Xây dựng nền đáy ao: Nền tảng bền vững cho nuôi tôm hiện đại

Trong nuôi tôm, nền đáy ao đóng vai trò như “móng nhà” – âm thầm nhưng quyết định sự ổn định của cả vụ nuôi. Thông lệ lâu nay là nạo vét và cải tạo sau mỗi vụ, vừa tốn kém vừa chỉ mang tính tạm thời. Đã đến lúc chuyển từ cách tiếp cận “loại bỏ” sang “tái sinh” hệ sinh thái đáy ao, tạo nền tảng bền vững cho môi trường nước và giảm phụ thuộc vào các biện pháp xử lý ngắn hạn.

Nền đáy ao đóng vai trò như móng nhà quyết định sự ổn định của cả vụ nuôi
Nền đáy ao đóng vai trò như móng nhà quyết định sự ổn định của cả vụ nuôi. Ảnh: Tép Bạc

Nguyên nhân suy thoái nền đáy ao

Nền đáy ao là nơi tích tụ mọi chất thải trong quá trình nuôi – từ thức ăn thừa, phân, vỏ tôm đến xác tảo chết. Khi lớp bùn hữu cơ này dày lên, đặc biệt trong điều kiện thiếu oxy, quá trình phân hủy yếm khí sẽ giải phóng các khí độc như H₂S và NH₃, nhanh chóng làm giảm chất lượng nước, gây stress và ngộ độc cho tôm.

Môi trường đáy ao ô nhiễm cũng là “ổ trú” của nhiều vi khuẩn và nấm gây hại, dễ dàng tấn công khi tôm suy yếu, gây bệnh đường ruột, mang và đen mang. Từ đây, một vòng luẩn quẩn hình thành: đáy ao xấu khiến tôm yếu, tôm yếu tạo thêm chất thải, đẩy nền đáy vào tình trạng suy thoái sâu hơn.

Nền đáy ao là nơi tích tụ mọi chất thải trong quá trình nuôiNền đáy ao là nơi tích tụ mọi chất thải trong quá trình nuôi. Ảnh: apanano.com

Xây dựng nền tảng vật lý vững chắc ngay từ đầu vụ nuôi

Triết lý “tái sinh sinh thái” chỉ có thể phát huy hiệu quả khi nền tảng vật lý của ao được đảm bảo ngay từ khâu cải tạo đầu vụ. Việc loại bỏ toàn bộ chất thải từ vụ trước – dù áp dụng cải tạo khô bằng phơi đáy, rải vôi hay cải tạo ướt kết hợp chế phẩm sinh học đều nhằm giảm tối đa mầm bệnh và lượng hữu cơ tồn đọng.

Sử dụng bạt lót đáy, đặc biệt là bạt HDPE bền cao, tạo nên lớp rào cản vật lý giúp ngăn tiếp xúc giữa nước và nền đất, hạn chế tích tụ bùn bẩn và ngăn độc tố từ đất xâm nhập. Một nền đáy phẳng, sạch và được lót bạt kỹ lưỡng chính là điểm khởi đầu vững chắc cho một hệ sinh thái ao nuôi khỏe mạnh.

Một nền đáy phẳng, sạch và được lót bạt kỹ lưỡng là điểm khởi đầu vững chắc cho ao tômMột nền đáy phẳng, sạch và được lót bạt kỹ lưỡng là điểm khởi đầu vững chắc cho ao tôm. Ảnh: Tép Bạc

Quản lý vận hành bằng ba yếu tố then chốt

Khi ao nuôi bước vào giai đoạn vận hành, việc duy trì và tái sinh hệ sinh thái đáy ao phụ thuộc vào sự phối hợp chặt chẽ của ba yếu tố then chốt. Trước hết là hệ thống sục khí – bao gồm quạt nước và sục khí đáy phải được lắp đặt đầy đủ và vận hành liên tục để duy trì nồng độ oxy hòa tan cao, đặc biệt ở tầng đáy. Oxy dồi dào sẽ tạo điều kiện tối ưu cho các vi sinh vật hiếu khí phân hủy chất thải hiệu quả.

