Thay thế kháng sinh trong thủy sản bằng chiết xuất của lá chùm ngây

Đứng trước những thách thức trong việc tìm giải pháp thay thế kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản thì lựa chọn các loại thảo dược là giải pháp an toàn, dễ kiếm, tiết kiệm chi phí và hiệu quả cao.

Thay thế kháng sinh trong thủy sản bằng chiết xuất của lá chùm ngây
Bổ sung chiết xuất lá Chùm ngây vào thức ăn thủy sản thay thế kháng sinh. Ảnh: iStock

Chất bổ sung tự nhiên vào thức ăn bao gồm: hormone, kháng sinh, chất điện giải và probiotic ... những chất này có vai trò quan trọng, giúp giải quyết sự thiếu hụt về mặt dinh dưỡng trong chế độ ăn, có lợi cho tăng trưởng của động vật thủy sản nuôi (Abdelhadi YM et al., 2010; Abdel HE, Mohamed KA, 2008). Nhu cầu dinh dưỡng của động vật phụ thuộc vào loài, môi trường sống và giai đoạn phát triển(Tatina M, et al., 2010). Việc bổ sung vào thức ăn những thảo dược giúp bổ trợ cho các hoạt động của các chức năng sinh lý khác nhau. Bên cạnh đó, thảo dược với nhiều ưu điểm như rẻ, dễ chuẩn bị, hiệu quả phòng bệnh cao do dễ hấp thu, ít tác dụng phụ trong quá trình điều trị bệnh và không ảnh hưởng đến môi trường cũng như không nguy hiểm đến đối tượng nuôi. 

Trên thế giới, nhiều nghiên cứu đã xác định hiệu quả của việc sử dụng chiết xuất thảo dược giúp tôm, cá tăng trưởng tốt, tăng cường hệ miễn dịch và ức chế vi khuẩn gây bệnh. Nhiều loại thảo dược đã được xác định có hoạt tính sinh học cao cũng như có khả năng kháng khuẩn, kháng virus, kháng nấm, ký sinh trùng, kích thích tăng trưởng, kích thích tuyến sinh dục thành thục, chống stress, tăng cường miễn dịch (Citarasu, 2010). Tác dụng hiệp đồng của thảo mộc đã được báo cáo ở nhiều loài cá, bao gồm cá bơn Nhật Bản và cá trê phi (Clarias gariepinus) (Turan F, 2005; Garba k et al., 2015).

Phân tích hóa sinh máu có ý nghĩa trong việc xác định chẩn đoán và đáp ứng với điều trị nhiều loại bệnh. Do đó, các chỉ số huyết học giúp theo dõi tình trạng sức khỏe của cá (Dienye HE, Olumuji KO, 2014; Hrubec TC et al., 2001).


Một thí nghiệm được tiến hành từ các nhà khoa học Nigeria (Suleiman Adamu Mohammed và các cộng sự 2018) đã đánh giá hiệu quả của lá cây Chùm ngây (Moringa oleifera), vỏ cây thực vật (Lannea barteri) trong việc thay thế kháng sinh lên các thông số huyết học của cá trê phi giống (Clarias gariepinus). Theo đó, cá giống có trọng lượng trung bình là 4,60 g ± 0,02 g được nuôi trong 2 tuần và bố trí ngẫu nhiên vào 24 bể tuần hoàn có dung tích 50 lít có bổ sung 8 chế độ ăn thử nghiệm. Một chế độ ăn tham chiếu thương mại (CRD) được sử dụng để đối chứng so với các chế độ ăn được thí nghiệm bao gồm: sử dụng nguyên chất chùm ngây (MWL), nước chiết chùm ngây (MAE) và dịch chiết chùm ngây bằng ethanol (MEE); nguyên chất của cây Lannea (LWL), nước chiết cây Lannea (LAE) và dịch chiết Lannea bằng ethanol (LEE) cuối cùng là kháng sinh (ANTB). 

