Kiểm soát dịch bệnh do virus trên cá rô phi

Cá rô phi là một trong những loài thuỷ sản được nuôi phổ biến nhất trên thế giới, đóng vai trò quan trọng trong kinh tế xã hội và an ninh lương thực. Tuy nhiên, dịch bệnh do virus trên cá rô phi gây ra những thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế và sản lượng. Để đối phó, việc kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh đòi hỏi những chiến lược tổng thể, tích hợp và bền vững.

Cá rô phi
Dịch bệnh do virus TiLV thường xảy ra với cá rô phi

Nguyên nhân và nguy cơ lây lan dịch bệnh virus trên cá rô phi

Cá rô phi là một đối tượng nuôi phổ biến nhưng lại có nguy cơ nhiễm nhiều loại virus, đặc biệt là virus TiLV (Tilapia Lake Virus). TiLV gây tỷ lệ chết cao trên cá rô phi, dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng cho ngành nuôi trồng thủy sản. Bệnh do TiLV hiện được xem là một mối đe dọa lớn đối với việc nuôi cá rô phi trên toàn cầu.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự lây lan virus là lây truyền ngang. Virus có thể lây lan thông qua môi trường nước, các dụng cụ nuôi không được vệ sinh kỹ lưỡng, và qua sự tiếp xúc trực tiếp giữa cá nhiễm bệnh với cá khỏe mạnh. Điều này đặc biệt dễ xảy ra trong điều kiện nuôi tập trung, nơi mật độ cá cao.

Bên cạnh đó, lây truyền dọc cũng là một yếu tố đáng lo ngại. Virus có khả năng truyền từ cá bố mẹ sang cá con qua trứng, khiến mầm bệnh xuất hiện ngay từ giai đoạn cá giống. Thêm vào đó, các yếu tố môi trường như chất lượng nước kém, mật độ nuôi dày đặc và việc vận chuyển cá thường xuyên càng làm tăng nguy cơ lây lan và bùng phát dịch bệnh.

Cá rô phiNgăn ngừa nguy cơ lây lan dịch bệnh virus trên cá rô phi

Chiến lược kiểm soát dịch bệnh

Giảm căng thẳng cho cá

Căng thẳng là một yếu tố nguy cơ lớn làm tăng tính tổn thương của cá trước các loại virus. Để giảm căng thẳng, cần kiểm soát chất lượng nước bằng cách duy trì môi trường nước ổn định, đảm bảo các yếu tố như pH, oxy hòa tan và nhiệt độ phù hợp. Trong quá trình vận chuyển, việc sử dụng các loại hóa chất có khả năng giảm stress trong thời gian ngắn sẽ giúp cá giữ được trạng thái ổn định hơn.

Sử dụng giống cá sạch bệnh (SPF)

Lựa chọn giống cá sạch bệnh là một biện pháp quan trọng trong chiến lược kiểm soát dịch bệnh. Giống cá cần được kiểm tra và chứng nhận không mang mầm bệnh. Đồng thời, cần ngăn ngừa lây lan bằng cách kiểm tra kỹ lưỡng và cách ly cá mới nhập khẩu trước khi đưa vào ao nuôi chung.

Phát triển giống kháng bệnh

Ứng dụng công nghệ chọn giống phân tử là giải pháp tiên tiến nhằm phát triển các giống cá kháng bệnh. Quá trình này bao gồm việc xác định các tính trạng số lượng (QTL) liên quan đến khả năng kháng virus và nhân giống các dòng cá này để tăng tỷ lệ sống sót, đồng thời giảm thiểu thiệt hại do dịch bệnh gây ra.

Tiêm vacxin

Tiêm vacxin định kỳ là một biện pháp hiệu quả để kích thích phản ứng miễn dịch của cá đối với các loại virus cụ thể. Vaccine không chỉ giúp giảm nguy cơ nhiễm bệnh mà còn giảm đáng kể tỷ lệ tử vong trong đàn cá.

Kích thích miễn dịch

Để tăng cường khả năng miễn dịch tự nhiên, có thể sử dụng các chất kích thích miễn dịch hoặc thực phẩm chức năng. Việc bổ sung lợi khuẩn, chẳng hạn như Bacillus spp., vào chế độ ăn của cá cũng là một phương pháp hiệu quả. Điều này không chỉ giảm tỷ lệ tử vong mà còn giúp tăng cường biểu hiện gen miễn dịch khi cá nhiễm các loại virus như TiLV.

Cá rô phiTăng cường các biện pháp nhằm kiểm soát dịch bệnh trên cá rô phi

Quản lý trang trại và giám sát dịch bệnh

Công tác quản lý trang trại cần được thực hiện nghiêm ngặt để duy trì sức khỏe cho cá. Việc theo dõi sức khỏe cá thường xuyên giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời. Ao nuôi cần được vệ sinh sạch sẽ và loại bỏ các nguy cơ từ môi trường. Trong trường hợp có cá nhiễm bệnh, cần tiến hành cách ly để điều trị và ngăn ngừa sự lây lan dịch bệnh sang các cá thể khác trong đàn.

Kiểm soát dịch bệnh do virus trên cá rô phi đòi hỏi sự kết hợp nhiều biện pháp bao gồm quản lý môi trường, sử dụng giống kháng bệnh, tiêm vaccine và điều chỉnh quy trình nuôi. Việc áp dụng đúng các biện pháp này không chỉ giúp bảo vệ an toàn sinh học của cá mà còn đảm bảo ổn định kinh tế và phát triển bền vững của ngành nuôi trồng.