Yếu tố tiếp theo là quản lý thức ăn hợp lý nhằm kiểm soát nguồn thải ngay từ đầu. Cần tính toán khẩu phần dựa trên kích cỡ và mật độ tôm, thường xuyên theo dõi sàng ăn để điều chỉnh kịp thời, và lựa chọn thức ăn chất lượng cao. Giảm thiểu thức ăn dư đồng nghĩa với việc giảm áp lực hữu cơ lên đáy ao, giúp hệ sinh thái tự cân bằng.

Cuối cùng là bổ sung chế phẩm sinh học đúng liều lượng và định kỳ, kết hợp si-phông đáy thường xuyên để loại bỏ các cụm chất thải lớn. Vi sinh vật có lợi không chỉ phân hủy hữu cơ mà còn cạnh tranh, ức chế vi khuẩn gây hại, qua đó giảm khí độc và ngăn mầm bệnh. Ba yếu tố này khi vận hành đồng bộ sẽ tạo thành quy trình quản lý khép kín, hiệu quả và bền vững.

Hệ thống sục khí được lắp đặt đầy đủ và vận hành liên tục để duy trì nồng độ oxy hòa tan caoHệ thống sục khí được lắp đặt đầy đủ và vận hành liên tục để duy trì nồng độ oxy hòa tan cao. Ảnh: Tép Bạc

Bảo vệ môi trường đáy ao bền vững không dựa vào việc nạo vét liên tục, mà bắt đầu từ sự chuyển đổi tư duy quản lý. Người nuôi tôm cần chủ động đảm nhận vai trò “kiến tạo và duy trì hệ sinh thái” thay vì chỉ can thiệp xử lý sau khi sự cố đã xảy ra. Bằng cách xây dựng nền tảng vật lý vững chắc ngay từ đầu và vận hành đồng bộ các giải pháp về sục khí, quản lý thức ăn và bổ sung vi sinh, có thể hình thành một nền đáy ao sống, tự cân bằng và khỏe mạnh, đồng thời thoát khỏi vòng luẩn quẩn cải tạo tốn kém để hướng tới thành công lâu dài.

Đăng ngày 21/08/2025
NTS @nts
Nuôi trồng

FLOCponics: Sự tích hợp hoàn hảo của công nghệ biofloc và cây thủy canh

FLOCponics là một loại Aquaponics thay thế tích hợp công nghệ biofloc (BFT) với sản xuất cây trồng không sử dụng đất.

flocponics
• 15:51 07/03/2022

Mô hình nuôi ba ba lãi 300 triệu đồng/năm

Mô hình nuôi ba ba của ông Lương Thành Kỷ, ở thị trấn Búng Tàu, huyện Phụng Hiệp. Qua 14 năm phát triển, đến nay đàn ba ba sinh sản của ông Kỷ đã phát triển hơn 1.500 con, mỗi năm xuất bán ra thị trường từ 8.000-10.000 con giống, trừ hết các khoản chi phí, lợi nhuận gần 300 triệu đồng/năm.

Ba ba.
• 09:38 14/06/2021

Kinh tế ổn định nhờ nuôi ba ba sinh sản

Hơn 20 năm nuôi ba ba sinh sản, anh Nguyễn Đức Lợi, ấp Phước Thọ B, xã Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng có cuộc sống khấm khá. Gắn bó lâu năm với con ba ba một phần cũng vì sự yêu thích loài vật này, ba ba lại dễ nuôi, nhẹ công chăm sóc, thị trường tiêu thụ tốt, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh.

• 15:40 03/03/2021

Thu trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi ba ba

Nuôi ba ba gai là một công việc đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn và kỹ thuật cao. Nhưng bằng ý chí, nghị lực, sự đam mê tận tụy với công việc cùng với áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật mà ông Phạm Tất Đạt ở xã Yên Bình, thành phố Tam Điệp đã thành công, vươn lên trở thành triệu phú.

kỹ thuật sản xuất giống baba
• 10:00 30/05/2017

Nuôi biển không kháng sinh: Cuộc "cách mạng" từ con giống để hướng tới thủy sản sạch

Trước áp lực về an toàn thực phẩm và các rào cản xuất khẩu, một cuộc "cách mạng" thầm lặng đang diễn ra trong ngành nuôi biển Việt Nam. Thay vì lạm dụng kháng sinh, các trang trại và doanh nghiệp đang tiên phong xây dựng mô hình nuôi "khép kín", kiểm soát chặt chẽ từ con giống để tạo ra sản phẩm thủy sản sạch, bền vững.

