Thuế chống bán phá giá làm xuất khẩu cá tra sang Mỹ giảm

Xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường Mỹ giảm mạnh sau khi Mỹ áp thuế chống bán phá giá cao hơn và thắt chặt hoạt động kiểm tra trong năm 2017, theo thông tin từ Hiệp hội các nhà sản xuất – xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP).

Giá trị xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Mỹ giảm 9,7% xuống còn gần 320 triệu USD trong 11 tháng đầu năm 2017 so với cùng kỳ năm 2016. Giai đoạn giảm xuất khẩu cá tra mạnh nhất là tháng 8 và tháng 9, sau quyết định của các nhà chức trách Mỹ triển khai thuế chống bán phá giá và tăng kiểm tra đối với các lô hàng cá tra Việt Nam. Kết quả là giá trị xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường Mỹ giảm 54,5% xuống 18,5 triệu USD trong tháng 8/2017 so với cùng kỳ năm 2016 và giảm 41,2% xuống còn 10,3 triệu USD trong tháng 9/2017 so với cùng kỳ năm 2016, theo dữ liệu do VASEP cung cấp. Khó khăn trên thị trường Mỹ làm giảm động lực của nhiều nhà xuất khẩu cá tra Việt Nam, khi chỉ chưa đến 10 doanh nghiệp trong tổng số 62 doanh nghiệp được cấp phép vẫn còn xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ.

Ngày 12/9/2017, Bộ Thương mại Mỹ (DoC) quyết định tăng thuế chống bán phá giá sơ bộ đối với phile cá tra đông lạnh Việt Nam lên 2,39 USD/kg theo đợt rà soát hành chính lần thứ 13 về thuế chống bán phá giá, tăng gấp 3 lần so với đợt rà soát trước. Ngoài ra, từ ngày 2/8/2017, Cơ quan Giám sát và An toàn thực phẩm Mỹ (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) bắt đầu kiểm tra từng lô hàng cá tra nhập khẩu vào thị trường Mỹ tại kho, cũng còn biết đến là các I-houses, do USDA vận hành. Các đợt kiểm tra đã tác động tiêu cực tới xuất khẩu cá tra Việt Nam do chi phí đội lên, VASEP cho biết.

FSIS đang trong quá trình đánh giá hệ thống giám sát an toàn thực phẩm của Việt Nam đối với cá tra có tương đương với hệ thống của Mỹ hay không. Tổ chức này có thể đưa ra quyết định vào cuối tháng 3 về việc liệu có cho phép tiếp tục nhập khẩu cá tra Việt Nam hay không, theo tổng thư ký VASEP Trương Đình Hòe cho hay.

Chương trình của FSIS yêu cầu tất cả các nước muốn xuất khẩu cá dòng siluriformes (mà cá tra thuộc dòng này) sang Mỹ phải xuất trình văn bản cho thấy chứng nhận an toàn tương đương bắt đầu từ 1/9/2017. VASEP cho biết Việt Nam đã nộp hồ sơ đúng hạn của FSIS. FSIS cho biết cơ quan này đang rà soát cơ chế tự báo cáo và các văn bản khác mà phía Việt Nam và các nước khác đã đệ trình và sẽ lên lịch thực địa kiểm tra từng nước vào 1/3/2018. FSIS sẽ công bố phán quyết cuối cùng về mức tương đương hệ thống sau khi thanh tra. Trong khi đó, các nhà chế biến cá tra Việt Nam vẫn sẽ được phép xuất khẩu các sản phẩm sang thị trường Mỹ.

Với hàng loạt các rào cản thương mại cản đường cá tra vào thị trường Mỹ, Trung Quốc trở hành thị trường cá tra hàng đầu của Việt Nam, theo dữ liệu năm 2017. Giá trị xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường Trung Quốc năm 2017 đạt 373,3 triệu USD, tăng 37,9% so với năm 2016.