Kiểm soát tỉ lệ chết trên cá hồi vân nhiễm virus IPNV và VHSV

Báo cáo Saeed Ganjoor M và cộng sự 2016 cho thấy việc xử lý nước bằng chất khử trùng chloramin-T giúp giảm tỷ lệ tử vong của cá hồi vân (Oncorhynchus mykiss) khi nhiễm virus (IPNV và VHSV).

Kiểm soát tỉ lệ chết của cá hồi vân nhiễm virus
Cá hồi vân. Ảnh: Internet

Virus là tác nhân gây nhiều bệnh nguy hiểm trên cá nuôi bởi nó gây ra tỉ lệ chết cao và tổn thất kinh tế nặng nề. 2 bệnh do virus quan trọng trên cá hồi vân (Oncorhynchus mykiss) là bệnh Hoại tử tụy truyền nhiễm (IPNV) và bệnh Xuất huyết do virus (VHSV) đây là các virus gây bệnh chủ yếu ở cá nhỏ và gây tỉ lệ tử vong cao. 

bệnh trên cá, bệnh cá, bệnh trên cá hồi, bệnh cá hồi vân, bệnh do virus, bệnh IPNV trên cá hồi 

Bệnh hoại tử tụy truyền nhiễm (IPNV) trên cá hồi. Ảnh: ResearchGate

Hoại tử tụy truyền nhiễm (IPNV) là một bệnh do virus truyền nhiễm, ảnh hưởng đến nhiều loài cá ở nhiều nơi khác nhau trên thế giới, bệnh rất dễ lây lan và gây thiệt hại cho cá hồi con được nuôi trong điều kiện thâm canh. Bệnh đặc trưng nhất xảy ra ở cá hồi vân (Oncorhynchus mykiss), cá hồi brook (Salvelinus fontinalis), cá hồi nâu (Salmo trutta), cá hồi Đại Tây Dương (Salmo salar) và một số loài cá hồi khác (Oncorhynchus spp.). 

Độ nhạy của cá thường giảm khi độ tuổi tăng. Các dấu hiệu lâm sàng bao gồm mắt sưng, da sẫm màu, bơi xoắn ốc, bụng phình to. Tỷ lệ tử vong tích lũy có thể thay đổi từ dưới 10% đến hơn 90% tùy thuộc vào sự kết hợp của một số yếu tố như chủng và số lượng virus, vật chủ và điều kiện môi trường. Bệnh lây truyền theo chiều ngang qua đường nước và theo chiều dọc qua trứng. 

Tác nhân gây bệnh IPNV, là một loại virus RNA thuộc họ Birnaviridae. Các biện pháp kiểm soát hiện đang được thực hiện là thực hành an toàn sinh học trong nuôi cá hồi thông qua tránh sử dụng trứng được thụ tinh từ cá hồi bố mẹ mang mầm bệnh IPNV và sử dụng nguồn cung cấp nước an toàn. Trong bùng phát dịch bệnh, việc nuôi cá hồi với mật độ phù hợp có thể giúp giảm tỷ lệ tử vong. Hiện tại không có phương pháp điều trị hoặc vaccine hiệu quả hoàn toàn.

 bệnh trên cá, bệnh cá, bệnh trên cá hồi, bệnh cá hồi vân, bệnh do virus, bệnh VHSV trên cá hồi

Bệnh xuất huyết do virus(VHSV) trên cá hồi. Ảnh: montanaoutdoor

Virus VHS thuộc giống Novirhabdovirus thuộc họ Rhabdoviridae là mầm bệnh trên rất nhiều động vật thủy sinh. Nó gây bệnh cho 48 loài cá. VHSV thuộc chi Novirhabdovirus , thuộc họ Rhabdoviridae. 

Cá bị bệnh có thể biểu hiện các dấu hiệu lâm sàng không đặc hiệu ở giai đoạn đầu của nhiễm trùng, bao gồm tử vong nhanh chóng (có thể đạt tới 100% trong cá bột), lờ đờ, có thể lồi một mắt hoặc cả hai mắt, mang chuyển màu nhạt, có thể có các đốm xuất huyết, xuất huyết (vây, mang, mắt, da), và bụng phình ra. Ngoài ra cá cũng có hành vi bơi lội bất thường như bơi xoắn ốc. Đây là một bệnh nước lạnh với tỷ lệ tử vong cao nhất ở nhiệt độ khoảng 9-12°C. Cá hồi cầu vồng nhỏ (0,3-3 g) dễ bị ảnh hưởng nhất với tỷ lệ tử vong gần 100%.

