Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tính đến nửa đầu tháng 5, tổng giá trị XK cá tra giảm 9,3% so với cùng kỳ năm trước, đạt 544,8 triệu USD.
Trong đó, giá trị XK sang Mỹ tăng nhẹ 8,8%; XK sang Trung Quốc tăng mạnh nhất gần 46%; XK sang Canada cũng tăng 12,5% so với cùng kỳ năm 2014. Tuy nhiên, giá trị XK cá tra tại EU giảm mạnh 15,8%; Mexico giảm 21,2% và sang Colombia giảm 8,4%.
Hiệp hội Chế biến và XK Thủy sản Việt Nam (VASEP) phân tích: Tại thị trường Mỹ, ngay từ tháng đầu năm, sau khi Bộ Thương mại Mỹ (DOC) công bố kết quả thuế chống bán phá giá lần thứ 10 (POR10) với sản phẩm cá tra phi lê đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam với mức thuế gần 1 USD/kg, giá trị XK cá tra sang thị trường này đã giảm mạnh tới 23,5% so với cùng kỳ năm trước. Theo đà, tháng 2, giá trị XK sang Mỹ giảm tiếp 19,4% so với cùng kỳ năm 2014.
Đồng USD tăng mạnh khiến các nhà NK dè dặt mua hàng và đòi giảm giá bán, giá XK trung bình cá tra sang Mỹ trong quý I giảm khoảng 5 cent so với cùng kỳ năm trước.
VASEP đánh giá: Những khó khăn về thị trường XK cá tra lớn nhất là Mỹ là nguyên nhân quan trọng kéo theo giá cá tra nguyên liệu trong nước giảm mạnh.
Cụ thể, kể từ cuối tháng 2, giá cá tra nguyên liệu đã giảm dần trung bình từ 300-500 đồng/tuần. Tính đến cuối tháng 5, giá cá tra dao động ở mức 20.000 - 22.500 đồng/kg. Đây là mức giá thấp nhất kể từ đầu năm nay.
Tại thị trường XK cá tra lớn thứ hai là EU, giá trị XK tính tới hết nửa đầu tháng 5 giảm mạnh 15,8% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, giá trị XK sang thị trường Hà Lan giảm 4%, sang Tây Ban Nha giảm tới 46,2%. Dự kiến nhiều tháng tới tình hình XK cá tra sang EU vẫn chưa có gì cải thiện.
Theo VASEP, cho đến nay, nguyên nhân chính khiến cho XK cá tra sang thị trường EU sụt giảm chính là việc chủ động giảm nhập khẩu của các khách hàng tại EU. Đồng EUR giảm mạnh so với USD là một khó khăn đối với các nhà nhập khẩu dẫn tới tình trạng khách hàng liên tục đòi hạ giá bán.
VASEP dự báo: Do thị trường XK khó khăn trong khi “nút thắt” bởi các quy định về đăng ký XK, tỷ lệ mạ băng trong Nghị định số 36/2014/NĐ-CP của Chính phủ chưa được tháo gỡ, có thể năm 2015, tổng giá trị XK cá tra chỉ đạt khoảng 1,7 triệu USD, giảm 4% so với năm 2014.