Giải pháp phục hồi bền vững nguồn lợi thủy sản tại Việt Nam

Nguồn lợi thủy sản đóng vai trò quan trọng trong cả hệ sinh thái tự nhiên và nền kinh tế của Việt Nam. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, việc khai thác quá mức, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu đã dẫn đến suy giảm nghiêm trọng trữ lượng thủy sản, gây ảnh hưởng lớn đến sự cân bằng sinh thái và sinh kế của người dân.

Đánh bắt cá
Thả cá giống, tái tạo nguồn lợi thủy sản xuống các dòng sông, hồ chứa nước lớn là một trong hoạt động thường xuyên cần thực hiện.

Trước thực trạng này, việc tìm ra các giải pháp phục hồi nguồn lợi thủy sản không chỉ là mục tiêu ngắn hạn mà còn là yêu cầu cấp thiết cho sự phát triển bền vững của ngành thủy sản. Những giải pháp tái tạo, bảo vệ, và sử dụng hợp lý nguồn lợi thủy sản đang dần được triển khai trên toàn quốc, hứa hẹn mang lại kết quả tích cực cho cả môi trường và kinh tế. 

Nguyên nhân suy giảm nguồn lợi thủy sản 

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm nguồn lợi thủy sản là khai thác quá mức và thiếu kiểm soát. Các phương pháp đánh bắt không bền vững như sử dụng lưới có mắt nhỏ hay chất nổ không chỉ làm giảm số lượng thủy sản mà còn hủy hoại hệ sinh thái. Thêm vào đó, môi trường sống của các loài thủy sản cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi ô nhiễm từ các hoạt động công nghiệp và nông nghiệp. Nước thải chứa hóa chất độc hại và phân bón hóa học đã làm giảm khả năng tái sinh tự nhiên của các loài thủy sinh. 

Ngoài ra, biến đổi khí hậu cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc làm thay đổi điều kiện sinh sống của nhiều loài thủy sản, dẫn đến sự suy giảm về số lượng. Các hệ sinh thái biển bị xâm lấn bởi hoạt động con người, thiếu sự bảo vệ hợp lý khiến nguồn lợi bị cạn kiệt nhanh chóng. Đặc biệt, nhiều khu vực chưa có các biện pháp bảo tồn hiệu quả hoặc thực thi các biện pháp bảo vệ chưa đạt kết quả mong muốn, làm trầm trọng thêm tình trạng suy giảm. 

Các hệ sinh thái biển bị xâm lấn bởi hoạt động con người

Giải pháp phục hồi nguồn lợi thủy sản tại Việt Nam 

Thiết lập khu bảo tồn biển 

Song song với đó, việc thiết lập các khu bảo tồn biển cũng là giải pháp hiệu quả giúp nguồn lợi thủy sản có cơ hội tái tạo tự nhiên. Các khu bảo tồn này tạo ra môi trường an toàn để các loài thủy sản sinh sản và phát triển, hạn chế các hoạt động khai thác trái phép. Điều này không chỉ giúp bảo vệ những loài có nguy cơ tuyệt chủng mà còn thúc đẩy sự phục hồi của toàn bộ hệ sinh thái biển. 

Dự án tái tạo bãi đẻ và nơi trú ẩn tự nhiên 

Bên cạnh rạn nhân tạo và khu bảo tồn biển, một số dự án tái tạo bãi đẻ và nơi trú ẩn tự nhiên cũng đang được triển khai, mang lại kết quả đáng khích lệ. Các khu vực này cung cấp môi trường sống lý tưởng cho các loài thủy sản trong giai đoạn sinh sản, giúp nâng cao khả năng sinh tồn của chúng. Việc bảo tồn sinh học thông qua tái tạo tự nhiên không chỉ giúp tăng cường số lượng cá thể mà còn hỗ trợ duy trì tính đa dạng sinh học trong dài hạn. 

Lắp đặt rạn nhân tạo 

Để ứng phó với tình trạng suy giảm này, một trong những giải pháp hiệu quả đang được triển khai là lắp đặt các rạn nhân tạo. Các rạn nhân tạo không chỉ cung cấp môi trường sống thay thế cho các loài thủy sản mà còn giúp tái tạo và bảo vệ các hệ sinh thái bị hủy hoại. Việc áp dụng mô hình rạn nhân tạo đã cho thấy kết quả tích cực tại nhiều khu vực ven biển Việt Nam, với sự gia tăng đáng kể về trữ lượng và đa dạng sinh học của các loài thủy sản. 

Việc thiết lập các khu bảo tồn biển cũng là giải pháp hiệu quả giúp nguồn lợi thủy sản có cơ hội tái tạo tự nhiên

Kinh nghiệm quốc tế và áp dụng tại Việt Nam 

Nhiều quốc gia như Nhật Bản, Úc và Canada đã có kinh nghiệm thành công trong việc phục hồi nguồn lợi thủy sản. Ở các nước này, chính sách khuyến khích khai thác bền vững, thiết lập khu bảo tồn biển và áp dụng công nghệ cao vào quản lý nguồn lợi đã giúp cải thiện đáng kể tình trạng cạn kiệt. Các biện pháp này đang được Việt Nam tham khảo và dần áp dụng vào thực tiễn. 

