Hướng đến sản xuất thủy sản an toàn nhờ chiết xuất thảo dược

Sử dụng thảo dược để thay thế kháng sinh, tăng cường hệ miễn dịch cho vật nuôi và kéo dài thời gian bảo quản sản phẩm thủy sản… đang là hướng đi mới cho ngành thủy sản ĐBSCL nói riêng và Việt Nam nói chung.

Hướng đến sản xuất thủy sản an toàn nhờ chiết xuất thảo dược
Sử dụng thảo dược thay thế kháng sinh, hóa chất được xem là hướng đi mới trong nuôi trồng thủy sản tại ĐBSCL. Ảnh: MỸ THANH

Đây là kết quả nghiên cứu chính từ Dự án “Phát triển các hoạt chất sinh học tự nhiên từ thực vật cho nghề nuôi trồng thủy sản thân thiện với môi trường ở ĐBSCL, Việt Nam” (Dự án AquaBioActive).

Dự án AquaBioActive được triển khai từ tháng 6-2015, dưới sự phối hợp của Trường Đại học Cần Thơ và Trường Đại học Namur, Trường Đại học Liège và Trường Đại học Louvain (Bỉ). Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Thanh Phương, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Cần Thơ, Chủ nhiệm Dự án, cho biết: Mục tiêu của Dự án nhằm góp phần thúc đẩy phát triển nghề nuôi thủy sản bền vững ở ĐBSCL thông qua cải thiện môi trường nuôi sạch hơn, bảo vệ sức khỏe người nuôi cá và người tiêu dùng (giảm tiếp xúc trực tiếp với hóa chất, cung cấp sản phẩm sạch cho người tiêu dùng). Đây cũng là hướng đi mới giúp sản phẩm thủy sản ĐBSCL vượt qua các rào cản để tiếp cận thị trường xuất khẩu thuận lợi hơn.

Sau hơn 2,5 năm, các nhà khoa học Trường Đại học Cần Thơ đã thực hiện 3 nghiên cứu quan trọng. Đó là: Nghiên cứu một số loại cao chiết của các thảo dược ở vùng ĐBSCL ứng dụng cho thủy sản; Đánh giá hoạt tính chống oxy hóa và kháng khuẩn In vitro của cao chiết thảo dược-khả năng ứng dụng của cao chiết trong bảo quản lạnh cá tra phile; Ảnh hưởng của chiết xuất từ thực vật lên hệ miễn dịch tế bào và trên cơ thể cá.

Thạc sĩ Lê Thị Bạch, Khoa Khoa học tự nhiên, Trường Đại học Cần Thơ, cho biết: “Chúng tôi đã khảo sát 20 loại cao chiết từ thảo dược (diếp cá, diệp hạ châu, cỏ sữa, tía tô, trầu không, tỏi, gừng, rau má, mắc cỡ…) có thể ứng dụng trong nuôi trồng thủy sản. Dịch chiết từ các loại thảo dược này có khả năng kháng oxy hóa, kháng khuẩn, tăng cường hệ miễn dịch cho các loại thủy sản (cá lóc, cá da trơn)”.

Các nghiên cứu cũng đưa ra kết luận nhóm cao chiết có hoạt tính chống oxy hóa cao gồm: diệp hạ châu, trầu không, ổi, cỏ sữa và mắc cỡ. Riêng loại cao chiết từ diệp hạ châu còn có hoạt tính kháng khuẩn rất cao. Đây là những đặc tính cần có để ứng dụng bảo quản cá tra phile trong điều kiện lạnh (thời gian bảo quản khoảng 2 tuần).