Nuôi biển
• 09:00 11/11/2025

Gia Lai: Cảnh báo nguy cơ tôm sốc môi trường khi thời tiết giao mùa

Thời điểm giao mùa đang gây nhiều tác động bất lợi đến hoạt động nuôi tôm nước lợ trên địa bàn tỉnh. Sự biến động thất thường của thời tiết, đặc biệt là chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm, không chỉ ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng mà còn làm suy giảm sức đề kháng của tôm, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch bệnh trên diện rộng.

Nhá tôm
• 09:22 07/11/2025

Trí tuệ nhân tạo: Đòn bẩy cách mạng hóa ngành nuôi trồng thủy sản

Ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra hướng đi mới cho ngành nuôi trồng thủy sản – một lĩnh vực vốn chịu nhiều tác động từ biến đổi khí hậu, dịch bệnh và chi phí sản xuất ngày càng gia tăng.

Ao nuôi
• 10:30 02/11/2025

Phát triển nuôi biển công nghiệp bền vững đảm bảo an ninh lương thực và bảo tồn đại dương

Ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang đối mặt với thách thức kép: đáp ứng nhu cầu hải sản ngày càng tăng trong khi giảm thiểu áp lực sinh thái lên các vùng ven bờ và nguồn lợi tự nhiên.

Nuôi biển
• 11:22 01/11/2025

Đột phá mới xử lý nấm và phân trắng trên tôm bằng công nghệ Nano

Trước những thách thức dai dẳng từ nấm đồng tiền, nấm thủy mi và các bệnh đường ruột như phân trắng, một giải pháp công nghệ mới đang thu hút sự chú ý của ngành tôm.

Lễ ra mắt
• 01:53 15/11/2025

Tư thế “hóa chuối” siêu đáng yêu của chú hải cẩu

Nếu một ngày bạn bắt gặp những chú hải cẩu nằm trên bãi cát với dáng vẻ cong cong như quả chuối – đầu và đuôi vểnh lên, bụng ưỡn ra – thì xin chúc mừng, bạn đang thấy hình ảnh của một chú hải cẩu đang ở trạng thái cực kỳ thư giãn!

Hải cẩu
• 01:53 15/11/2025

Xuất khẩu cá ngừ sang Israel “lao dốc” gần 50% vì chi phí logistics tăng cao

Chín tháng đầu năm 2025, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Israel chỉ đạt hơn 27 triệu USD, giảm gần 50% so với cùng kỳ năm trước. Biến động logistics, chi phí vận chuyển tăng và yêu cầu khắt khe về truy xuất nguồn gốc đang khiến doanh nghiệp Việt mất dần lợi thế cạnh tranh tại thị trường này.

Chế biến cá ngừ
• 01:53 15/11/2025

Xuất khẩu thủy sản đối mặt quý IV "ảm đạm" sau 9 tháng tăng trưởng ấn tượng

Dù ghi nhận kết quả tích cực với mức tăng trưởng 16% trong 9 tháng đầu năm, ngành thủy sản Việt Nam đang phải đối mặt với một quý cuối năm được dự báo là "ảm đạm". Tác động từ chính sách thuế mới của thị trường Mỹ đang buộc các doanh nghiệp phải tăng tốc chuyển hướng, tìm kiếm cơ hội ở các thị trường khác.

Chế biến tôm
• 01:53 15/11/2025

Việt Nam và Solomon mở ra giai đoạn hợp tác mới về thủy sản và phát triển bền vững

Việt Nam và Quần đảo Solomon đã thống nhất thúc đẩy hợp tác sâu rộng trong nhiều lĩnh vực then chốt như nông nghiệp bền vững, nghề cá và bảo vệ môi trường biển. Động thái này diễn ra ngay sau khi hai nước ký kết một khuôn khổ hợp tác song phương, mở ra một giai đoạn hợp tác toàn diện và thực chất hơn.

Ký kết
• 01:53 15/11/2025
Some text some message..