Chẳng cần đánh bắt hay nuôi cá, cũng có thủy sản dồi dào ngon lành

Các sản phẩm thuỷ sản nuôi cấy trong phòng thí nghiệm đang nhận được sự hưởng ứng của nhiều người, trong đó có cả nam tài tử Titanic, Leonardo DiCaprio.

Sản phẩm cá hồi
Sản phẩm cá hồi. Ảnh: ttvn.toquoc.vn

Ngay giữa trung tâm của San Francisco, California có một nhà máy sản xuất thuỷ sản đặc biệt với tên gọi Wildtype. Nhà máy này chuyên sản xuất cá hồi để dùng cho món sushi, nhưng không phải theo cách thông thường, mà là cá hồi nuôi cấy từ tế bào.

Quy trình nuôi cấy bắt đầu bằng việc lấy một mẫu nhỏ từ cá sống, sau đó nuôi cấy trong những bể thép không gỉ tương tự như trong nhà máy sản xuất bia. Kết quả của quá trình này cho ra sản phẩm phi lê cá ngon lành.

Loại cá mà không phải cá này có thể sẽ là mắt xích quan trọng cho ngành sản xuất thuỷ sản trong tương lai. Trong khi các sản phẩm thuỷ sản chay có nguồn gốc thực vật chỉ chiếm 0,1% trong 1,4% thị trường các loại thực phẩm thịt chay từ thực vật, thì cá nuôi cấy tế bào dường như đang là mục tiêu lớn của các nhà đầu tư mạo hiểm.

Một số công ty được thành lập để nghiên cứu về sản phẩm độc đáo này, trong đó có thể kể đến: BlueNalu có trụ sở tại San Diego đã huy động được 84,6 triệu USD (hơn 2 tỷ VNĐ) kể từ khi thành lập vào năm 2018 và Wildtype nhận được 100 triệu USD (gần 2,5 tỷ VNĐ) nhờ công tác gọi vốn từ các doanh nghiệp tư nhân và nhà đầu tư mạo hiểm, trong đó có nam tài tử nổi tiếng Leonardo DiCaprio.

Leonardo DiCaprioNam tài tử Leonardo DiCaprio, người tham gia đầu tư cho dự án nuôi cấy thuỷ sản. Ảnh: ttvn.toquoc.vn

Những người ủng hộ phương pháp nuôi cấy này tin rằng đây chính là giải pháp cho nhiều vấn đề về môi trường biển, đặc biệt là tình trạng đánh bắt cá quá mức. Bên cạnh đó nuôi cấy trong phòng thí nghiệm sẽ giúp người tiêu dùng phòng tránh được những rủi ro sức khỏe do thuỷ ngân và vi nhựa xâm nhập vào cá tự nhiên. Nếu việc mua bán thuỷ sản trước đây phải trải qua từ 10 đến 15 giai đoạn trung gian để đến tay người mua, thì với loại cá “nhân tạo" này, người ăn sẽ biết được sản phẩm mình dùng có nguồn gốc cụ thể từ đâu.

Người đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Wildtype, Justin Kolbeck, đồng thời cũng là một cựu quan chức từng làm việc về vấn đề mất an ninh lương thực tại nước ngoài bày tỏ sự lo lắng rằng nguồn thuỷ hải sản tự nhiên hiện tại sẽ không thể đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong tình trạng dân số tăng nhanh.

Ông chia sẻ: “Phạm vi việc đánh bắt thuỷ hải sản lớn đến nỗi nếu dự án này không thành công, không chỉ chúng ta mà cả các loài khác cũng sẽ gặp nguy cơ lớn. Không thể đợi đến lúc cuối cùng mà chúng ta cần phải hành động ngay bây giờ, khi đại dương vẫn còn có thể phục hồi".

Một nguồn thuỷ hải sản bền vững là nhu cầu cấp thiết để đáp ứng dân số đang trên đà gia tăng, dự kiến đạt mức 10 tỷ người vào năm 2050. Trong khi các loại thịt, cá có nguồn gốc thực vật đang thu hút được sự chú ý của nhiều người ở thời điểm hiện tại thì trong 2 năm tiếp theo, các loại thịt được nuôi cấy dự kiến sẽ xuất hiện trên bàn ăn của mỗi gia đình.

