Nuôi trai lấy ngọc, dễ làm kiếm khá

Trong giai đoạn 2017 - 2021, Dự án ’Phát triển nghề nuôi trai cấy ngọc tại Tonga và Việt Nam’ giúp cải thiện phương pháp nuôi, hướng tới phát triển nghề trai ngọc bền vững.

Nuôi trai
Thí nghiệm về ương giống trai ngoài biển được thực hiện tại hộ của ông Lê Văn Năm và Nguyễn Văn Tâm tại Hòn Giữa, thôn Ngọc Diêm, xã Ninh Ích, Ninh Hòa, Khánh Hòa. Ảnh: Linh Linh

Tiềm năng nuôi cấy trai ngọc bán cầu còn bỏ ngỏ

Dự án do ThS Phùng Bảy, Trưởng phòng Sinh học thực nghiệm, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản 3 phụ trách triển khai dưới sự tài trợ của Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế Australia (ACIAR).

Dự án này hỗ trợ phát triển các mô hình nuôi trai cấy ngọc dựa vào cộng đồng ở Tonga và thử nghiệm mô hình tương tự ở Việt Nam.

Tonga vốn có nghề nuôi cấy ngọc trai bán cầu (hay còn gọi là ngọc trai mabé) từ loài trai ngọc nữ. Ngọc trai bán cầu tuy có giá trị thấp hơn so với ngọc trai tròn, những một con trai có thể tạo ra được nhiều ngọc bán cầu, điều này không xảy ra với ngọc trai tròn. Ngoài ra, người dân chỉ cần 8- 10 tháng là có thể thu được ngọc trai bán cầu, trong khi phải mất 2 năm mới thu được ngọc trai tròn.

Ở Việt Nam cũng có trai ngọc nữ nhưng người dân chưa biết cách tận dụng nguồn trai để nuôi lấy ngọc hay sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ. Ngoài ra, người dân cần sự hỗ trợ kỹ thuật để phát triển nghề nuôi trai lấy ngọc dựa vào cộng đồng.

Dự án “Phát triển ngành nuôi trai lấy ngọc tại Tonga và Việt Nam” giúp cải thiện các phương pháp nuôi để hỗ trợ tăng sản lượng trai nhằm phát triển ngành một cách bền vững, đánh giá tiềm năng nuôi cấy ngọc trai bán cầu ở Việt Nam và đánh giá khía cạnh kinh tế, xã hội của nghề nuôi ngọc trai bán cầu ở Tonga và Việt Nam.

Ngọc traiKhách trong nước chủ yếu có nhu cầu chọn ngọc có kích thước nhỏ, nhiều hình dáng như trái tim, giọt nước, ovan. Ảnh: Linh Linh

Sau 5 năm thực hiện, dự án đã đem về một số kết quả như xây dựng thành công quy trình khép kín vòng đời nuôi trai cấy ngọc từ cho đẻ, ương nuôi, cấy ngọc, chế tác và phát triển thị trường; tạo sinh kế mới, thu hút cộng đồng người dân ven biển Khánh Hòa và quảng bá sản phẩm ngọc trai ra các vùng miền trên cả nước và du khách nước ngoài.

Trai dễ nuôi, cho ngọc quý

Chia sẻ về quy mô nuôi trai lấy ngọc tại Hòn Giữa, thôn Ngọc Diêm, xã Ninh Ích, Ninh Hòa, Khánh Hòa, ông Phùng Bảy cho biết, trên diện tích khoảng 5.000 m2 với 5 bè nuôi thả khoảng 700 con trai, mỗi con được cấy 3 hoặc 5 viên. Với tỷ lệ cấy ngọc thành công đạt khoảng 60%, mỗi năm sản lượng ngọc trai đạt khoảng 1.200 - 2.000 viên. 

