So sánh giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 6/2021 với cùng kỳ năm 2020 cho thấy, tổng giá trị xuất khẩu tôm của Việt Nam tăng từ 1,5 lên 1,8 tỷ USD. Trong khi giá trị xuất khẩu của tôm sú và tôm đánh bắt từ tự nhiên giảm thì ở tôm chân trắng, theo số liệu thống kê, giá trị xuất khẩu của tôm thẻ chân trắng tăng từ 1,1 lên 1,3 tỷ USD dựa vào mặt hàng chủ lực là tôm chân trắng chế biến (thuộc mã HS16) và tôm chân trắng sống/ chế biến/ đông lạnh (thuộc mã HS03), cả hai đều tăng khoảng 20%. Thị phần xuất khẩu tôm thẻ chân trắng trong tổng kim ngạch xuất khẩu tăng từ 70% lên 75%. Tuy nhiên, mặc dù xuất khẩu tôm sú giảm nhưng với giá trị 266 triệu USD, Việt Nam vẫn là nước xuất khẩu tôm sú lớn nhất thế giới.
Biểu đồ 1: Giá trị xuất khẩu của Việt Nam trên mỗi loài (mỗi mã HS) từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2020 và tháng 1-6 năm 2021. Ảnh VASEP.
Mỹ trở thành thị trường lớn nhất nhập khẩu tôm thẻ chân trắng
Mỗi sản phẩm trong danh mục xuất khẩu của Việt Nam đều có thị trường riêng, những thị trường lớn nhập khẩu tôm của Việt Nam phải kể đến như Mỹ, Trung Quốc, EU và Nhật Bản.
Trong biểu đồ 2 cho thấy, tôm thẻ chân trắng xuất khẩu nhiều nhất sang thị trường Mỹ (theo dữ liệu nhập khẩu của NOAA tại Mỹ) chủ yếu tiêu thụ tôm chân trắng chế biến (tôm thịt, tôm tẩm bột,…). Thị trường này cũng dần ưa chuộng đối với tôm sú đông lạnh với lượng nhập khẩu tăng từ 17 triệu usd năm 2020 lên 34 triệu usd ở năm 2021.
Một điều thú vị khi nhìn vào xuất khẩu tôm sú đông lạnh, mặc dù giảm 5% so với cùng kỳ nhưng Trung Quốc lại là thị trường lớn nhất về mặt hàng này. Trên thực tế, Trung Quốc thậm chỉ có thể đã nhập khẩu nhiều hơn con số được ghi nhận do một lượng đáng kể tôm được vận chuyển theo đường tiểu ngạch trên đất liền.
Biểu đồ 2: So sánh thị phần của các thị trường nhập khẩu lớn nhất trên mỗi loài/mã HS.
Biểu đồ 3: So sánh các sản phẩm thủy sản giữa các thị trường nhập khẩu chính.
Công ty Minh Phú chiếm ưu thế trong xuất khẩu tôm của Việt Nam
Biểu đồ 4: Top 10 nhà xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam theo giá trị trong tháng 1-6/2020 và tháng 1-6/2021.
Biểu đồ 5: Ước tính tỷ lệ trên mỗi loài trong tổng giá trị xuất khẩu của 10 nhà xuất khẩu hàng đầu Việt Nam.
Biểu đồ 6: 10 nhà xuất khẩu tôm thẻ chân trắng hàng đầu trong tháng 1-6 năm 2021 và ước tính thị phần của họ trong tổng số tôm thẻ chân trắng xuất khẩu
Biểu đồ 7: 10 nhà xuất khẩu tôm sú hàng đầu trong tháng 1-6 năm 2021 và ước tính thị phần của họ trong tổng xuất khẩu tôm thẻ chân trắng.