Ngoài ra, hợp tác quốc tế và các chương trình hỗ trợ kỹ thuật đã và đang đóng góp quan trọng vào quá trình phục hồi nguồn lợi thủy sản tại Việt Nam. Việc học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia có nền thủy sản phát triển giúp Việt Nam đẩy nhanh quá trình phục hồi và bảo vệ nguồn lợi thủy sản một cách bền vững. 

Đăng ngày 23/10/2024
Phan Tấn Đạt @phan-tan-dat
Môi trường

Việt Nam hướng đến ngăn ngừa rác thải ngư cụ

Chính phủ Đức đã tài trợ cho trường Đại học Ostfalia (Đức) phối hợp với các trường đại học và viện nghiên cứu của Việt Nam thực hiện Dự án REVFIN, đây là dự án nghiên cứu và phát triển mới nhằm ngăn chặn rác thải ngư cụ ở các vùng ven bờ biển Việt Nam.

Môi trường biển
• 10:34 09/12/2024

Ngành thủy sản Việt Nam trước những quy định mới của EU năm 2025

Liên minh châu Âu (EU) luôn là thị trường lớn và quan trọng với những sản phẩm thủy sản chủ lực như tôm, cá tra và cá ngừ từ Việt Nam. Tuy nhiên, từ năm 2025, EU sẽ áp dụng những quy định mới về bảo vệ môi trường đối với ngành thủy sản, yêu cầu các nhà xuất khẩu phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe hơn về chất lượng và sự bền vững. Đây là thách thức nhưng cũng là cơ hội để nâng cao chất lượng sản phẩm, khẳng định thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Môi trường ao nuôi
• 11:26 02/12/2024

Sử dụng men vi sinh trong nuôi trồng thủy sản

Men vi sinh (probiotic) là các vi sinh vật có lợi, khi được bổ sung vào môi trường nuôi trồng thủy sản, giúp cải thiện chất lượng nước, nâng cao sức khỏe của động vật thủy sản và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh.

Ao nuôi tôm
• 10:55 20/11/2024

Tổng hợp các phương pháp kiểm soát nguồn gốc chất thải

Kiểm soát nguồn gốc chất thải thủy sản đặc biệt là nuôi tôm là một khâu quan trọng trong quản lý chất thải, nhằm xác định nguồn phát sinh, loại chất thải, lượng chất thải và các thông tin liên quan khác. Các phương pháp này giúp chúng ta có những biện pháp xử lý và giảm thiểu chất thải hiệu quả hơn.

Nguồn gốc chất thải
• 09:42 14/11/2024

Như thế nào là tôm giống giá rẻ?

"Tôm giống giá rẻ" là cụm từ dùng để chỉ các loại tôm giống được cung cấp với mức giá thấp hơn so với giá trung bình trên thị trường.

Tôm giống
• 10:27 10/12/2024

Hạn chế thiệt hại từ EHP trong nuôi tôm

Bệnh do ký sinh trùng Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) là một trong những thách thức lớn đối với ngành nuôi tôm hiện nay.

Tôm EHP
• 10:27 10/12/2024

Tôm giống còn nhiều tồn tại và giải pháp khắc phục

Ngày 31/10/2024, báo cáo của Cục Thủy sản cho biết, hoạt động sản xuất tôm giống còn nhiều tồn tại, cần các giải pháp khắc phục trong những tháng cuối năm 2024 và cả năm 2025 để đạt mục tiêu đủ tôm giống tăng trưởng nhanh, chống chịu với điều kiện môi trường và sạch bệnh/kháng bệnh.

Tôm giống
• 10:27 10/12/2024

Việt Nam hướng đến ngăn ngừa rác thải ngư cụ

Chính phủ Đức đã tài trợ cho trường Đại học Ostfalia (Đức) phối hợp với các trường đại học và viện nghiên cứu của Việt Nam thực hiện Dự án REVFIN, đây là dự án nghiên cứu và phát triển mới nhằm ngăn chặn rác thải ngư cụ ở các vùng ven bờ biển Việt Nam.

Môi trường biển
• 10:27 10/12/2024

Cà Mau đẩy mạnh quảng bá con tôm đến thị trường Mỹ

Trong chuyến công tác tại Hoa Kỳ, đoàn công tác Cà Mau do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử dẫn đầu đã làm việc với Seafood Watch (SFW) để tổ chức Hội nghị “Tôm sú bền vững từ Việt Nam” tại Boston, Hoa Kỳ và triển khai chương trình hợp tác với trường Đại học Arizona.

Tôm sú
• 10:27 10/12/2024
Some text some message..