Qua quá trình nuôi có thể nhận thấy việc nuôi trai lấy ngọc đem tới nhiều lợi ích cho người dân. Về mặt nuôi trồng, sự chuyển đổi từ các đối tượng thủy sản quen thuộc như hàu, vẹm... sang đối tượng giá rẻ và dễ nuôi như trai mang lại hiệu quả tốt hơn. Trong khi đó về mặt kinh tế, một con trai chỉ có giá khoảng 50.000 - 100.000 đồng và sau khi nuôi khoảng 10 tháng đến 1 năm, nông dân có thể kiếm được khoảng 600 - 800 triệu sau khi trừ đi các chi phí về lồng bè, nhân công...

Nhân ngọcNhân ngọc đều được nhập khẩu từ nước ngoài, có xuất xứ, chủng loại rõ ràng. Có 6 loại nhân ngọc với 7 - 8 kích cỡ để cấy vào trai, tạo nhiều hình thù ngọc trai theo nhu cầu của khách. Ảnh: Linh Linh

Về mặt xã hội, ông Bảy cho biết, trai là đối tượng mang tính chất cộng đồng, dễ làm, dễ thao tác, phù hợp cho mọi đối tượng nông dân nuôi trồng. Trong khi đó, cán bộ kỹ thuật cũng có thể truyền đạt kỹ thuật nuôi cấy cho người dân bằng cách đơn giản nhất.

Liên quan đến đảm bảo đầu ra của sản phẩm, dự án có nội dung điều tra khảo sát thị trường và tạo đầu ra. Theo đó, khách trong nước chủ yếu có nhu cầu chọn ngọc có kích thước nhỏ, nhiều hình dáng như trái tim, giọt nước, ovan và khách nước ngoài thích ngọc to, có tính thẩm mỹ cao, ông Bảy chia sẻ.

Cấy nhân ngọcQuá trình cấy nhân ngọc vào trai diễn ra tỉ mỉ và chính xác. Ảnh: Linh Linh

“Đa số ngọc trai sản xuất hiện nay phục vụ nhu cầu trong nước, có 6 loại nhân ngọc với 7 - 8 kích cỡ để cấy vào trai, tạo nhiều hình thù ngọc trai theo nhu cầu của khách Việt Nam. Bên cạnh đó, qua khảo sát cũng thấy các nước châu Âu, Thái Bình Dương cũng là những khách hàng tiềm năng mà dự án hướng tới”, đại diện Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản 3 cho biết.

Hiện nay, nghề nuôi trai lấy ngọc vẫn là nghề mới, quy mô nhỏ lẻ với giá trị sản phẩm hạn chế và vùng nuôi chưa chính thức. Tuy nhiên, khi cải thiện được vùng nuôi và nâng cao giá trị sản phẩm, ông Bảy cho rằng có thể đề nghị chính quyền quy hoạch vùng nuôi để phát triển ở quy mô lớn và bền vững hơn.

Quy trình nuôi cấy ngọc trai diễn ra khá tỉ mỉ, đòi hỏi sự chính xác đến từng chi tiết để khi cấy nhân ngọc được đưa vào đúng vị trí và để con trai có thể tiếp nhận nhân ngọc. Kỹ thuật cấy ngọc trai được thực hiện rất cẩn thận, trai phải được rửa sạch sẽ và không bị nhiễm khuẩn, điều này sẽ giúp tỷ lệ trai ngậm nhân cao. Quá trình cắt ghép ngọc diễn ra trong 6 tháng.

Mô hình nuôi traiÔng Lê Văn Năm nhận thấy tiềm năng kinh tế và môi trường từ mô hình nuôi trai lấy ngọc sau 4 năm tham gia dự án. Ảnh: Linh Linh.

Ông Bảy cho biết, con giống trai sẽ được đưa vào ương tại chỗ, khi con giống đạt khoảng 15cm có thể bắt đầu cấy 3 hoặc 5 viên ngọc. Sau khi cấy ngọc phải tiếp tục nuôi trong 10 tháng. Sau 10 - 12 tháng có thể thu hoạch, chế tác và đem ra thị trường.

