Hội chứng tôm chết sớm EMS và hoại tử gan tụy cấp AHPND là khác nhau

Kể từ lần đầu tiên xuất hiện vào năm 2009, bệnh hoại tử gan cấp tính (AHPND) đã gây ra tổn thất lớn cho các trang trại nuôi tôm trên toàn thế giới. Tuy nhiên có sự nhầm lẫn khi đánh đồng khái niệm hội chứng tử vong sớm (EMS) là bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND).

Hội chứng tôm chết sớm EMS và hoại tử gan tụy cấp AHPND là khác nhau
Hình ảnh tôm thẻ chân trắng bị nhiễm AHPND (mũi tên). Ảnh:aem.asm.org

EMS được đặt tên bởi những người nuôi tôm châu Á vào khoảng năm 2009 để mô tả hội chứng tử vong sớm ở tôm, không giải thích được nguyên nhân, gây tỉ lệ tử vong cao trong các ao nuôi của họ ở giai đoạn 30 đến 40 ngày nuôi đầu tiên. Chưa gọi là bệnh mà là hội chứng vì nó tập hợp các dấu hiệu và triệu chứng thường xuyên xuất hiện mà chưa biết nguyên nhân làm cho tôm chết rất nhanh sau khi thả. 

Đến giữa năm 2011, Lightner và cộng sự đã nhận biết một dấu hiệu mô bệnh học mới ở một số tôm EMS được đặc trưng bởi sự bong tróc của các tế bào biểu mô ống gan tụy, cho nên nó được gọi là hội chứng hoại tử gan cấp tính (AHPNS) và sau đó vào năm 2013 TS Trần Hữu Lộc và cộng sự đã phát hiện ra các chủng vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus là tác nhân gây bệnh của AHPNS. Sau đó tên của bệnh đã được đổi thành bệnh hoại tử gan cấp tính (AHPND).

Các chủng Vibrio parahaemolyticus, chứa một plasmid độc hại có chứa các gen độc pirA và B (pirAB). Gần đây, AHPND được báo cáo là do các loài Vibrio khác như Vibrio harveyi , Vibrio campbellii Vibrio owensii, chúng cũng đã được tìm thấy có chứa các plasmid độc lực giống với pirAB của vi khuẩn V. parahaemolyticus (Han, Tang, Aranguren, & Piamsomboon, 2017 ; Xiao et al., 2017).

EMS, AHPND, hội chứng chết sớm, hoại tử gan tụy cấp

Tôm thẻ chân trắng bị bệnh hoại tử gan tụy cấp do Vibrio owensii mang gen độc lực

AHPND gây ra tỷ lệ tử vong cao trong ao nuôi tôm, nhưng sự xuất hiện của nó quá cao nếu bị đánh đồng với EMS. Một nghiên cứu (Sanguanrut et al. , 2018 ) đã được thực hiện ở Thái Lan từ ngày 19/8/2013 đến ngày 23/4/2014 trên 200 ao nuôi tôm được chọn ngẫu nhiên trước khi thả ở những khu vực có dịch bệnh chết sớm (EMS). Tỷ lệ xuất hiện dịch bệnh chung đối với các ao EMS trong nghiên cứu này là 16,3% nhưng chỉ 56% trong số các ao EMS này được chẩn đoán mắc bệnh hoại tử gan tụy cấp AHPND.

Điều này cho thấy hội chứng chết sớm trên tôm là do nhiều nguyên nhân và AHPND chỉ là một trong số những nguyên nhân đó. Vì lý do này, điều quan trọng là chẩn đoán nguyên nhân gây tử vong trong ao EMS và không đánh đồng nó với AHPND.

Xem bản tiếng anh tại: Journal of the World Aquaculture Society, Anuphap Prachumwat, Suparat Taengchaiyaphum, Natthinee Mungkongwongsiri, Diva J. Aldama-Cano, Timothy W. Flegel and Kallya Sritunyalucksana

Đăng ngày 15/02/2019
NIMDA
Dịch bệnh

Ghẹ vuông chắc thịt không thua ghẹ biển!

Nếu có dịp về Năm Căn, Ngọc Hiển, Ðầm Dơi, ngoài tôm, cua, cá, sò…. thì đừng quên thưởng thức đặc sản ghẹ vuông. Ghẹ vuông chắc thịt, ngon nên được nhiều người dân địa phương, du khách cũng như thị trường tiêu thụ ưa chuộng.

Ghẹ vuông
• 11:58 07/06/2021

Ảnh đẹp thủy sản: Món ăn mang đậm nét đồng quê Việt

Ảnh đẹp thủy sản hôm nay lại mang chúng ta đến gần hơn với những món ăn gắn liền của tuổi thơ qua các nhìn ảnh vô cùng đẹp đẽ, những món ăn mà đã gắn liền với biết bao thế hệ.