Một số chất kích thích miễn dịch như beta-glucans có nguồn gốc từ nấm men, peptide có nguồn gốc IL-1 và men vi sinh đã được đánh giá giúp tăng cường bảo vệ chống lại VHS. 

Kiểm soát tỉ lệ tử vong của cá hồi vân khi nhiễm virus

Cloramin-T là một hợp chất khử trùng áp dụng để làm bất hoạt một số mầm bệnh. Công thức của chloramin-T là C7H7ClNO2S.Na(3H2O). Cloramin-T là chất bột màu trắng. Độ hòa tan của nó trong nước là 150 g/L (ở 25 °). 

Vào mùa đông năm 2015, các nhà khoa học đã quan sát thấy tỷ lệ tử vong của cá hồi vân con trong một số bể của trại giống ở Iran. Biểu hiện bơi xoắn ốc, da sẫm màu, trướng bụng và bỏ ăn. Lúc đầu, tỷ lệ tử vong thấp nhưng nó tăng dần trong vài ngày sau đó. Đầu tiên, một số cá con được lấy mẫu từ mỗi bể và gửi đến phòng thí nghiệm để phát hiện mầm bệnh. Sau đó, 9 bể được chọn và nhóm thành 3 phương pháp điều trị (đối chứng, điều trị-1 và điều trị-2). Điều trị đối chứng gồm 3 bể mà chúng không gây tử vong. Điều trị-1 và Điều trị-2 có tỷ lệ tử vong cao do nhiễm virus trong trang trại. Sau đó, 10 ppm chloramin-T là hợp chất khử trùng được thêm vào mỗi bể xử lý-1 trong 1 giờ trong 3 ngày liên tục (3 lần). Các bể điều trị-2 không thêm thuốc. 

Sau 7 ngày tỷ lệ chết của cá con trong mỗi bể được ước tính và so sánh với nhau. Tỷ lệ sống sót trong các bể điều trị-1 là khoảng 76% trong khi tỷ lệ sống sót trong các bể điều trị-2 là khoảng 27%. Một tháng sau, kết quả xét nghiệm đã được báo cáo. Kết quả thấy rằng cá của bể đối chứng là an toàn (không có mầm bệnh) trong khi cá của điều trị-1 và điều trị-2 bị nhiễm virus IPN và virus VHS dựa trên xét nghiệm RT-PCR. 

Dựa trên nghiên cứu này, chloramin-T giúp giảm tỷ lệ chết trên cá hồi con nhiễm virus IPNV và VHSV. Khi cá hồi vân bị bệnh tỷ lệ tử vong sẽ tăng dần, điều quan trọng là một nông dân có thể kiểm soát bệnh trước ngày thứ 10, nếu không, tỷ lệ tử vong tăng cao gây thiệt hại tài chính. Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm rất tốn thời gian; họ cần 3-10 ngày để có kết quả. Do đó, hoạt động tốt nhất trước khi có kết quả phòng thí nghiệm và sử dụng thuốc sát trùng. Cloramin-T là biện pháp khả thi, vì 30 gram chloramin-T là đủ cho 20.000 cá con được an toàn. Vì vậy, một nhà sản xuất giống cá hồi vân có thể áp dụng nó trong khi nghĩ rằng một bệnh do virus sẽ xuất hiện.

Saeed Ganjoor M*. https://www.omicsonline.org
Đăng ngày 21/05/2019
VĂN THÁI (Lược dịch)
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Kỹ thuật trộn khoáng và vitamin vào thức ăn không bị hao hụt

Việc bổ sung khoáng chất và vitamin vào khẩu phần ăn của vật nuôi là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, nếu không áp dụng đúng kỹ thuật, khoáng – vitamin có thể bị hao hụt nghiêm trọng trong quá trình trộn, bảo quản hoặc cho ăn, từ đó làm giảm hiệu quả sử dụng, tốn kém chi phí và ảnh hưởng đến sự phát triển của vật nuôi.

Trộn thức ăn
• 09:00 22/06/2025

Tôm lột xác sai chu kỳ do có mưa lớn kéo dài

Mưa lớn kéo dài luôn là một trong những nỗi lo hàng đầu của người nuôi tôm, không chỉ vì nguy cơ xói mòn bờ ao, mà còn vì những tác động tiêu cực đến môi trường nước và sức khỏe tôm nuôi. Trong đó, hiện tượng tôm lột xác sai chu kỳ do ảnh hưởng của mưa là một vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất và lợi nhuận.

