Gia đình ông Trần Văn Hùng (xã Khánh Hòa, Châu Phú, An Giang) có kinh nghiệm hơn 10 năm nuôi thủy sản và luôn cần vốn từ ngân hàng. Hiện tại, ông nuôi 2 ao cá lóc với diện tích khoảng 4.000m2 và có nhu cầu vay vốn hơn 1 tỷ đồng.
Theo tính toán của ông Hùng: “Trung bình nuôi 1kg cá lóc cần 25.000 đồng vốn. Chỉ tính 2 ao cá nhà tôi mỗi vụ xuất gần 100 tấn thì cần đến 2,5 tỷ đồng. Nếu không có vốn sẵn, mà đem thế chấp mấy ngàn m2 ao để vay vốn ngân hàng cũng chẳng được bao nhiêu”. Để tháo gỡ khó khăn, gia đình ông phải thế chấp gần 7ha đất ruộng vay 1,2 tỷ đồng từ Ngân hàng Công Thương An Giang.
Tuy nhiên, không phải nông dân nào cũng có nhiều đất ruộng để thế chấp, phục vụ cho việc nuôi thủy sản như ông Hùng. Gia đình ông Lê Công Chinh ở xã Bình Thới (huyện Bình Đại, Bến Tre) nuôi gần 1ha tôm thẻ chân trắng, nhưng chỉ được vay 80 triệu đồng.
Ông Chinh cho biết: “Nhu cầu vay lớn nhưng không có đất để thế chấp nên ngân hàng chỉ cho vay với số tiền ít. Vì vậy, gia đình phải thường xuyên vay nóng từ bên ngoài...”.
Nhiều người nuôi thủy sản và kể cả doanh nghiệp than phiền không vay được vốn từ ngân hàng do phương án kinh doanh, trả nợ không khả thi. Ông Nguyễn Văn Kịch – Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thủy sản CAFATEX cho rằng: “Trong điều kiện khó khăn như hiện nay, thì doanh nghiệp rất khó đáp ứng yêu cầu của các ngân hàng nhất là đối với phương án kinh doanh, trả nợ. Trong khi ngân hàng cũng là đơn vị kinh doanh nên rất sợ rủi ro, nợ xấu... Vì vậy, nhiều doanh nghiệp không tiếp cận vốn vay”.
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tổng dư nợ tín dụng trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn tính đến cuối tháng 9 là 129.313 tỷ đồng, tăng 8,6% so với năm 2011. Trong đó, dư nợ cho vay ngành thủy sản là 33.762 tỷ đồng, tăng 11,22% so với năm 2011, doanh số cho vay 9 tháng đầu năm là 59.933 tỷ đồng. Tuy nhiên, các chương trình cho vay tín dụng trong lĩnh vực thủy sản vẫn đang bộc lộ nhiều bất cập, nhất là đối với những nông dân nuôi thủy sản.
Ông Võ Ngọc Diệp - Giám đốc Ngân hàng cổ phần Công Thương (Vietinbank) Chi nhánh Đồng Tháp cho rằng: “Chúng tôi vẫn liên tục triển khai các gói vay cho khách hàng nuôi và chế biến xuất khẩu cá tra với mức lãi suất tùy thuộc theo từng gói tín dụng của từng thời kỳ. Tuy nhiên, phải ưu tiên cho những khách hàng có phương án sử dụng vốn tốt, hội đủ các điều kiện kinh doanh...”.
Ông Lê Văn Nưng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang cho rằng: “Ngân hàng thì nói không thiếu vốn, trong khi doanh nghiệp thì bảo không vay được. Vì thế, cần có giải pháp tháo gỡ khúc mắc để khơi thông dòng vốn, cứu ngành thủy sản trong điều kiện khó khăn như hiện nay”. Theo nhận định của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) thì chế biến, xuất khẩu trong thời gian tới sẽ tiếp tục sụt giảm. Nếu dòng vốn không được khơi thông thì việc nuôi, chế biến thủy sản sẽ còn gặp nhiều khó khăn hơn.