Công nghiệp “bức tử” thủy sản

Là vùng trọng điểm nuôi trồng thủy sản của cả nước, ĐBSCL đang đối diện nhiều thách thức mà trong đó, nghiêm trọng nhất là sự phát triển công nghiệp thiếu đầu tư bảo vệ môi trường đã “bức tử” nhiều dòng sông, vùng ven biển. Hai trường hợp sau đây chỉ là dẫn chứng, có thể chưa phải điển hình giữa nhiều điểm nóng ở ĐBSCL.

Công nghiệp “bức tử” thủy sản
Bãi tro xỉ than ở Trung tâm Điện lực Duyên Hải đã gần đầy tràn

Kêu cứu quanh khu công nghiệp

Khoảng 20 km của 7 con kênh ở xã Phú Tân (huyện Châu Thành, Sóc Trăng) đang bị ô nhiễm nặng nề vì nước thải từ khu công nghiệp An Nghiệp. Phải thuyết phục mãi, ông Liêu Phô và ông Lâm Hiệp ở ấp Phước Hòa, xã Phú Tân mới miễn cưỡng chạy vỏ lãi vào kênh 25. Gọi là kênh 25 vì rộng 25 m, một đầu giáp Quốc lộ 1A, một đầu nối ra kênh 30/4, dài khoảng 5 km. Kênh 25 chạy bên khu công nghiệp An Nghiệp nên hứng trọn nước thải từ các nhà máy đang hoạt động nơi đây thải ra. Không thể tượng tưởng con kênh rộng một thời trong xanh, nhiều cá tôm mà nay đen kịt với đầy bọt khí, bốc mùi hôi thối kinh khủng.

Từ kênh 25 nối ra kênh 30/4 và lan tỏa những kênh khác: kênh 20, kênh 6 thước, Huỳnh Văn Lợi, Trại Giam, Vành Đai, Xây Chô... Ông Lý Sil ở ấp Phước Thuận, xã Phú Tân kể: “Trước đây, những con kênh này nhiều cá, tép lắm. Mấy năm qua ô nhiễm ngày càng trầm trọng, không con gì còn sống được. Bây giờ, làm lúa hay màu đều không xong”. Phó Chủ tịch UBND xã Phú Tân, ông Lâm Huỳnh Minh Thoại cho biết, sót vài con kênh, mấy năm trước còn khá trong sạch thì bây giờ cũng đen ngòm, ô nhiễm đang ảnh hưởng tới hơn 1.000 ha đất sản xuất và khoảng 250 hộ dân.

Tình trạng ô nhiễm môi trường quanh khu công nghiệp An Nghiệp diễn ra từ nhiều năm trước, hồi mới chỉ có 3 - 4 nhà máy. Dần dần, ô nhiễm càng nặng nề với sự mọc lên nhiều nhà máy chế biến nông thủy sản, đến nay đã hơn chục cái. Trưởng ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh Sóc Trăng, ông Lâm Hùng Kiện cho biết: “Khu công nghiệp An Nghiệp đi vào hoạt động từ năm 2009. Sau đó, xây dựng nhà máy xử lý nước thải công suất 4.000 m3/ngày đêm nhưng không xử lý hết nước thải của các nhà máy, phần thừa ra mỗi ngày dăm ba ngàn mét khối được trút xuống kênh 25 để lưu chứa”. Thế là con kênh 25 bị “bức tử”. Gần đây, khu công nghiệp đầu tư nâng cấp nhà máy xử lý nước thải lên 10.000 m3 để xử lý hết nước thải của các nhà máy, đi vào hoạt động từ ngày 26/5/2017. Thế nhưng, ô nhiễm lại trầm trọng hơn và còn lan rộng.

