong nuôi tôm

Nuôi tôm là một ngành kinh tế quan trọng, nhưng cũng đầy thách thức khi dịch bệnh thường xuyên xuất hiện, đe dọa năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ
• 08:17 10/01/2025

Cá cảnh mini: Thú chơi nhỏ nhưng ý nghĩa lớn

Nuôi cá cảnh mini đang trở thành một xu hướng phổ biến, không chỉ bởi sự tiện lợi mà còn nhờ vào giá trị tinh thần mà nó mang lại. Những chú cá nhỏ xinh không chỉ làm đẹp không gian sống mà còn góp phần giảm căng thẳng, tạo cảm giác thư thái cho chủ nhân. Hãy cùng khám phá ý nghĩa đặc biệt của thú chơi này cùng mình nhé!

Cá cảnh mini
• 08:17 10/01/2025

Quản lý nguồn nước và cải tạo ao nuôi thích ứng với biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu đang tạo ra những thách thức lớn đối với ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là trong quản lý nguồn nước và cải tạo ao nuôi. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa lớn, hạn hán kéo dài, và nhiệt độ thay đổi thất thường ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường ao nuôi, sức khỏe thủy sản và năng suất sản xuất. Để thích ứng và duy trì sự bền vững, người nuôi cần áp dụng các biện pháp quản lý nguồn nước và cải tạo ao phù hợp với các điều kiện khí hậu mới.

Nuôi
• 08:17 10/01/2025

Tạo đồ trang sức từ vảy cá: Nghệ thuật biến phế phẩm thành kho báu

Khám phá nghệ thuật sử dụng vảy cá để tạo nên những món trang sức độc đáo, thân thiện với môi trường và tiềm năng phát triển trong ngành công nghiệp thời trang bền vững. Những món trang sức này không chỉ thể hiện vẻ đẹp sáng tạo mà còn góp phần làm giảm thiểu rác thải từ ngành thủy sản, mở ra cơ hội mới trong lĩnh vực thời trang bền vững và ý thức bảo vệ môi trường.

Hoa tai
• 08:17 10/01/2025

Nuôi tôm hiệu quả với thức ăn tiên phong Advance Pro - Độ đạm tối ưu 36%

Trong những năm qua, nuôi tôm thâm canh và siêu thâm canh được xem là mô hình lý tưởng mang lại thu nhập ổn định cho các hộ nuôi.

Grobest
• 08:17 10/01/2025
Some text some message..