11 thực khuẩn thể mới giúp trị bệnh xuất huyết trên cá

Một nghiên cứu mới đây vừa cung cấp thông tin về bộ gen của 11 thực khuẩn thể mới được phân lập có thể trị bệnh xuất huyết trên cá nuôi.

11 thực khuẩn thể mới giúp trị bệnh xuất huyết trên cá
Cá nhiễm bệnh do Pseudomonas spp. Ảnh: ResearchGate

Aeromonas Pseudomonas được coi là những mầm bệnh quan trọng nhất trong số các tác nhân gây bệnh do vi khuẩn trên cá, chúng có khả năng tiêu máu và hình thành màng sinh học. Những vi khuẩn này chịu trách nhiệm cho các bệnh loét bao gồm hội chứng viêm loét, bệnh xuất huyết nhiễm trùng huyết, thối đuôi, vây, mang và bệnh xù vảy trên cá.

Tỷ lệ mắc các bệnh nhiễm khuẩn trên cá ngày càng tăng dẫn đến tăng sử dụng thuốc kháng khuẩn đặc biệt là kháng sinh để chống lại vi sinh vật gây bệnh. Tuy nhiên, trong nuôi trồng thủy sản, phạm vi kháng sinh được cho phép sử dụng là rất hẹp, ví dụ: Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) năm 2014 chỉ phê duyệt oxytetracycline, florfenicol và sulfadimethoxine/ormetoprim. Tuy nhiên, phần lớn vi khuẩn gây bệnh trong nuôi trồng thủy sản đều kháng một hoặc nhiều loại kháng sinh. Điều này buộc người nuôi phải áp dụng những biện pháp thay thế khác để bảo vệ đàn cá của mình.

phage trị bệnh cá, thực khuẩn thể, bệnh xuất huyết, bệnh cá, Aeromonas sp, Pseudomonas sp

Thực khuẩn thể. Ảnh: cdn-st4.rtr-vesti.ru

Thực khuẩn thể (phage) là một thể “ăn” vi khuẩn, hay nói cho đúng: là virus của vi khuẩn, nó có thể gây bệnh và tiêu diệt vi khuẩn. Phage là một giải pháp thay thế có thể được coi là một chiến lược chống vi khuẩn tiềm năng trong nuôi trồng thủy sản đồng thời giảm thiểu tác động đến môi trường và con người. Thực khuẩn thể tiêu diệt vi khuẩn theo cơ chế khác nhau.

Chúng là những thực thể sinh học phong phú nhất trên trái đất. Người ta ước tính rằng có khoảng mười phage cho mỗi tế bào vi khuẩn tạo ra khoảng 1030 -  1031 phage trên toàn cầu. Trong toàn bộ quần thể phage chỉ có một số ít có tiềm năng sử dụng trong liệu pháp phage. Các phage phù hợp cho mục đích trị liệu phải đáp ứng nhiều tiêu chí, trong đó quan trọng nhất là bản chất linh hoạt của chúng. Chỉ toàn bộ trình tự bộ gen mới mô tả đầy đủ các phage và lựa chọn phage phù hợp với trị liệu. Tuy nhiên, trình tự bộ gen của chúng chiếm một phần nhỏ trong cơ sở dữ liệu.

Dữ liệu nghiên cứu của Joanna Kazimierczak và cộng sự đăng trên tạp chí Virus học cung cấp một cơ sở thiết yếu cho việc lựa chọn các phage của vi khuẩn để ứng dụng trong liệu pháp phage.

Các chủng vi khuẩn được phân lập từ cá hồi cầu vồng bị bệnh (Oncorhynchus mykiss, Walbaum 1972) từ 12 trang trại nước ngọt khác nhau ở Ba Lan.

Các chủng được phân lập từ cá nhiễm bệnh bao gồm 36 Aeromonas spp. và 9 Pseudomonas sp. Trong đó có 11 chủng phage của vi khuẩn đã được phân lập từ môi trường: bảy phage có hoạt động chống lại Aeromonas spp. và bốn loại chống lại Pseudomonas sp.

phage trị bệnh cá, thực khuẩn thể, bệnh xuất huyết, bệnh cá, Aeromonas sp, Pseudomonas sp

Cây phân loại bộ gen của phage

Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã chứng minh 11 loại vi khuẩn mới trong đó có 6 loại vi khuẩn (25AhydR2PP, 50AhydR13PP, 60AhydR15PP, 22PfluR64PP, 67PfluR64PP, 71PfluR64PP) có tiềm năng được sử dụng trong liệu pháp phage do có lylic lifestyle và không có gen độc lực hoặc kháng thuốc.

Độ đặc hiệu hẹp của các phage được chọn có thể tạo ra một trở ngại trong việc phát triển phương pháp điều trị phage cho các bệnh nhiễm trùng do Aeromonas sp và Pseudomonas sp. Do đó một cách tiềm năng để vượt qua thách thức này là tạo ra một loại phage đa thành phần, bao gồm các vi khuẩn lylic hoàn toàn đặc trưng.

11 thực khuẩn thể mới được phân lập và mô tả ở cấp độ gen. Bốn trong số chúng thuộc họ Podoviridae, trong khi hai thuộc họ Myoviridae. Thành phần của các phage này có thể được sử dụng như trong một phages hỗn hợp với 41% Aeromonas và 44% Pseudomonas phân lập môi trường gây bệnh. Thực khuẩn thể phân lập được trong nghiên cứu này cũng đã làm tăng đáng kể kiến thức về các phage của AeromonasPseudomonas.