“Do việc nạo vét kênh 25 làm không đúng cách”, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Châu Thành, ông Phan Đức Kháng khẳng định. Ông Kháng giải thích, qua nhiều năm chứa nước thải của các nhà máy đã đóng một lớp bùn cặn ô nhiễm ở đáy kênh 25. Khi nhà máy xử lý nước thải được nâng cấp, khu công nghiệp không còn đổ nước thải xuống kênh 25 thì có dự án nạo vét kênh 25. Thế nhưng, thay vì phải thận trọng hút hết nước rồi mới vét bùn thì đơn vị thi công cho xáng vào múc như nạo vét kênh thủy lợi thông thường, thế là khuấy làm ô nhiễm trầm trọng lan rộng ra. Tình trạng này diễn ra hai tháng qua và chưa biết hậu quả còn kéo dài tới bao giờ.

Thủy sản cạn kiệt bên nhà máy điện than

Ông Nguyễn Văn Gò, 55 tuổi, ở ấp Mù U, xã Dân Thành (thị xã Duyên Hải, Trà Vinh) sống bằng nghề đặt lú trên biển từ nhỏ, cách nhà máy nhiệt điện Duyên Hải khoảng cây số. “Từ khi nhà máy điện hoạt động, cá chết lai rai hoài à. Nhất là tình trạng cá bị ghẻ lở đầy mình, bắt lên nhìn thấy ghê nên chúng tôi không dám ăn, cũng không dám đem về bán mà bỏ luôn”, ông Gò nói.
Trên mé biển, ông Phan Văn Trần, 51 tuổi, ở ấp Mù U đang cùng hai thợ sửa ghe. Dừng tay, ông nói: “Từ tháng 8 âm lịch đến tháng giêng gió chướng về là bụi từ nhà máy bay vào nhà mịt mù đóng có lớp, đen ngòm. Bụi khói, bụi than và cả nước làm mát nhà máy xả xuống biển, cá ghẻ lở và chết dần là chuyện có gì ngạc nhiên đâu. Tôi sửa ghe vì nghề mà làm chớ không biết còn kiếm sống được không”.

Xa nhà máy về phía đồng muối bỏ hoang, ông Lý Văn Ngoan, 55 tuổi, kể nhà ông có gần 1 ha đất, trước đây làm muối, nay bỏ hoang vì bụi, muối làm ra không ai mua. Ông bộc bạch, trước đây, khi rảnh rỗi, ông ra biển theo ghe thuyền đánh bắt cá tôm; nhưng từ ngày có nhà máy điện, cá tôm 10 phần chỉ còn khoảng 3 phần nên ông cũng đã bỏ biển.

Báo cáo của Công ty Nhiệt điện Duyên Hải, Trung tâm Điện lực Duyên Hải ở ấp Mù U, xã Dân Thành, quy hoạch 4 nhà máy với tổng công suất khoảng 4.415 MW. Tổng vốn đầu tư hơn 5 tỷ USD, trên diện tích 878,91 ha.

Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1 có 2 tổ máy, Tổng thầu EPC là Tập đoàn Điện khí Đông Phương (Trung Quốc), phát điện thương mại từ tháng 1/2016. Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 3 có 2 tổ máy, tổng thầu EPC là Công ty Chenda (Trung Quốc), phát điện thương mại từ tháng 3/2017. Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 3 mở rộng có 1 tổ máy, tổng thầu EPC là Công ty SUMITOMO (Nhật Bản), đang xây dựng. Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 2 có 2 tổ máy, chưa khởi công. Các tổ máy đều có công suất 622,5 MW, trừ tổ máy của Nhà máy Nhiệt điện 3 mở rộng có 680 MW.

Trung tâm có cảng biển với cầu dẫn dài 900 m, gồm bến cảng dầu cho tàu 1.000 tấn và bến cảng than cho tàu 30.000 tấn. Than từ tàu được bốc dỡ bằng gàu xích, theo băng chuyền vào bãi. Thủy sản quanh khu vực các nhà máy đang cạn kiệt do nước làm mát có nhiệt độ cao (chừng 70oC) thải ra và bụi khói. Tuy nhiên, nguy cơ lớn hơn là tro xỉ than.

Đang quản lý vận hành 2 nhà máy phát điện thương mại là Công ty Nhiệt diện Duyên Hải và Phó Giám đốc Nguyễn Đình Thảo cho biết, nếu chạy hết tải, mỗi ngày đốt hơn 14.000 tấn than, thải ra hơn 4.000 tấn tro xỉ. Hiện, mới khoảng 10% lượng tro xỉ được vài doanh nghiệp dùng sản xuất gạch xây dựng. Cho nên, bãi tro xỉ rộng mấy chục ha đã gần đầy.