Hiện tại, năng lực nuôi cấy của người dân đạt khoảng 60 - 70%, song trong quá trình nuôi cấy có vấn đề, chính nông dân cũng có thể phản hồi và chia sẻ lại kinh nghiệm của họ với cán bộ kỹ thuật.

Ông Lê Văn Năm, chủ bè nơi triển khai dự án, với hơn 10 năm làm nghề nuôi trồng thủy sản và 4 năm nuôi cấy trai lấy ngọc nhận ra sự khác biệt về những lợi ích kinh tế và môi trường mà con trai đem lại.

“Nguồn thức ăn chính của trai là tảo. Nơi đây là địa điểm tảo phát triển, cung cấp nguồn thức ăn dồi dào cho trai. Bên cạnh đó, nuôi trai rất sạch, không mất nhiều công nuôi trong khi chỉ cần bỏ tiền đầu tư giống một lần và sau đó có thể quay vòng giống",  ông Năm chia sẻ.

Nông Nghiệp Việt Nam
Đăng ngày 29/05/2023
Linh Linh - Thanh Thủy
Kinh tế

TS Nguyễn Thanh Tùng làm Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II

Chiều 25/2, tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II, Thứ trưởng Phùng Tiến đã trao Quyết định điều động, bổ nhiệm TS Nguyễn Thanh Tùng giữ chức Viện trưởng Viện này.

Viện Nuôi trồng Thủy sản II
• 10:09 04/03/2022

6 năm “sóng gió” của cộng đồng thủy sản, chỉ vì một quy định

Mới đây, Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) đã có đơn thỉnh nguyện gửi Thủ tướng Chính phủ, cùng một số Bộ, ngành về kiến nghị việc sửa đổi quy định “kiểm dịch” đối với sản phẩm thuỷ sản dùng làm thực phẩm.

chế biến cá hồi
• 13:35 21/12/2021

Đề nghị đưa ngành chế biến thủy sản ra khỏi danh mục có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ TN&MT, góp ý và đề nghị sửa đổi một nội dung quan trọng trong Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường 2021 đang được Bộ TN&MT hoàn tất.

chế biến cá tra
• 12:52 22/10/2021

Bắt 2 tàu cá vi phạm quy định vùng khai thác

2 tàu cá đang khai thác thủy sản trái quy định vùng khai thác đã bị lực lượng Đồn Biên phòng Cửa khẩu Cảng Cửa Lò - Bến Thủy phát hiện bắt giữ.

tàu cá vi phạm
• 15:10 21/10/2021

Thị trường cá rô phi trong và ngoài nước hiện nay

Cá rô phi là một trong những loài thủy sản nuôi phổ biến nhất trên thế giới nhờ khả năng thích nghi cao, tốc độ sinh trưởng nhanh và giá trị dinh dưỡng tốt. Tuy nhiên, thị trường cá rô phi toàn cầu và tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều biến động đáng chú ý trong giai đoạn 2024–2025.

Cá rô phi
• 08:00 11/05/2025

Giá tôm nguyên liệu khởi sắc

Sau nhiều tháng ảm đạm, thị trường tôm nguyên liệu tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long đã có những chuyển biến tích cực. Giá tôm thẻ chân trắng liên tục tăng trong những tuần gần đây, mang đến sự phấn khởi cho người nuôi sau thời gian dài phải “treo ao” vì giá thấp, chi phí cao và dịch bệnh phức tạp.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:16 09/05/2025

Dấu mốc tự hào chinh phục thị trường quốc tế: Việt Nam lọt top 4 đối tác thủy sản Singapore

Trong bức tranh hội nhập và phát triển của ngành thủy sản Việt Nam, một tín hiệu tích cực đã được ghi nhận từ thị trường Singapore – một trong những thị trường tiêu dùng thực phẩm cao cấp và khắt khe nhất khu vực Đông Nam Á. Lần đầu tiên, Việt Nam vươn lên vị trí thứ tư trong danh sách các đối tác cung cấp thủy sản lớn nhất cho đảo quốc sư tử, ghi dấu một bước tiến quan trọng và đầy cảm xúc trong hành trình đưa hải sản quê nhà ra thế giới.