Cua đồng.
• 19:49 28/05/2021

Ảnh đẹp: Loài hoa của miền sông nước

Miền Tây không chỉ có sông nước mênh mông mà cảnh sắc lại hữu tình. Kết hợp từ những loài hoa tím hồng rực rỡ hòa quyện tạo nên màu sắc của đồng bằng. Đi đâu chúng ta cũng có thể bắt gặp dễ dàng các loài hoa ấy.

Hoa sen.
• 12:13 24/05/2021

Nhật ký về quê

Quê hương là chùm khế ngọt, dù bạn có đi xa bao lâu thì quê hương cũng luôn mở vòng tay chào đón bạn quay trở về, nếu có một ngày bản thân cảm thấy mệt mỏi ở chốn sài gòn nhộn nhịp thì hãy tạm gác mọi chuyện về quê một chuyến nhé!

Tôm càng xanh.
• 13:44 20/05/2021

Listeria: Mối nguy sinh học không thể xem nhẹ trong xuất khẩu thủy sản

Trong chuỗi cung ứng thực phẩm toàn cầu, Listeria monocytogenes nổi lên như một trong những mầm bệnh nguy hiểm và khó kiểm soát nhất. Với khả năng tồn tại trong môi trường lạnh và gây ra bệnh Listeriosis nghiêm trọng, nó đã trở thành một rào cản kỹ thuật mà mọi doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản đều phải đối mặt.

Cá hồi
• 13:13 17/12/2025

Đột phá mới xử lý nấm và phân trắng trên tôm bằng công nghệ Nano

Trước những thách thức dai dẳng từ nấm đồng tiền, nấm thủy mi và các bệnh đường ruột như phân trắng, một giải pháp công nghệ mới đang thu hút sự chú ý của ngành tôm.

Lễ ra mắt
• 17:00 14/11/2025

Acid Butyric – Tăng cường đề kháng tự nhiên của tôm

Acid Butyric vừa chống lại Vi khuẩn Vibrio spp, vừa củng cố sức khỏe đường ruột cho tôm.

Acid Butyric củng cố sức khỏe đường ruột cho tôm
• 10:00 31/08/2025

Vibrio tăng mạnh tại vùng nuôi: Gây bệnh ra sao và xử lý thế nào?

Theo cảnh báo từ Farmext LAB, nửa đầu 8/2025 tình hình khuẩn Vibrio đang duy trì mức cảnh báo cao ở các vùng nuôi. Việc phân tích quá trình gây bệnh trong gan tụy tôm và áp dụng các biện pháp xử lý kịp thời.

Tình hình khuẩn Vibrio đang duy trì mức cảnh báo cao ở các vùng nuôi
• 11:00 26/08/2025

Yucca hoạt động như thế nào trong kiểm soát khí độc ao nuôi?

Trong quản lý ao nuôi, khí độc NH₃ luôn là một "kẻ thù vô hình" có thể gây thiệt hại nặng nề. Chiết xuất từ cây Yucca thường được quảng cáo như một giải pháp cấp cứu hiệu quả. Tuy nhiên, nó có thực sự xử lý được khí độc tận gốc, hay chỉ là một giải pháp tình thế?

Cây Yucca
• 18:20 17/12/2025

Listeria: Mối nguy sinh học không thể xem nhẹ trong xuất khẩu thủy sản

Trong chuỗi cung ứng thực phẩm toàn cầu, Listeria monocytogenes nổi lên như một trong những mầm bệnh nguy hiểm và khó kiểm soát nhất. Với khả năng tồn tại trong môi trường lạnh và gây ra bệnh Listeriosis nghiêm trọng, nó đã trở thành một rào cản kỹ thuật mà mọi doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản đều phải đối mặt.

Cá hồi
• 18:20 17/12/2025

Loại cá được ví như 'nhân sâm dưới nước', xuất hiện trong nhiều bài thuốc đông y

Với thịt săn chắc, vị ngọt tự nhiên và giá trị dinh dưỡng cao, cá chạch từ lâu đã vượt qua hình ảnh một loài cá dân dã để được ví như "nhân sâm dưới nước". Không chỉ là một món ăn ngon, nó còn là một vị thuốc quý trong cả y học cổ truyền và hiện đại.

Cá chạch
• 18:20 17/12/2025

Nguồn protein mới: Lối thoát cho “bão giá” thức ăn nuôi tôm

Trong cơ cấu giá thành nuôi tôm, thức ăn luôn chiếm tỷ trọng lớn nhất, có thể lên đến 60%.

Ruồi lính đen
• 18:20 17/12/2025

Kịch bản xâm nhập mặn mùa khô 2026 và quy trình rửa mặn chủ động

Khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) đang bước vào giai đoạn chuẩn bị cho mùa khô 2026. Mặc dù dự báo xâm nhập mặn ở mức trung bình, nguy cơ tác động mạnh đến sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là nuôi trồng thủy sản, vẫn hiện hữu. Bà con cần lập kế hoạch sớm, tránh thiệt hại trắng ao và duy trì sinh kế bền vững.

Treo ao
• 18:20 17/12/2025
Some text some message..