Triển vọng xuất khẩu tôm nguyên con sang Australia

Tuần qua, ngành tôm nước ta đã đón nhận nhiều thông tin tích cực nổi bật nhất là thông tin Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Australia cử đoàn công tác sang Việt Nam để kiểm tra, đánh giá quy trình, chất lượng sản xuất nhằm tiến tới nhập khẩu tôm tươi nguyên con từ Việt Nam. Sự kiện này vô cùng ý nghĩa với ngành tôm nước ta vì Australia là một trong những thị trường khó tính nhất hiện nay.

Cụ thể tất cả sản phẩm tôm tươi nguyên con muốn nhập khẩu vào Australia phải đảm bảo an toàn dịch bệnh truy xuất nguồn gốc và sản xuất bền vững không gây hại môi trường cũng như các yếu tố về an sinh xã hội. Quy trình kiểm tra, đánh giá sản phẩm nhập khẩu được cơ quan nước này thực hiện khá chặt chẽ từ khâu con giống đến nuôi, chế biến và xuất khẩu. Chính vì yêu cầu nghiêm ngặt nói trên nên cho đến nay chưa có một quốc giá nào xuất khẩu được tôm tươi nguyên con cho thị trường này.

Do đó Việt Nam được Australia chọn để khảo sát, đánh giá chất lượng quy trình sản xuất tôm được xem là cơ hội lớn để nước ta sớm có thể xuất khẩu tôm nguyên con vào thị trường này.

Ngay trong chuyến khảo sát này, các chuyên gia, cơ quan chuyên môn từ Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Australia đã có cách nhìn rất tích cực đối với ngành tôm Việt Nam. Đó là ngành tôm đã tiếp cận, ứng dụng nhiều giải pháp, công nghệ hiện đại trong sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.

Ghi nhận của đánh giá chất lượng tôm Việt Nam của Tiến sĩ Peter Stoutjesdijk – Trưởng phái đoàn Australia: “Tôi có thể thấy được khi tham quan khảo sát là các công nghệ kỹ thuật của Australia được các nhà sản xuất Việt Nam sử dụng rất rộng rãi điều này giống với xu hướng của người sản xuất bên Australia nhưng họ may mắn hơn Việt Nam là có sẵn các công nghệ trong nước. Tôi phấn khởi là vì người nuôi tôm nơi đây rất chịu khó đi tìm tòi, ứng dụng và đầu tư các công nghệ cao vào sản xuất.”

Đầu năm 2017, Australia đã đưa ra lệnh cấm nhập khẩu đối với tất cả lô tôm nấu chín từ các nước vì phát hiện dịch bệnh đốm trắng tại quốc gia này. Đến tháng 6/2017, phía Australia đã gỡ bỏ lệnh cấm nói trên. Sau động thái này, Việt Nam đã xuất khẩu được 57 lô hàng với hàng trăm tấn tôm nấu chín. Chất lượng sản phẩm được phía nhà nhập khẩu Australia đánh giá là rất tốt. Cùng với những đánh giá ban đầu về quy trình sản xuất an toàn, chất lượng đã cho thấy triển vọng xuất khẩu tôm nguyên con của Việt Nam sang Australia.

Bạc Liêu là nơi đầu tiên được đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Australia chọn để kiểm tra. Việc có được những vùng nuôi tôm an toàn dịch bệnh với diện tích hàng trăm hecta cùng nhiều quy trình sản xuất hiện đại địa phương này rất lạc quan trước những đánh giá ban đầu từ các cơ quan chuyên môn của Australia.

Ông Dương Thành Trung, chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu cho biết: “Qua nhiều lần làm việc thì lần này chúng ta đánh giá là họ có tính hiệu rất tốt, đi kiểm tra cả khu nuôi hay khu chế biến thì họ đều nhất trí cả”.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đây là cơ hội vàng cho ngành tôm nước ta vươn lên tầm cao mới vì xuất khẩu tôm nguyên con không đơn thuần là gia tăng trọng lượng mà đòi hỏi sản phẩm sạch và chất lượng cao.

Đến nay gần như chưa có quốc gia nào đưa ra một chương trình giám sát nghiêm ngặt để nhập khẩu tôm nguyên con như Australia. Hiện nay phần lớn thị trường như EU, Mỹ cũng chỉ nhập khẩu tôm qua chế biến vì vậy nếu đáp ứng được các yêu cầu và xuất khẩu tôm tươi nguyên con vào Australia Việt Nam sẽ là quốc gia đầu tiên trên thế giới lập nên kỳ tích đáng ngưỡng mộ này.

Hiện nay, hơn 90% sản phẩm tôm tiêu thụ tại Australia là nhập khẩu. Mỗi năm giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Australia chỉ là vài trăm triệu USD, chiếm tỷ lệ rất thấp, chủ yếu là mặt hàng tôm nấu chín. Điều này cho thấy, cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu tôm tươi nguyên con vào thị trường này là rất lớn. Để sớm hiện thực hóa mục tiêu này, vẫn còn nhiều yêu cầu đặt ra cho ngành tôm nước ta trong thời gian tới.

Cụ thể ngành tôm nước ta phải sớm hoàn thiện từ khâu con giống đến vùng nuôi, khu chế biến bảo quản tôm nguyên con cho đến xuất khẩu. Đặc biệt tại khu nuôi phải đảm bảo an toàn dịch bệnh từ trong cho đến ngoài vùng nuôi, các quy trình sản xuất từ con giống đến nuôi tôm nguyên liệu trong khu nuôi an toàn dịch bệnh, và xung quanh vùng lõi phải thống nhất theo hướng thực hành nông nghiệp tốt đảm bảo môi trường sản xuất bền vững truy xuất được nguồn gốc. Phía bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Australia còn tiếp tục kiểm tra, đánh giá và giám sát chặt chẽ hơn các yếu tố nói trên trước khi tiến tới cấp phép nhập khẩu tôm nguyên con vào thị trường này.

Trong Hội nghị phát triển kế hoạch ngành tôm năm 2018 Bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông Thôn cũng đưa ra thông điệp sẽ không tăng diện tích nuôi tôm nước lợ mà phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, nhân rộng quy trình sản xuất sạch, xây dụng các khu phức hợp khu công nghệ cao nhằm nâng cao năng suất chất lượng tôm nuôi và hy vọng với những tính hiệu lạc quan từ thị trường và sự chủ động của cả ngành hàng thì sản phẩm tôm nguyên con Việt Nam sẽ sớm chinh phục được các thị trường khó tính trên thế giới.