Bạch đàn và hàng rào miễn dịch bảo vệ cá

Eucalyptol trong bạch đàn sẽ tạo một hàng rào vững chắc bảo vệ sức khỏe cá trước những tác dụng phụ khi sử dụng đồng sunfat trong quá trình nuôi cá.

miễn dịch cá chép
Eucalyptol trong bạch đàn làm giảm đáng kể các tác nhân gây oxy hóa trong tế bào cá chép.

Sản lượng cá ngoài tự nhiên đang bị suy giảm, nguyên nhân chính là do môi trường ngày càng bị ô nhiễm, từ đó thúc đẩy sản lượng cá nuôi ngày một tăng lên liên tục. Tuy nhiên nghề nuôi cá hiện nay cũng gặp vô vàn khó khăn do diễn biến thời tiết thất thường, dịch bệnh hoành hành. Phương pháp sử dụng hóa chất để diệt vi khuẩn, virus, ký sinh trùng là biện pháp được sử dụng nhiều trong quá trình nuôi. Trong khi đa số hóa chất này đều có ảnh hưởng ít nhiều đến cá. Một số chất hóa học thường được dùng diệt khuẩn khử trùng như xanh malachite, KMnO4, formalin, đồng sunfat. Trong đó, đồng sunfat được sử dụng rất rộng rãi để hạn chế các mầm bệnh gây hại đến bề mặt cá, vây, mang, tuy nhiên tác động tiêu cực của đồng đã được ghi nhận trên nhiều loài cá khác nhau.

Một nghiên cứu trước đây cho thấy cho cá chép (Cyprinus carpio) tiếp xúc với đồng sunfat ở nồng độ 0.25mg/l trong 7 ngày đã gây ra các hiện tượng stress, thiếu máu, mất cân bằng áp suất thẩm thấu và tổn thương các mô cơ cá. Một nghiên cứu khác cũng chứng minh đồng vào cơ thể cá sẽ kích thích việc sản sinh các chất oxy hóa có hại cho tế bào và làm cản trở các quá trình sinh lý của cá.

Cá bị viêm là một phản ứng tự nhiên của hệ miễn dịch để cố gắn loại bỏ các mầm bệnh gây hư hại và tổn thương tế bào. Theo lý thuyết thì viêm là phản ứng tích cực đối với cá, tuy nhiên sự viêm không kiểm soát và liên tục có thể dẫn đến sự tổn thương mô, biến dạng cơ thể, hơn nữa gây ra nhiều dị tật. Ở góc nhìn lợi ích về sức khỏe của cá và người nuôi cá thì viêm là phản ứng thể hiện độc tính của hóa chất diệt khuẩn, gây ra vết thương ảnh hưởng đến chất lượng và thể hiện năng suất nuôi.

Một loạt các chiến lược nhằm thay đổi việc sử dụng hóa chất tràn lan, để gia tăng hiệu quả diệt khuẩn nhưng vẫn đảm bảo tốt sức khỏe của vật nuôi và sự ổn định của môi trường là bổ sung các chiết xuất thảo dược trong chế độ ăn hằng ngày. Các chiết xuất này đã được chứng minh như là chất dẫn dụ trong thức ăn bổ sung cho cá, kích thích sự thèm ăn, tăng trưởng và kích hoạt hệ thống miễn dịch, chống oxy hóa và chống viêm trên cá. Hơn nữa người ta cũng chứng minh được là bổ sung thảo dược còn giúp ngăn ngừa độc tính của kim loại nặng trong nước. 

Trong số những thực vật có hương thơm, họ bạch đàn có hơn 700 loài được biết đến trên thế giới, và khám phá được chiết xuất của bạch đàn có chứa chất chống oxy hóa, kháng nấm và chống viêm. Đó là Eucalyptol có khả năng giảm thiểu sự suy giảm miễn dịch ở cá khi tiếp xúc với đồng sunfat. Bên cạnh đó, chiết xuất này cũng hạn chế được sự stress do oxy hóa khi cá tiếp xúc với amoniac. Nếu được cho ăn có bổ sung Eucalyptol thì sẽ có lợi rất nhiều cho sức khỏe cá, đó là lý do nghiên cứu này được tiến hành để tìm hiểu sâu hơn về tác dụng đặc biệt với cá.


