Giải pháp phục hồi bền vững nguồn lợi thủy sản tại Việt Nam

Nguồn lợi thủy sản đóng vai trò quan trọng trong cả hệ sinh thái tự nhiên và nền kinh tế của Việt Nam. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, việc khai thác quá mức, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu đã dẫn đến suy giảm nghiêm trọng trữ lượng thủy sản, gây ảnh hưởng lớn đến sự cân bằng sinh thái và sinh kế của người dân.

Đánh bắt cá
Thả cá giống, tái tạo nguồn lợi thủy sản xuống các dòng sông, hồ chứa nước lớn là một trong hoạt động thường xuyên cần thực hiện.

Trước thực trạng này, việc tìm ra các giải pháp phục hồi nguồn lợi thủy sản không chỉ là mục tiêu ngắn hạn mà còn là yêu cầu cấp thiết cho sự phát triển bền vững của ngành thủy sản. Những giải pháp tái tạo, bảo vệ, và sử dụng hợp lý nguồn lợi thủy sản đang dần được triển khai trên toàn quốc, hứa hẹn mang lại kết quả tích cực cho cả môi trường và kinh tế. 

Nguyên nhân suy giảm nguồn lợi thủy sản 

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm nguồn lợi thủy sản là khai thác quá mức và thiếu kiểm soát. Các phương pháp đánh bắt không bền vững như sử dụng lưới có mắt nhỏ hay chất nổ không chỉ làm giảm số lượng thủy sản mà còn hủy hoại hệ sinh thái. Thêm vào đó, môi trường sống của các loài thủy sản cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi ô nhiễm từ các hoạt động công nghiệp và nông nghiệp. Nước thải chứa hóa chất độc hại và phân bón hóa học đã làm giảm khả năng tái sinh tự nhiên của các loài thủy sinh. 

Ngoài ra, biến đổi khí hậu cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc làm thay đổi điều kiện sinh sống của nhiều loài thủy sản, dẫn đến sự suy giảm về số lượng. Các hệ sinh thái biển bị xâm lấn bởi hoạt động con người, thiếu sự bảo vệ hợp lý khiến nguồn lợi bị cạn kiệt nhanh chóng. Đặc biệt, nhiều khu vực chưa có các biện pháp bảo tồn hiệu quả hoặc thực thi các biện pháp bảo vệ chưa đạt kết quả mong muốn, làm trầm trọng thêm tình trạng suy giảm. 

Các hệ sinh thái biển bị xâm lấn bởi hoạt động con người

Giải pháp phục hồi nguồn lợi thủy sản tại Việt Nam 

Thiết lập khu bảo tồn biển 

Song song với đó, việc thiết lập các khu bảo tồn biển cũng là giải pháp hiệu quả giúp nguồn lợi thủy sản có cơ hội tái tạo tự nhiên. Các khu bảo tồn này tạo ra môi trường an toàn để các loài thủy sản sinh sản và phát triển, hạn chế các hoạt động khai thác trái phép. Điều này không chỉ giúp bảo vệ những loài có nguy cơ tuyệt chủng mà còn thúc đẩy sự phục hồi của toàn bộ hệ sinh thái biển. 

Dự án tái tạo bãi đẻ và nơi trú ẩn tự nhiên 

Bên cạnh rạn nhân tạo và khu bảo tồn biển, một số dự án tái tạo bãi đẻ và nơi trú ẩn tự nhiên cũng đang được triển khai, mang lại kết quả đáng khích lệ. Các khu vực này cung cấp môi trường sống lý tưởng cho các loài thủy sản trong giai đoạn sinh sản, giúp nâng cao khả năng sinh tồn của chúng. Việc bảo tồn sinh học thông qua tái tạo tự nhiên không chỉ giúp tăng cường số lượng cá thể mà còn hỗ trợ duy trì tính đa dạng sinh học trong dài hạn. 

Lắp đặt rạn nhân tạo 

Để ứng phó với tình trạng suy giảm này, một trong những giải pháp hiệu quả đang được triển khai là lắp đặt các rạn nhân tạo. Các rạn nhân tạo không chỉ cung cấp môi trường sống thay thế cho các loài thủy sản mà còn giúp tái tạo và bảo vệ các hệ sinh thái bị hủy hoại. Việc áp dụng mô hình rạn nhân tạo đã cho thấy kết quả tích cực tại nhiều khu vực ven biển Việt Nam, với sự gia tăng đáng kể về trữ lượng và đa dạng sinh học của các loài thủy sản. 

Việc thiết lập các khu bảo tồn biển cũng là giải pháp hiệu quả giúp nguồn lợi thủy sản có cơ hội tái tạo tự nhiên

Kinh nghiệm quốc tế và áp dụng tại Việt Nam 

Nhiều quốc gia như Nhật Bản, Úc và Canada đã có kinh nghiệm thành công trong việc phục hồi nguồn lợi thủy sản. Ở các nước này, chính sách khuyến khích khai thác bền vững, thiết lập khu bảo tồn biển và áp dụng công nghệ cao vào quản lý nguồn lợi đã giúp cải thiện đáng kể tình trạng cạn kiệt. Các biện pháp này đang được Việt Nam tham khảo và dần áp dụng vào thực tiễn. 

Ngoài ra, hợp tác quốc tế và các chương trình hỗ trợ kỹ thuật đã và đang đóng góp quan trọng vào quá trình phục hồi nguồn lợi thủy sản tại Việt Nam. Việc học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia có nền thủy sản phát triển giúp Việt Nam đẩy nhanh quá trình phục hồi và bảo vệ nguồn lợi thủy sản một cách bền vững. 