Kết quả, các thông số huyết học cho thấy, số lượng bạch cầu (WBC) cao hơn đáng kể (P <0,05) ở nhóm cá cho ăn LWL (247,40×103 mm-3), LAE (235,50×103 mm-3) và chế độ ăn LEE (234.15×103 mm-3) và thấp hơn đáng kể (P <0,05) thu được trong nhóm chế độ ăn có kháng sinh (1,65×103 mm-3). Có sự khác biệt đáng kể (P <0,05) trên số lượng hồng cầu (RBC) của các loài cá ban đầu và các loài cá được thử nghiệm đã được ghi nhận. Dung tích hồng cầu (PCV) dao động giữa LWL (46,05%) và MWL (10,70%). Hemoglobin thấp hơn đáng kể (P <0,05) ở chế độ ăn ban đầu (4,87 g/dl) và CRD (5,13 g/dl). Số lượng tiểu cầu có sự khác biệt đáng kể (P <0,05) trong tất cả các chế độ ăn thí nghiệm. Không có sự khác biệt có ý nghĩa (P> 0,05) về số lượng trung bình của huyết sắc tố có trong một hồng cầu và nồng độ của huyết sắc tố ở tất cả các nghiệm thức.

Kết quả nghiên cứu đạt được của các nhà khoa học Nigeria chứng minh rằng, việc sử dụng các loại chiết xuất từ cây Chùm ngây và Lannea bổ sung vào chế độ ăn có tác động tích cực đến các thông số huyết học của trê phi giống (Clarias gariepinus) so với kháng sinh (ANTB).

Có thể khuyến cáo: Dạng chiết xuất ethanol của Chùm ngây và cây Lannea có thể được kết hợp trong chế độ ăn của cá một cách có hiệu quả thay vì sử dụng kháng sinh. Đảm bảo chất lượng thủy sản nuôi và an toàn thực phẩm góp phần hướng đến phát triển bền vững ngành thủy sản trong tương lai.

Đăng ngày 08/11/2018
THANH TÂM ( Lược dịch)
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Nhu cầu oxy cho tôm thẻ chân trắng và các vấn đề liên quan

Nuôi tôm thẻ chân trắng theo mô hình thâm canh, thâm canh công nghệ cao, siêu thâm canh, do bà con thả nuôi mật độ cao, nên hàm lượng oxy hoà tan trong ao nuôi rất cần cho hoạt động sống, trao đổi chất, bắt mồi, tăng trưởng, khả năng đối phó dịch bệnh, thay đổi thời tiết, biến động thông số môi trường. Nhu cầu oxy của tôm thẻ chân trắng trong ao nuôi từ ≥ 6 mg/lít trở lên, trong quá trình nuôi, bà con đáp ứng đủ nhu cầu trên tôm phát triển tốt, tăng trưởng nhanh, ít bệnh, tỷ lệ sống cao. Ngược lại, oxy không đủ cung cấp theo nhu cầu, tôm còi cọc, chậm lớn, dễ nhiễm bệnh, tỷ lệ sống thấp.

Ao nuôi tôm
• 10:21 22/04/2025

Gan tôm như thế nào gọi là xấu?

Gan tụy là cơ quan nội tạng quan trọng của tôm, đóng vai trò trong tiêu hóa, hấp thụ dinh dưỡng và giải độc. Sức khỏe của gan tụy phản ánh trực tiếp tình trạng tổng thể của tôm nuôi. Gan tụy bị tổn thương không chỉ làm giảm tốc độ tăng trưởng mà còn khiến tôm dễ mắc các bệnh nguy hiểm như hội chứng hoại tử gan tụy cấp tính (AHPNS).​

Tôm thẻ chân trắng
• 09:40 22/04/2025

Gan tôm như thế nào mới gọi là “chuẩn”?

Trong hành trình nuôi tôm, ai cũng mong muốn tôm mau lớn, khỏe mạnh, ít bệnh, năng suất cao và đầu ra ổn định. Tuy nhiên, có một cơ quan cực kỳ quan trọng trong cơ thể con tôm mà nhiều bà con còn ít chú ý tới hoặc chưa thật sự hiểu rõ – đó chính là lá gan tụy.