Đánh bắt cáViệc đánh bắt thuỷ hải sản lớn có thể dẫn đến dự án này không thành công. Ảnh: ttvn.toquoc.vn

Những hoài nghi nhất định

Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng để các sản phẩm nuôi cấy tế bào có thể thay thế cho sản phẩm đánh bắt hoặc nuôi trồng, thì nhà sản xuất phải làm cho giá thành của chúng nằm ở mức cạnh tranh và khiến người tiêu dùng sẵn sàng thay thế nó cho các loại thuỷ sản tự nhiên.

Ngoài ra, số lượng thuỷ sản được sản xuất ra cũng phải đủ lớn để thay thế cá đánh bắt. Nhưng trên thực tế, giả thuyết này khó có thể thực hiện vì ngay cả số lượng cá được "nuôi trồng" cũng chỉ bổ sung vào chứ không thể thay thế được cá đánh bắt ngoài khơi.

“Tôi thực sự nghi ngờ về những tuyên bố rằng các công ty sản xuất thuỷ hải sản nuôi cấy sẽ tạo ra sự khác biệt cho ngành thuỷ hải sản và bảo tồn đại dương", Benjamin Halpern, nhà nghiên cứu sinh vật biển tại đại học California chia sẻ.

California là bang có sự đầu tư lớn nhất vào việc nghiên cứu sản phẩm thịt thay thế so với bất kỳ bang nào khác trên toàn Hoa Kỳ. Khoảng 5 triệu USD đã được tài trợ cho 3 trường Đại học California: UC Berkeley, UC Davis và UCLA. Bên cạnh đó, chính quyền ông Biden cũng đang ủng hộ loại thịt được nuôi cấy bằng tế bào thông qua một sắc lệnh gần đây.

Sản phẩm thủy sản cá hồiCác loại thuỷ sản như cá hồi và cá ngừ có thể được tối ưu hoá về hương vị,.. Ảnh: ttvn.toquoc.vn

Khi được sản xuất trong phòng thí nghiệm, các loại thuỷ sản như cá hồi và cá ngừ có thể được tối ưu hoá về hương vị, kết cấu và hàm lượng dinh dưỡng, đảm bảo người dùng có thể nấu chín hoặc ăn sống như sushi. Mặc dù vậy, chúng ta chưa thể biết chắc liệu người tiêu dùng có chấp nhận loại cá này hay không.

Ngay cả những người từng hoài nghi về phương pháp nuôi cấy tế bào cũng phải thừa nhận rằng thuỷ sản nuôi cấy có tiềm năng thị trường rất lớn, nhưng đồng thời nó cũng sẽ luôn là một mặt hàng đắt tiền dù cho chi phí có giảm dần theo thời gian. Và điều đó dường như sẽ khiến chúng trở nên xa lạ đối với người tiêu dùng, đặc biệt là khi cá hồi và cá ngừ không phải là loại cá nằm trong danh sách bị đe doạ.

Tiềm năng trong tương lai

BlueNalu mới đây tuyên bố họ đã phát hiện ra chìa khóa vàng cho vấn đề giá cả, giúp họ đạt được lợi nhuận đáng kể cho nhà máy quy mô lớn đầu tiên của mình. Theo đó, điểm then chốt của vấn đề nằm ở việc các công nghệ sẽ giúp giảm chi phí vận hành và chi phí vốn. Kết hợp với thương hiệu sản phẩm cao cấp cùng việc xác định mục tiêu khách hàng sẽ giúp doanh nghiệp này tạo ra lợi nhuận gộp lên đến 75%.

Sản phẩm thủy sảnSản phẩm thuỷ sản thay thế có thể đạt từ 1% đến 2% thị trường tổng thể. Ảnh: ttvn.toquoc.vn

Bên cạnh đó, ông Jones còn chia sẻ các sản phẩm thuỷ sản thay thế có thể đạt từ 1% đến 2% thị trường tổng thể, tương tự như các loại thịt có nguồn gốc thực vật với điều kiện những ảnh hưởng của quá trình sản xuất đến môi trường và xã hội cần phải được xem xét, chẳng hạn như lượng khí thải carbon và nguồn cung ứng nguyên liệu đầu vào.