Đăng ngày 14/01/2025
Hòa Thy @hoa-thy
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Phân biệt men vi sinh ủ đạt hay đã hư

Men vi sinh đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc cải thiện chất lượng nước, xử lý đáy ao, phân hủy chất thải và tăng cường hệ miễn dịch cho vật nuôi. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả tối đa, men vi sinh cần được ủ đúng cách và sử dụng khi còn hoạt tính sinh học cao. Việc nhận biết men vi sinh ủ đạt hay đã hư là kỹ năng quan trọng giúp người nuôi tránh lãng phí và phòng ngừa hậu quả không mong muốn đến môi trường ao nuôi.

Ủ men vi sinh
• 10:03 07/07/2025

Nguyên nhân dẫn đến bùng nổ tảo giáp

Tảo giáp là một nhóm sinh vật phù du hai roi, đóng vai trò quan trọng trong chuỗi thức ăn thủy sinh. Tuy nhiên, trong điều kiện bất lợi, tảo giáp có thể phát triển ồ ạt, gây ra hiện tượng “nở hoa”, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nước, sức khỏe vật nuôi và hệ sinh thái thủy vực.

Tôm bệnh
• 09:44 04/07/2025

Các trường hợp dẫn đến ao tôm bị mất oxy cần chú ý

Trong nuôi tôm thâm canh và siêu thâm canh, oxy hòa tan (DO – Dissolved Oxygen) là yếu tố sống còn quyết định đến sức khỏe, khả năng sinh trưởng và tỷ lệ sống của tôm nuôi. Tình trạng ao nuôi bị mất oxy, thiếu hụt nghiêm trọng lượng oxy hòa tan là nguyên nhân hàng đầu gây ra hiện tượng tôm nổi đầu, giảm ăn, tăng trưởng chậm và thậm chí là chết hàng loạt.

Tôm thẻ chân trắng
• 11:29 03/07/2025

Chăm nước ao đúng cách khi độ mặn thấp, trời mưa kéo dài

Nuôi tôm tại các vùng có độ mặn thấp ngày càng phổ biến, đặc biệt ở các khu vực ven ngọt, đầu nguồn hoặc nuôi vụ sớm. Tuy nhiên, điều kiện độ mặn thấp luôn đi kèm với hàng loạt rủi ro kỹ thuật như rối loạn thẩm thấu, khó lột xác, thiếu khoáng và suy giảm miễn dịch. Việc quản lý nước trong môi trường này đòi hỏi người nuôi phải có kỹ thuật vững và cách chăm sóc bài bản, đúng thời điểm – nếu không sẽ rất dễ “mất ao” ngay từ đầu vụ.

Nước ao nuôi
• 14:15 30/06/2025

Tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là Penaeus vannamei hay Litopenaeus vannamei?

Nhiều người không khỏi bối rối khi bắt gặp hai tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là: Penaeus vannamei và Litopenaeus vannamei. Vậy, đâu mới là danh pháp chính xác theo hệ thống phân loại khoa học hiện đại, và tại sao sự nhầm lẫn này lại tồn tại?

tên khoa học của tôm thẻ chân trắng
• 19:33 17/07/2025

Đổi hướng để bứt phá: Chiến lược đưa thủy sản Việt vào phân khúc cao cấp

Trong nhiều năm, ngành thủy sản Việt Nam đã gặt hái nhiều thành tựu đáng kể về sản lượng và kim ngạch xuất khẩu. Tuy nhiên, phần lớn sản phẩm vẫn nằm ở phân khúc giá rẻ, xuất thô hoặc chế biến đơn giản, khiến giá trị gia tăng thấp và dễ tổn thương trước biến động thị trường. Đã đến lúc ngành thủy sản cần một hướng đi mới – tái định vị thị trường và chuyển hướng mạnh mẽ sang phân khúc cao cấp.

• 19:33 17/07/2025

Hệ vi sinh vật đường ruột quyết định 50% tỷ lệ sống của tôm giống

Năng suất không đồng đều và tỷ lệ hao hụt cao ở giai đoạn đầu luôn là một thách thức lớn trong ngành nuôi tôm thẻ chân trắng. Một nghiên cứu mới đây được công bố trên tạp chí uy tín Applied and Environmental Microbiology của Hiệp hội Vi sinh vật học Hoa Kỳ đã cung cấp bằng chứng khoa học rõ ràng, cho thấy hệ vi sinh vật (microbiome) đường ruột là một yếu tố quyết định đến sự thành bại của vụ nuôi.

• 19:33 17/07/2025

Nuôi tép cảnh: Thú chơi sinh động, dễ bắt đầu

Không chỉ gắn với mô hình nuôi thương phẩm, các loài tôm, tép nhỏ, thường gọi chung là tép cảnh – đang ngày càng được ưa chuộng trong giới chơi thủy sinh và người nuôi nhỏ lẻ. Với vẻ ngoài bắt mắt, dễ chăm sóc và giá trị thẩm mỹ cao, tép cảnh dần trở thành một xu hướng thú vị, đặc biệt là với những người yêu thích thiên nhiên trong không gian sống.

• 19:33 17/07/2025

Khi các “ông lớn” ngành thức ăn thủy sản rời đi

Việc các tập đoàn lớn trong ngành thức ăn thủy sản lần lượt tái cơ cấu hoặc thu hẹp hoạt động tại Việt Nam đang tạo ra những xáo trộn sâu rộng đến toàn bộ chuỗi cung ứng. Quyết định này không chỉ để lại những khoảng trống lớn trên thị trường mà còn đặt ra thách thức trực tiếp cho người nông dân, đồng thời mở ra cơ hội chưa từng có cho các doanh nghiệp khác vươn lên.

• 19:33 17/07/2025
Some text some message..