Đăng ngày 23/10/2024
Phan Tấn Đạt @phan-tan-dat
Môi trường

Lâm Đồng: Hơn 10 tấn cá chết bất thường, thiệt hại 800 triệu

Theo ghi nhận của cơ quan chức năng, có hơn 10 tấn cá nuôi của một hộ dân tại phường 3 Bảo Lộc (Lâm Đồng) chết chưa rõ nguyên nhân, thiệt hại ước tính khoảng 800 triệu đồng.

Ao nuôi cá
• 09:49 14/10/2025

Thừa Thiên - Huế: Đầm phá ô nhiễm, dân kêu trời

Hàng ngàn hộ dân ở 33 xã, phường, thị trấn sống dựa vào đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa Thiên - Huế), đang khốn khổ vì nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng.

Ô nhiễm đầm phá ở Thừa Thiên - Huế
• 14:32 14/03/2023

Sản xuất xà phòng từ chất nhầy ốc sên

Một con ốc sên sẽ tạo ra khoảng 2g chất nhờn. Để sản xuất 15 thanh xà phòng trọng lượng 100g, anh Desrocher ở thị trấn Wahagnies, miền Bắc nước Pháp cần khoảng 40 con ốc sên. Ảnh: Reuters

Xà phòng từ ốc sên
• 10:17 09/02/2023

Yên Bái: Thả hơn 30 nghìn cá giống xuống hồ Thác Bà trong ngày ông Công, ông Táo

Ngày 14/1, huyện Yên Bình (Yên Bái) đã tổ chức thả cá bổ sung nguồn lợi thủy sản hồ Thác Bà năm 2023 gắn với phong tục thả cá chép ngày 23 tháng Chạp.

Thả cá
• 12:02 19/01/2023

Tái cấu trúc ngành thủy sản từ tư duy kinh tế tuần hoàn

Đối mặt với nguồn lợi suy giảm, chi phí tăng cao và các yêu cầu khắt khe từ thị trường, ngành thủy sản Việt Nam đang đứng trước yêu cầu phải tái cấu trúc một cách toàn diện.

Tôm
• 09:00 16/12/2025

Việt Nam xây dựng kế hoạch bảo vệ đa dạng sinh học thủy sản theo khung Montreal

Việt Nam đang hoàn thiện kế hoạch hành động quốc gia nhằm đưa Khung đa dạng sinh học Kunming–Montreal vào thực tiễn của ngành thủy sản, hướng tới mục tiêu phục hồi hệ sinh thái và sử dụng bền vững nguồn lợi biển đến năm 2030.

Hội thảo
• 09:00 02/12/2025

Thức ăn tiêu chuẩn ASC phải không phá rừng

Tổ chức chứng nhận tiêu chuẩn ASC ban hành quy định mới, từ tháng 11/2025, các cơ sở nuôi trồng thủy sản muốn đạt tiêu chuẩn này phải sử dụng thức ăn cũng có chứng nhận ASC. Yêu cầu chính với thức ăn ASC là được chế biến bằng nguyên liệu không gây rủi ro phá rừng.

Thức ăn tôm
• 09:00 01/12/2025

Vì sao hơn 70 tấn cá diêu hồng chết bất thường ở Cần Thơ?

Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ vừa công bố nguyên nhân ban đầu vụ hơn 74 tấn cá diêu hồng nuôi lồng bè chết bất thường vào cuối tháng 10. Theo đó, thủ phạm không phải là dịch bệnh mà là do tình trạng thiếu oxy cục bộ trong nước.

Cá điêu hồng
• 15:58 27/11/2025

Tại sao tôm đồng loạt lột xác vào ngày Rằm?

Trong thực tế nuôi tôm, kinh nghiệm “theo nước, theo trăng” từ lâu đã được người nuôi xem như kim chỉ nam trong quản lý ao.

Tôm lột vỏ
• 08:59 20/12/2025

Đâu là yếu tố quyết định phân khúc cao cấp cho ngành thủy sản?

Người tiêu dùng thường mặc định sản phẩm có mức giá cao hơn mặt bằng chung thuộc phân khúc cao cấp, trong khi thực tế không phải trường hợp nào cũng đúng như vậy.

Thủy sản
• 08:59 20/12/2025

Cá sấu sổng chuồng cắn người ở Tây Ninh, chủ nuôi bị phạt 315 triệu đồng

Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh vừa ra quyết định xử phạt hành chính 315 triệu đồng đối với ông N.M.T. (ngụ xã Châu Thành, huyện Dương Minh Châu) do có hành vi nuôi nhốt trái phép cá sấu hoa cà, để sổng chuồng gây thương tích cho người khác.

Cá sấu
• 08:59 20/12/2025

Tôm-lúa: Chìa khóa đổi đời của nông dân vùng đất khó An Giang

Trên những vùng đất trồng lúa kém hiệu quả ở An Giang, mô hình luân canh "tôm bơi trên ruộng lúa" đang trở thành "chìa khóa đổi đời". Không chỉ giúp nông dân thoát nghèo bền vững, hướng đi này còn được xem là giải pháp thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Người dân
• 08:59 20/12/2025

Trung Quốc: “Cứu cánh” hay “bẫy ngọt ngào” cho tôm Việt?

Xuất khẩu tôm sang Mỹ và EU đang chịu áp lực kép về thuế và tiêu chuẩn bền vững. Trung Quốc trở thành niềm hy vọng lớn nhất nhờ quy mô thị trường và lợi thế biên giới.

Tôm thẻ
• 08:59 20/12/2025
Some text some message..