Theo Tiến sĩ Bùi Thị Bích Hằng, Khoa Thủy sản, Trường Đại học Cần Thơ, diện tích và sản lượng nuôi cá tra tại ĐBSCL có xu hướng tăng trong những năm qua. Sự tăng trưởng này kéo theo dịch bệnh bùng phát, đòi hỏi người nuôi phải sử dụng kháng sinh để khống chế dịch bệnh hoặc vắc-xin để phòng bệnh. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh tràn lan đang tạo nên chủng vi khuẩn kháng kháng sinh; ô nhiễm môi trường; tồn dư kháng sinh trong thịt cá ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Trong khi đó, phòng bệnh từ việc tiêm phòng vắc-xin lại khá tốn kém, chỉ đặc hiệu cho từng mầm bệnh và khó ứng dụng rộng rãi trong ao cá. “Từ thực tế này, xu hướng chung hiện nay là sử dụng chiết xuất từ thực vật trong phòng và trị bệnh cá tra. Các loại cao chiết từ các loại thảo dược từ tỏi, sầu đâu, gừng, cỏ sữa, diệp hạ châu có hoạt tính miễn dịch tốt nhất nên có thể dùng để phối trộn vào thức ăn giúp tăng cường hệ miễn dịch cho các loài thủy sản”- Tiến sĩ Bùi Thị Bích Hằng cho hay.

Tại Hội thảo chuyên đề “Phát  triển các hoạt chất sinh học tự nhiên từ thực vật cho nghề nuôi trồng thủy sản thân thiện với môi trường ở ĐBSCL, Việt Nam” vừa được Trường Đại học Cần Thơ tổ chức, nhiều đại biểu đánh giá cao tính mới mẻ của các nghiên cứu trong ứng dụng nuôi trồng thủy sản tại ĐBSCL. Tuy nhiên, theo ông Trần Đông Phương An, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Cần Thơ, các loại thảo dược nhóm nghiên cứu đề xuất có mùi vị rất quen thuộc với người Việt Nam nhưng lại khá lạ lẫm đối với người tiêu dùng nước ngoài. Do đó, Dự án nên đặc biệt quan tâm đến việc xử lý mùi khi tẩm ướp để bảo quản cá tra phile và cách thức công bố hàm lượng sử dụng trên bao bì sản phẩm khi xuất khẩu.

Ông Nguyễn Quốc Anh, Quản lý vùng nuôi Công ty cổ phần Thủy sản Trường Giang, tỉnh Đồng Tháp lưu ý đến vấn đề nguồn cung ứng nguyên liệu khi triển khai thực hiện trên quy mô lớn. Đồng thời, đề xuất hướng nghiên cứu dùng các loại cao chiết trong quá trình xử lý nước ao nuôi (ngâm, phun xịt…) để tăng cường tỷ lệ sống cho cá giống thay vì phối trộn vào thức ăn...

Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Thanh Phương, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Cần Thơ, cho biết: “Nếu xét về chi phí thì chưa hẵn sử dụng cao chiết từ các loại thảo dược thấp hơn sử dụng kháng sinh, hóa chất. Tuy nhiên, lợi thế của sử dụng cao chiết từ thực vật là hướng đến phòng bệnh hơn trị bệnh. Thông thường, khi dịch bệnh bùng phát chúng ta mới sử dụng kháng sinh, lúc đó sản lượng thủy sản đã thất thoát đáng kể.  Riêng việc sử dụng cao chiết từ thảo dược sẽ tập trung vào nâng cao sức đề kháng, từ đó nâng cao tỷ lệ sống của  các loại thủy sản. Đặc biệt, sử dụng thảo dược trong nuôi trồng thủy sản tạo ra được sản phẩm an toàn, phù hợp với xu thế tiêu dùng của khách hàng trong và ngoài nước”.

Báo Cần Thơ
Đăng ngày 06/02/2018
Mỹ Thanh
Khoa học

Lipid sinh học của tôm: Một kho báu dinh dưỡng

Các thành phần lipid trong tôm là cực kỳ phong phú và có thể mang lại lợi ích về sức khỏe. Một bài đánh giá khoa học do các nhà nghiên cứu từ Đại học Democritus công bố đã đi sâu vào thành phần lipid của nhiều loài tôm khác nhau, tập trung vào lợi ích sức khỏe tiềm năng của các hợp chất hoạt tính sinh học của chúng. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Marine Drugs của MDPI, giải thích cách các lipid này có thể góp phần phòng ngừa và điều trị các bệnh mãn tính, bao gồm các rối loạn tim mạch, tiểu đường, bệnh thoái hóa thần kinh và ung thư.