Xuất khẩu thủy sản
• 09:50 09/05/2025

Xuất khẩu thủy sản tháng 4/2025: Tín hiệu tích cực cho toàn ngành

Tháng 4/2025 khép lại với nhiều tín hiệu tích cực cho ngành thủy sản Việt Nam khi kim ngạch xuất khẩu đạt mức tăng trưởng đáng khích lệ sau thời gian dài đối mặt với nhiều khó khăn từ thị trường và chi phí sản xuất. Theo thống kê sơ bộ từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tổng giá trị xuất khẩu thủy sản trong tháng 4/2025 đạt khoảng 850 triệu USD, tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu tháng thứ ba liên tiếp ngành ghi nhận đà hồi phục rõ nét.

Tôm xuất khẩu
• 10:28 08/05/2025

Một số ứng dụng công nghệ trong quản lý và giám sát hoạt động khai thác thủy sản

sản Việc ứng dụng công nghệ trong quản lý và giám sát hoạt động khai thác thủy sản là một xu hướng quan trọng giúp đảm bảo khai thác bền vững, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và tuân thủ các quy định quốc tế. Dưới đây là một số công nghệ tiêu biểu đang được triển khai.

Công nghệ trong khai thác thủy sản
• 20:12 13/05/2025

Ngành thủy sản Việt Nam đã và đang “xanh hóa”: Từ xu hướng đến chiến lược quốc gia

Trong nhiều thập kỷ qua, thủy sản đã đóng vai trò trụ cột trong nền kinh tế Việt Nam, góp phần quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu, tạo việc làm và sinh kế cho hàng triệu người dân. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, ngành này cũng đang đối mặt với không ít thách thức mang tính sống còn: suy giảm nguồn lợi, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế… Trong bối cảnh đó, “xanh hóa” không còn là lựa chọn, mà đã trở thành chiến lược phát triển tất yếu nếu Việt Nam muốn duy trì vị thế và phát triển bền vững ngành thủy sản.

Nuôi trồng thủy sản
• 20:12 13/05/2025

Xử lý hiện tượng tôm bị đóng rong ở thân

Trong ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm, việc quản lý môi trường ao nuôi đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc quyết định thành công của một vụ nuôi. Một trong những hiện tượng thường gặp, đặc biệt vào thời điểm giao mùa hoặc khi môi trường ao nuôi không được kiểm soát tốt, là tình trạng tôm bị đóng rong trên thân.

Tôm bị đóng rong
• 20:12 13/05/2025

Loài tép cảnh đắt nhất thế giới

Trong thế giới tép cảnh cao cấp, nơi màu sắc và hoa văn được nâng tầm thành nghệ thuật, không có loài nào gây ấn tượng mạnh như Pinto Black Galaxy Fishbone. Với vẻ ngoài huyền bí, hiếm có và giá trị sưu tầm cao, loài tép này là niềm mơ ước của những người chơi thủy sinh đam mê sự tinh tế và đẳng cấp.

Tép cảnh
• 20:12 13/05/2025

Một số lưu ý cho người chơi cá cảnh trong hồ kính

Nuôi cá cảnh trong hồ kính (bể kính) là một thú vui tao nhã được nhiều người yêu thích vì vừa giúp trang trí không gian sống, vừa mang lại cảm giác thư giãn. Tuy nhiên, để duy trì một hồ cá đẹp, sạch sẽ và những chú cá khỏe mạnh, người nuôi cần hiểu và tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản. Việc nuôi cá hồ kính không đơn thuần chỉ là mua cá và đổ nước vào bể, mà là cả một quá trình chăm sóc đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiến thức nhất định. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi nuôi cá trong hồ kính.

Nuôi bể kính
• 20:12 13/05/2025
Some text some message..