Bổ dung chiết xuất Eucalyptol từ bạch đàn có lợi cho sức khỏe cá.

Người ta làm một thí nghiệm để kiểm tra hoạt tính của Eucalyptol trong bạch đàn với cá chép. Chuẩn bị 9 bể dung tích 150l nước, chia đều 108 con cá chép đã chọn trước. Sử dụng đồng sunfat với nồng độ 0,25mg/l, sau đó 7 ngày khi đã làm sạch nước thì bắt đầu bổ sung chiết xuất bạch đàn theo 3 nghiệm thức 0,5%, 1% Eucalyptol trên mỗi khẩu phần ăn và một nhóm đối chứng liên tục trong vòng 14 ngày tiếp theo. 

Tiếp xúc với Cu trong 7 ngày, hoạt động của các enzyme trên cá bị giảm sút đáng kể. Nhưng sau khi bổ sung chiết xuất bạch đàn thì các nhân tố ức chế của enzyme bắt đầu bị loại bỏ dần. Hơn nửa, các gen liên quan đến quá trình miễn dịch, kiểm soát sự stress do oxy hóa tế bào cũng tăng biểu hiện lên đáng kể dù trước đó đã bị ảnh hưởng hiệu suất vì tiếp xúc với đồng. Hai trường hợp đều thể hiện rõ nhất ở nghiệm thức 1% Eucalyptol. Chiết xuất này cũng được nghiên cứu có hiệu quả tương tự với cá hồi khi tiếp xúc với amoniac trong thời gian dài xung quanh môi trường sống của chúng, hay với cá ngựa vằn khi chế độ cho ăn quá nhiều cholesterol.

Mặc dù đồng sunfat có tác dụng phụ đối với cá, tuy nhiên hiệu quả trị liệu của chất này thì không thể phủ nhận được. Vì vậy để giảm thiểu sự stress oxy hóa, chống viêm thì tìm được phương pháp giảm thiểu tác động của đồng với cá là rất quan trọng. Những enzyme chịu trách nhiệm chống oxy hóa cho cá chép được gia tăng đáng kể khi bổ sung chiết xuất bạch đàn. Ngoài ra chiết xuất này còn cho thấy tác dụng chống viêm cực kỳ hiệu quả, kích hoạt hệ miễn dịch của cá làm việc một cách vượt trội hơn.

Eucalyptol là một hợp chất phức tạp, hoạt động như một chất chống oxy hóa chống viêm, làm giảm đáng kể các tác nhân gây nên sự oxy hóa trong tế bào cá chép. Do đó, với chế độ bổ sung trong 2 tuần liên tục chiết xuất Eucalyptol trong bạch đàn (1% khẩu phần ăn) sẽ tạo một hàng rào vững chắc bảo vệ sức khỏe cá trước những tác dụng phụ khi sử dụng đồng sunfat trong quá trình nuôi cá chép.

Đăng ngày 01/05/2020
Hà Tử
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Kỹ thuật trộn khoáng và vitamin vào thức ăn không bị hao hụt

Việc bổ sung khoáng chất và vitamin vào khẩu phần ăn của vật nuôi là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, nếu không áp dụng đúng kỹ thuật, khoáng – vitamin có thể bị hao hụt nghiêm trọng trong quá trình trộn, bảo quản hoặc cho ăn, từ đó làm giảm hiệu quả sử dụng, tốn kém chi phí và ảnh hưởng đến sự phát triển của vật nuôi.

Trộn thức ăn
• 09:00 22/06/2025

Tôm lột xác sai chu kỳ do có mưa lớn kéo dài

Mưa lớn kéo dài luôn là một trong những nỗi lo hàng đầu của người nuôi tôm, không chỉ vì nguy cơ xói mòn bờ ao, mà còn vì những tác động tiêu cực đến môi trường nước và sức khỏe tôm nuôi. Trong đó, hiện tượng tôm lột xác sai chu kỳ do ảnh hưởng của mưa là một vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất và lợi nhuận.

Vỏ tôm lột
• 11:37 20/06/2025

Làm tối môi trường nuôi có giúp tăng sắc tố tôm?