Lipid
• 12:00 13/01/2025

Các mục tiêu kháng vi-rút tiềm năng trong quá trình nhiễm vi-rút hoại tử cơ ở tôm thẻ chân trắng

Trong những năm gần đây, giải trình tự phiên mã đã được áp dụng rộng rãi để nghiên cứu tương tác giữa virus và vật chủ. Bằng cách so sánh các hồ sơ biểu hiện gen vật chủ ở các giai đoạn nhiễm khác nhau, các nhà nghiên cứu có thể xác định các yếu tố chính và những thay đổi trong đường dẫn truyền tín hiệu do nhiễm virus gây ra, giúp nhận định được các chiến lược xâm nhập của virus và cơ chế kháng vi-rút của vật chủ.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:53 18/12/2024

Hướng đi mới trong nuôi trồng thủy sản: Mô hình Aquaponics

Mô hình Aquaponics đang được xem là một trong những giải pháp đột phá cho ngành nuôi trồng thủy sản trong thời kỳ hiện đại. Không chỉ kết hợp hiệu quả giữa nuôi thủy sản và trồng cây trong hệ thống tuần hoàn khép kín, mô hình này còn tối ưu hóa tài nguyên, mang lại lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường.

Mô hình Aquaponics
• 14:27 16/12/2024

Giải pháp công nghệ hiện đại trong kiểm soát rận biển trên cá hồi

Rận biển, một loại ký sinh trùng nguy hiểm, đang trở thành vấn đề lớn trong ngành nuôi trồng cá hồi. Chúng không chỉ gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe cá mà còn làm giảm năng suất và gia tăng chi phí sản xuất.

Cá hồi
• 10:20 12/12/2024

Thức ăn thực vật phù hợp cho cá Pleco

Cá Pleco, hay còn gọi là cá lau kiếng, là một loài cá rất được ưa chuộng trong bể cá cảnh. Không chỉ đóng vai trò là “người dọn dẹp” tự nhiên, cá Pleco còn mang đến vẻ đẹp độc đáo với thân hình kỳ lạ và tính cách thú vị. Để cá Pleco phát triển khỏe mạnh, chế độ ăn uống của chúng cần được chú trọng. Mặc dù Pleco có thể ăn đa dạng thức ăn, thực vật lại là một thành phần không thể thiếu trong khẩu phần của chúng.

Cá Pleco
• 01:42 12/02/2025

Tăng cường tiêu thụ nội địa: Thị trường thủy sản Việt Nam bùng nổ với cá lóc, ếch và cá nuôi biển

Trong những năm gần đây, thị trường tiêu thụ thủy sản nội địa Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể, đặc biệt là đối với các loại cá lóc, ếch và cá nuôi biển. Sự gia tăng này được thúc đẩy bởi nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao, thay đổi trong thói quen ăn uống ưu tiên các sản phẩm thủy sản sạch, có nguồn gốc rõ ràng.

Chợ hải sản
• 01:42 12/02/2025

Ảnh hưởng của nấm đồng tiền đến năng suất nuôi tôm

Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nghề nuôi tôm, bệnh nấm đồng tiền từ lâu đã trở thành thách thức lớn đối với người nuôi. Loại bệnh này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tôm mà còn làm suy giảm sản lượng và gây tổn thất kinh tế nặng nề, đặt ra nhiều khó khăn trong việc duy trì hiệu quả sản xuất.

Nấm đồng tiền
• 01:42 12/02/2025

Phát triển nuôi cá lóc (Cá quả) chất lượng cao: Kỹ thuật nuôi ít rủi ro, tăng trưởng nhanh

Cá lóc (hay cá quả) là loài cá nước ngọt được nuôi phổ biến tại Việt Nam do giá trị kinh tế cao, tăng trưởng nhanh và đặc tính thích nghi nhanh với môi trường. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả kinh tế tối đa, người nuôi cần áp dụng kỹ thuật nuôi hiện đại nhằm giảm thiểu rủi ro, tăng tỷ lệ sống và nâng cao chất lượng cá.

Cá lóc quả
• 01:42 12/02/2025

Ứng dụng một số công nghệ hữu ích cho ngành thủy sản

Ngành thủy sản hiện nay đang áp dụng nhiều công nghệ tiên tiến để cải thiện hiệu quả sản xuất, bảo vệ môi trường, và duy trì sự bền vững của các nguồn tài nguyên thủy sản.

Nuôi trồng thủy sản
• 01:42 12/02/2025
Some text some message..