Tro xỉ theo ống từ nhà máy, đổ xuống bãi thải được san ra, đầm nền, tưới nước để chống bay bụi ra xung quanh. Tuy nhiên, nếu không có gì thay đổi, hơn một năm nữa, bãi tro xỉ sẽ đầy tràn mà nơi đây là bờ biển nên chưa biết mức độ “bức tử” vùng ven biển sẽ như thế nào? “Một cơ sở nghiên cứu của Bộ Xây dựng đang thí nghiệm dùng tro xỉ đúc bê tông, nếu thành công thì mới giải quyết được vấn nạn”, ông Thảo nói với niềm hy vọng khá mong manh.

Hệ thống nhà máy nhiệt điện chính ở Việt Nam

- Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng (Hà Tĩnh): Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1; Vũng Áng 2, Vũng Áng 3
- Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân (Bình Thuận): Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1, Vĩnh Tân 2, Vĩnh Tân 3, Vĩnh Tân 4
- Dự án Khí - Điện - Đạm Cà Mau (Cà Mau)
- Nhiệt điện Sông Hậu (Hậu Giang)
- Nhiệt điện Kiên Lương (Kiên Giang)
- Nhiệt điện Long Phú (Sóc Trăng)
- Nhiệt điện Duyên Hải (Trà Vinh): Nhiệt điện Phú Mỹ; Nhiệt điện Ô Môn; Nhiệt điện Quỳnh Lập.

 

TSVN
Đăng ngày 19/09/2017
Thanh Hải
Môi trường

Thừa Thiên - Huế: Đầm phá ô nhiễm, dân kêu trời

Hàng ngàn hộ dân ở 33 xã, phường, thị trấn sống dựa vào đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa Thiên - Huế), đang khốn khổ vì nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng.

Ô nhiễm đầm phá ở Thừa Thiên - Huế
• 14:32 14/03/2023

Sản xuất xà phòng từ chất nhầy ốc sên

Một con ốc sên sẽ tạo ra khoảng 2g chất nhờn. Để sản xuất 15 thanh xà phòng trọng lượng 100g, anh Desrocher ở thị trấn Wahagnies, miền Bắc nước Pháp cần khoảng 40 con ốc sên. Ảnh: Reuters

Xà phòng từ ốc sên
• 10:17 09/02/2023

Yên Bái: Thả hơn 30 nghìn cá giống xuống hồ Thác Bà trong ngày ông Công, ông Táo

Ngày 14/1, huyện Yên Bình (Yên Bái) đã tổ chức thả cá bổ sung nguồn lợi thủy sản hồ Thác Bà năm 2023 gắn với phong tục thả cá chép ngày 23 tháng Chạp.

Thả cá
• 12:02 19/01/2023

Xuất hiện pin làm từ vỏ cua, có thể tái chế 1000 lần

Các nhà khoa học đã phát minh ra một loại pin được làm từ vỏ cua, dễ phân hủy hơn nhiều so với pin lithium-ion.

Pin làm từ vỏ cua
• 09:46 12/01/2023

Cá chết hàng loạt: Nguyên nhân và giải pháp cho người nuôi

Những ngày đầu tháng 5/2025, người dân TP.HCM không khỏi bàng hoàng trước cảnh tượng cá chết trắng mặt nước trên kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè. Tình trạng này không chỉ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân và đặt ra nhiều câu hỏi về nguyên nhân cũng như biện pháp phòng ngừa, đặc biệt đối với người nuôi trồng thủy sản.

Cá chết
• 09:55 12/05/2025

Vai trò của khu bảo tồn biển trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản

Khu bảo tồn biển (Marine Protected Area – MPA) là vùng không gian biển được quy hoạch và quản lý nhằm bảo vệ tài nguyên sinh vật biển, hệ sinh thái và cảnh quan tự nhiên. Tùy theo mức độ bảo vệ, có thể cấm hoặc hạn chế các hoạt động như khai thác thủy sản, du lịch, vận tải biển để đảm bảo duy trì hoặc phục hồi sự đa dạng sinh học.