Vỏ tôm lột
• 11:37 20/06/2025

Làm tối môi trường nuôi có giúp tăng sắc tố tôm?

Màu sắc tôm rất quan trọng, cả về mặt chất lượng cảm quan và giá trị thương phẩm. Màu sắc tôm tươi ngon, đặc trưng của từng loài giúp người tiêu dùng nhận biết và đánh giá chất lượng sản phẩm. Ở một số quốc gia, màu sắc tôm thường được dùng để phân loại và định giá tôm chất lượng cao.

Tôm luộc
• 10:41 19/06/2025

Sai lầm thường gặp khi xử lý pH ruột tôm

Một trong những chỉ số quan trọng thể hiện tình trạng sức khỏe hệ tiêu hóa là pH ruột tôm. Tuy nhiên, nhiều người nuôi tôm hiện nay vẫn còn gặp phải không ít sai lầm khi xử lý vấn đề này, dẫn đến hậu quả như tôm chậm lớn, kém ăn, thậm chí bùng phát dịch bệnh.

Tôm thẻ
• 11:27 18/06/2025

Nghêu Việt Nam: Tăng trưởng liên tục

Ngành xuất khẩu nghêu của Việt Nam đang thực sự gây ấn tượng mạnh mẽ trên bản đồ thương mại thủy sản quốc tế. Với những con số tăng trưởng đầy lạc quan trong nửa đầu năm 2025, nghêu không chỉ khẳng định vị thế của mình mà còn mở ra một chương mới đầy triển vọng cho kinh tế biển Việt Nam. Đây không chỉ là câu chuyện về kim ngạch, mà còn là hành trình vươn lên của một ngành hàng tiềm năng, từ những bãi bồi ven biển đến bàn ăn của người tiêu dùng toàn cầu.

Nghêu
• 15:55 22/06/2025

Tôm lột xác sai chu kỳ do có mưa lớn kéo dài

Mưa lớn kéo dài luôn là một trong những nỗi lo hàng đầu của người nuôi tôm, không chỉ vì nguy cơ xói mòn bờ ao, mà còn vì những tác động tiêu cực đến môi trường nước và sức khỏe tôm nuôi. Trong đó, hiện tượng tôm lột xác sai chu kỳ do ảnh hưởng của mưa là một vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất và lợi nhuận.

Vỏ tôm lột
• 15:55 22/06/2025

Mùa khai thác rong mơ ở Quảng Ngãi: Lộc vàng từ biển cả

Mỗi năm, khi nắng bắt đầu gắt và biển lặng hơn vào đầu mùa hè, người dân ven biển Quảng Ngãi lại tất bật bước vào mùa khai thác rong mơ – một loài rong biển quý, có giá trị cao về mặt kinh tế và sinh thái. Không chỉ mang lại nguồn thu đáng kể cho ngư dân, rong mơ còn được xem là biểu tượng của sinh kế bền vững gắn với vùng ven biển miền Trung.

Khai thác rong mơ
• 15:55 22/06/2025

Tôm bơi lờ đờ và kéo đàn: Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm trong ao nuôi

Một trong những hiện tượng khiến người nuôi tôm lo lắng và cần đặc biệt chú ý chính là tôm bơi lờ đờ và kéo đàn. Đây không chỉ là biểu hiện của sự suy yếu mà còn có thể là lời cảnh báo về những vấn đề nghiêm trọng đang xảy ra trong ao, từ môi trường xuống cấp đến sự bùng phát của dịch bệnh.

Tôm bơi lờ đờ
• 15:55 22/06/2025

Loại cá mờm cơm: Từ món ăn bình dân đến đặc sản xuất khẩu

Tại những làng chài ven biển Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ, cá mờm cơm từ lâu đã là món ăn dân dã, gắn bó với đời sống ngư dân. Ít ai ngờ rằng, loài cá nhỏ bé này đang từng bước trở thành mặt hàng xuất khẩu giá trị, được ưa chuộng tại nhiều quốc gia châu Á và châu Âu. Hành trình từ bữa cơm gia đình đến bàn tiệc quốc tế của cá mờm cơm là một câu chuyện đầy thú vị về tiềm năng biển cả Việt Nam.

Cá mờm cơm
• 15:55 22/06/2025
Some text some message..