Màu sắc tôm rất quan trọng, cả về mặt chất lượng cảm quan và giá trị thương phẩm. Màu sắc tôm tươi ngon, đặc trưng của từng loài giúp người tiêu dùng nhận biết và đánh giá chất lượng sản phẩm. Ở một số quốc gia, màu sắc tôm thường được dùng để phân loại và định giá tôm chất lượng cao.

Tôm luộc
• 10:41 19/06/2025

Sai lầm thường gặp khi xử lý pH ruột tôm

Một trong những chỉ số quan trọng thể hiện tình trạng sức khỏe hệ tiêu hóa là pH ruột tôm. Tuy nhiên, nhiều người nuôi tôm hiện nay vẫn còn gặp phải không ít sai lầm khi xử lý vấn đề này, dẫn đến hậu quả như tôm chậm lớn, kém ăn, thậm chí bùng phát dịch bệnh.

Tôm thẻ
• 11:27 18/06/2025

Nghêu Việt Nam: Tăng trưởng liên tục

Ngành xuất khẩu nghêu của Việt Nam đang thực sự gây ấn tượng mạnh mẽ trên bản đồ thương mại thủy sản quốc tế. Với những con số tăng trưởng đầy lạc quan trong nửa đầu năm 2025, nghêu không chỉ khẳng định vị thế của mình mà còn mở ra một chương mới đầy triển vọng cho kinh tế biển Việt Nam. Đây không chỉ là câu chuyện về kim ngạch, mà còn là hành trình vươn lên của một ngành hàng tiềm năng, từ những bãi bồi ven biển đến bàn ăn của người tiêu dùng toàn cầu.

Nghêu
• 00:09 23/06/2025

Tôm lột xác sai chu kỳ do có mưa lớn kéo dài

Mưa lớn kéo dài luôn là một trong những nỗi lo hàng đầu của người nuôi tôm, không chỉ vì nguy cơ xói mòn bờ ao, mà còn vì những tác động tiêu cực đến môi trường nước và sức khỏe tôm nuôi. Trong đó, hiện tượng tôm lột xác sai chu kỳ do ảnh hưởng của mưa là một vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất và lợi nhuận.

Vỏ tôm lột
• 00:09 23/06/2025

Mùa khai thác rong mơ ở Quảng Ngãi: Lộc vàng từ biển cả

Mỗi năm, khi nắng bắt đầu gắt và biển lặng hơn vào đầu mùa hè, người dân ven biển Quảng Ngãi lại tất bật bước vào mùa khai thác rong mơ – một loài rong biển quý, có giá trị cao về mặt kinh tế và sinh thái. Không chỉ mang lại nguồn thu đáng kể cho ngư dân, rong mơ còn được xem là biểu tượng của sinh kế bền vững gắn với vùng ven biển miền Trung.

Khai thác rong mơ
• 00:09 23/06/2025

Tôm bơi lờ đờ và kéo đàn: Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm trong ao nuôi

Một trong những hiện tượng khiến người nuôi tôm lo lắng và cần đặc biệt chú ý chính là tôm bơi lờ đờ và kéo đàn. Đây không chỉ là biểu hiện của sự suy yếu mà còn có thể là lời cảnh báo về những vấn đề nghiêm trọng đang xảy ra trong ao, từ môi trường xuống cấp đến sự bùng phát của dịch bệnh.

Tôm bơi lờ đờ
• 00:09 23/06/2025

Loại cá mờm cơm: Từ món ăn bình dân đến đặc sản xuất khẩu

Tại những làng chài ven biển Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ, cá mờm cơm từ lâu đã là món ăn dân dã, gắn bó với đời sống ngư dân. Ít ai ngờ rằng, loài cá nhỏ bé này đang từng bước trở thành mặt hàng xuất khẩu giá trị, được ưa chuộng tại nhiều quốc gia châu Á và châu Âu. Hành trình từ bữa cơm gia đình đến bàn tiệc quốc tế của cá mờm cơm là một câu chuyện đầy thú vị về tiềm năng biển cả Việt Nam.

Cá mờm cơm
• 00:09 23/06/2025
Some text some message..