San hô biển
• 10:03 05/05/2025

Các tỉnh ven biển chủ động phòng tránh thiên tai sạt lở

Trong những năm gần đây, Việt Nam đang phải đối mặt với những tác động ngày càng rõ rệt của biến đổi khí hậu.

Ven biển
• 10:51 15/04/2025

Có nên áp dụng cơ chế thưởng cho người báo tin xả rác giống như xuyệt điện thủy sản?

Trong bối cảnh bảo vệ môi trường ngày càng được chú trọng, việc xử lý các hành vi vi phạm môi trường như xả rác bừa bãi đang trở thành một thách thức lớn. Một trong những giải pháp được nhiều địa phương triển khai để khuyến khích người dân tham gia giám sát, tố giác vi phạm là cơ chế khen thưởng cho người báo tin, đặc biệt là những hành vi xả rác. Liệu cơ chế này có thể áp dụng hiệu quả như mô hình "treo thưởng" chống xuyệt điện thủy sản tại Cà Mau?

• 10:16 08/04/2025

Một số ứng dụng công nghệ trong quản lý và giám sát hoạt động khai thác thủy sản

sản Việc ứng dụng công nghệ trong quản lý và giám sát hoạt động khai thác thủy sản là một xu hướng quan trọng giúp đảm bảo khai thác bền vững, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và tuân thủ các quy định quốc tế. Dưới đây là một số công nghệ tiêu biểu đang được triển khai.

Công nghệ trong khai thác thủy sản
• 13:57 13/05/2025

Ngành thủy sản Việt Nam đã và đang “xanh hóa”: Từ xu hướng đến chiến lược quốc gia

Trong nhiều thập kỷ qua, thủy sản đã đóng vai trò trụ cột trong nền kinh tế Việt Nam, góp phần quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu, tạo việc làm và sinh kế cho hàng triệu người dân. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, ngành này cũng đang đối mặt với không ít thách thức mang tính sống còn: suy giảm nguồn lợi, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế… Trong bối cảnh đó, “xanh hóa” không còn là lựa chọn, mà đã trở thành chiến lược phát triển tất yếu nếu Việt Nam muốn duy trì vị thế và phát triển bền vững ngành thủy sản.

Nuôi trồng thủy sản
• 13:57 13/05/2025

Xử lý hiện tượng tôm bị đóng rong ở thân

Trong ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm, việc quản lý môi trường ao nuôi đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc quyết định thành công của một vụ nuôi. Một trong những hiện tượng thường gặp, đặc biệt vào thời điểm giao mùa hoặc khi môi trường ao nuôi không được kiểm soát tốt, là tình trạng tôm bị đóng rong trên thân.

Tôm bị đóng rong
• 13:57 13/05/2025

Loài tép cảnh đắt nhất thế giới

Trong thế giới tép cảnh cao cấp, nơi màu sắc và hoa văn được nâng tầm thành nghệ thuật, không có loài nào gây ấn tượng mạnh như Pinto Black Galaxy Fishbone. Với vẻ ngoài huyền bí, hiếm có và giá trị sưu tầm cao, loài tép này là niềm mơ ước của những người chơi thủy sinh đam mê sự tinh tế và đẳng cấp.

Tép cảnh
• 13:57 13/05/2025

Một số lưu ý cho người chơi cá cảnh trong hồ kính

Nuôi cá cảnh trong hồ kính (bể kính) là một thú vui tao nhã được nhiều người yêu thích vì vừa giúp trang trí không gian sống, vừa mang lại cảm giác thư giãn. Tuy nhiên, để duy trì một hồ cá đẹp, sạch sẽ và những chú cá khỏe mạnh, người nuôi cần hiểu và tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản. Việc nuôi cá hồ kính không đơn thuần chỉ là mua cá và đổ nước vào bể, mà là cả một quá trình chăm sóc đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiến thức nhất định. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi nuôi cá trong hồ kính.

Nuôi bể kính
• 13:57 13/05/2025
Some text some message..