Gan tôm
• 09:46 17/04/2025

Thả tôm giống với các bước cần lưu ý điều gì?

Thả tôm giống là một trong những công đoạn quan trọng nhất, quyết định đến 60–70% sự thành công của vụ nuôi. Dù bạn là người nuôi tôm truyền thống hay đang áp dụng mô hình nuôi công nghệ cao, thì việc thả giống đúng kỹ thuật luôn là điều kiện tiên quyết để tôm phát triển khỏe mạnh, hạn chế bệnh tật và đạt năng suất cao. Vậy khi thả tôm giống, cần lưu ý những gì?

Thả tôm giống
• 10:07 16/04/2025

Nhu cầu oxy cho tôm thẻ chân trắng và các vấn đề liên quan

Nuôi tôm thẻ chân trắng theo mô hình thâm canh, thâm canh công nghệ cao, siêu thâm canh, do bà con thả nuôi mật độ cao, nên hàm lượng oxy hoà tan trong ao nuôi rất cần cho hoạt động sống, trao đổi chất, bắt mồi, tăng trưởng, khả năng đối phó dịch bệnh, thay đổi thời tiết, biến động thông số môi trường. Nhu cầu oxy của tôm thẻ chân trắng trong ao nuôi từ ≥ 6 mg/lít trở lên, trong quá trình nuôi, bà con đáp ứng đủ nhu cầu trên tôm phát triển tốt, tăng trưởng nhanh, ít bệnh, tỷ lệ sống cao. Ngược lại, oxy không đủ cung cấp theo nhu cầu, tôm còi cọc, chậm lớn, dễ nhiễm bệnh, tỷ lệ sống thấp.

Ao nuôi tôm
• 05:29 23/04/2025

Tôm chết nổi trên mặt nước

Một trong những hiện tượng nghiêm trọng và ám ảnh nhất chính là tôm chết nổi trên mặt nước. Đây không chỉ là dấu hiệu cho thấy sức khỏe đàn tôm đang bị đe dọa nghiêm trọng, mà còn là lời cảnh báo về một chuỗi vấn đề tiềm ẩn trong quy trình quản lý ao nuôi. Qua bài viết này, tôi muốn chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn đã tích lũy được trong quá trình nuôi, nhằm giúp bà con hiểu rõ nguyên nhân, cách xử lý và phòng ngừa hiệu quả hiện tượng tôm chết nổi.

Tôm chết
• 05:29 23/04/2025

Lặn biển đêm bắt hải sâm gai: Nghề mưu sinh độc đáo của ngư dân Phú Quý

Lặn biển ban đêm để bắt hải sâm gai là một nghề truyền thống độc đáo của ngư dân đảo Phú Quý, tỉnh Bình Thuận. Hoạt động này không chỉ mang lại nguồn thu nhập ổn định mà còn góp phần bảo vệ hệ sinh thái biển.

Thợ lặn biển
• 05:29 23/04/2025

Gan tôm như thế nào gọi là xấu?

Gan tụy là cơ quan nội tạng quan trọng của tôm, đóng vai trò trong tiêu hóa, hấp thụ dinh dưỡng và giải độc. Sức khỏe của gan tụy phản ánh trực tiếp tình trạng tổng thể của tôm nuôi. Gan tụy bị tổn thương không chỉ làm giảm tốc độ tăng trưởng mà còn khiến tôm dễ mắc các bệnh nguy hiểm như hội chứng hoại tử gan tụy cấp tính (AHPNS).​

Tôm thẻ chân trắng
• 05:29 23/04/2025

Ốc sên tím Janthina janthina trôi dạt vào bờ biển gây xôn xao

Thời gian gần đây, cư dân mạng liên tục chia sẻ hình ảnh và video ghi lại một loài ốc sên biển có màu tím lạ mắt xuất hiện dọc theo các bờ biển.

Ốc tím
• 05:29 23/04/2025
Some text some message..