Từ những nghiên cứu trên cho thấy có thể sử dụng những phage để phòng trị bệnh gây ra do Aeromonas Pseudomonas. Đây là hướng đi mới đầy hứa hẹn, một chiến lược chống vi khuẩn tiềm năng trong nuôi trồng thủy sản đồng thời giảm thiểu tác động đến môi trường và con người.
Tạp chí Virus học 201916: 4, https://doi.org/10.1186/s12985-018-1113-5 

Đăng ngày 12/02/2019
VĂN THÁI (Lược dịch)
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Cách xử lý hiệu quả khi hàu chỉ tấn công ao nuôi

Việc quản lý môi trường ao nuôi đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, một trong những thách thức ngày càng nghiêm trọng mà người nuôi thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm và cá, đang phải đối mặt là sự tấn công của hàu chỉ (Oyster drill) – một loài sinh vật hai mảnh vỏ gây ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái ao nuôi.

Hàu chỉ
• 13:57 19/05/2025

Xử lý hiện tượng tôm bị đóng rong ở thân

Trong ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm, việc quản lý môi trường ao nuôi đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc quyết định thành công của một vụ nuôi. Một trong những hiện tượng thường gặp, đặc biệt vào thời điểm giao mùa hoặc khi môi trường ao nuôi không được kiểm soát tốt, là tình trạng tôm bị đóng rong trên thân.

Tôm bị đóng rong
• 09:41 13/05/2025

Giải quyết hiện tượng nóng đáy ao

Trong những năm gần đây, mô hình nuôi tôm thâm canh và siêu thâm canh ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, đi kèm với năng suất cao là những thách thức ngày càng lớn về mặt môi trường ao nuôi, trong đó hiện tượng nóng đáy ao vào mùa nắng nóng là một trong những rủi ro gây thiệt hại âm thầm nhưng nghiêm trọng. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tôm mà còn tạo điều kiện cho nhiều bệnh nguy hiểm bùng phát nếu người nuôi không kịp thời phát hiện và xử lý.

Ao nuôi
• 10:21 12/05/2025

Chọn phương pháp hóa học hay sinh học để diệt tảo?

Trong quá trình nuôi trồng thủy sản, việc kiểm soát tảo luôn là một trong những nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt khi tảo phát triển quá mức và gây ảnh hưởng đến chất lượng nước cũng như sức khỏe của vật nuôi. Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp xử lý – sử dụng hóa học hay sinh học – luôn khiến nhiều người băn khoăn. Bài viết này sẽ giúp người nuôi hiểu rõ ưu, nhược điểm của từng giải pháp, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp với điều kiện thực tế ao nuôi của mình.

Tảo
• 09:00 11/05/2025

Tìm hiểu loài cá lóc đắt nhất thế giới

Trong thế giới cá cảnh nước ngọt, khi nhắc đến cá lóc, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến những loài cá phổ thông như cá lóc đồng hay cá lóc bông. Nhưng nếu đi sâu vào giới chơi cá cảnh cao cấp, sẽ có một cái tên khiến cả cộng đồng phải trầm trồ ngưỡng mộ: cá lóc hoàng đế (Channa barca) – loài cá lóc đắt nhất thế giới hiện nay, với giá có thể lên tới hàng nghìn đô la Mỹ cho một cá thể trưởng thành. Không phải ngẫu nhiên mà Channa barca được giới chơi cá gọi bằng những cái tên như “báu vật vùng Assam”, “rồng đất”, hay “vua của các loài cá lóc”.

Cá lóc cảnh
• 16:30 20/05/2025

Đà Nẵng giữ vững nhịp độ phát triển ngành nuôi trồng thủy sản

Dựa vào số liệu từ Cục Thống kê TP. Đà Nẵng, hoạt động nuôi trồng thủy sản trên địa bàn thành phố trong tháng 4/2025 tiếp tục duy trì ổn định và ghi nhận nhiều kết quả tích cực, góp phần giữ vững nhịp độ tăng trưởng của ngành nông nghiệp nói chung và thủy sản nói riêng tại địa phương.

Nuôi trồng thủy sản
• 16:30 20/05/2025

Độc tố từ nấm ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vi sinh

Việc sử dụng chế phẩm vi sinh là giải pháp sinh học hiệu quả trong nuôi tôm hiện đại, giúp ổn định môi trường và hạn chế vi khuẩn gây bệnh. Tuy nhiên, sự xuất hiện của nấm, đặc biệt là độc tố do chúng tiết ra, khiến việc xử lý trở nên khó khăn. Những độc tố này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tôm mà còn tác động đến hệ sinh thái ao nuôi, làm suy giảm hiệu quả của vi sinh trong quản lý và phòng bệnh.

Tôm thẻ chân trắng
• 16:30 20/05/2025

Ba tỉnh có sản lượng sản xuất cá cao nhất nước

Nuôi trồng thủy sản là lĩnh vực quan trọng trong phát triển nông nghiệp Việt Nam, vừa đảm bảo nguồn thực phẩm trong nước vừa đóng góp vào xuất khẩu. Ngoài các vùng nuôi cá biển và tôm công nghiệp ở miền Trung và miền Nam, khu vực Đồng bằng sông Hồng, đặc biệt là ba tỉnh Nam Định, Thái Bình và Hải Dương, đang nổi lên với sản lượng cá nước ngọt tăng trưởng ổn định và chiếm tỷ trọng lớn trên cả nước.

Nuôi cá
• 16:30 20/05/2025

Cách xử lý hiệu quả khi hàu chỉ tấn công ao nuôi

Việc quản lý môi trường ao nuôi đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, một trong những thách thức ngày càng nghiêm trọng mà người nuôi thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm và cá, đang phải đối mặt là sự tấn công của hàu chỉ (Oyster drill) – một loài sinh vật hai mảnh vỏ gây ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái ao nuôi.

Hàu chỉ
• 16:30 20/05/2025
Some text some message..