Hầu hết các công ty sản xuất sẽ không chia sẻ tài sản trí tuệ của mình và hiện tại chúng ta vẫn chưa biết rõ hiệu quả của việc nuôi cấy này. Công ty BlueNalu so sánh phương pháp của mình với quy trình sản xuất bia, đồng thời nhấn mạnh nền công nghiệp thuỷ sản hiện tại đang thâm dụng quá nhiều tài nguyên.

Hai công ty đi đầu trong việc sản xuất thuỷ sản nuôi cấy tế bào là BlueNalu và Wildtype cho biết không có giải pháp nào là duy nhất để đáp ứng nhu cầu thuỷ sản của thế giới, nhưng họ tin rằng sự hiện diện của phương pháp mới này có thể đảm bảo sự bền vững hơn trong ngành. Và vai trò chính của bọn họ là hỗ trợ quá trình chuyển đổi của các phương pháp truyền thống trong bối cảnh hiện nay.

Chuyên trang Trí Thức Trẻ
Đăng ngày 24/10/2022
Sông Thương
Sinh học

Tôm tít đầy "Tiềm năng" cho đối tượng nuôi mới

Đa dạng loài vật nuôi và nuôi biển là mục tiêu ngành nuôi trồng thủy sản hướng tới trong tương lai. Tôm sú, tôm thẻ chân trắng, tôm hùm,… đây là một số loài tôm biển được nuôi chính ở nước ta hiện nay, bên cạnh đó tôm tít là loài tôm rất có triển vọng nhưng vẫn chưa được biết đến nhiều.

Tôm tít
• 10:10 05/07/2023

Lịch sử nuôi trồng thủy sản

Cùng Tép Bạc tìm hiểu trong khoảng một thập kỷ qua, đã có những sự gia tăng và phát triển nào trong nuôi trồng thủy sản trên toàn cầu.

Nuôi tôm
• 16:51 04/07/2023

Loài tôm lạ tuy nhỏ bé nhưng tác động lớn tới khí hậu toàn cầu

Nam Cực là một trong những lục địa xa nhất nằm ở phía Nam của Trái đất. Và một trong những loài vật được tìm thấy ở Nam Cực đã thay đổi hoàn toàn sự hiểu biết của các nhà khoa học chính là tôm Krill. Vì sao họ lại nhận định như vậy?

Tôm Krill
• 11:05 23/11/2022

Google sử dụng AI theo dõi "sức khỏe" của các rạn san hô

Google đang sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để giúp các nhà khoa học sàng lọc các đoạn âm thanh ghi âm dưới đại dương trong một dự án nhằm theo dõi "sức khỏe" của các rạn san hô thông qua những âm thanh này.

San hô
• 11:20 14/11/2022

Thị trường đang phát triển thúc đẩy nhu cầu về ngành nuôi trồng rong biển

Theo báo cáo mới, mặc dù nhiều người vẫn không chắc chắn về khả năng và tính lâu dài của việc chiết xuất carbon từ rong biển, nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy carbon từ rong biển có tác động đến môi trường thấp hơn so với các sản phẩm truyền thống.

Rong biển
• 14:13 25/09/2023

Sự tương thích giữa chất xử lý nước và bộ lọc sinh học trong RAS

RAS (Recirculating Aquaculture System) là hệ thống nước tuần hoàn, là một mô hình tuy không mới nhưng lại được sử dụng rất phổ trong nuôi trồng thủy sản.

Hệ thống nuôi RAS
• 10:16 20/09/2023

Sông Mê Kông xuất hiện loài cá quý hiếm sau 40 năm biến mất

Một loài cá quý hiếm đặc hữu ở cao nguyên Tây Tạng (Trung Quốc) đã được phát hiện sau hơn 40 năm biến mất trong lưu vực sông Mê Kông.

Loài cá Pareuchiloglanis gracilicaudata
• 11:27 11/08/2023

Sứa mặt trăng chứa đựng nhiều tiềm năng cần được khám phá

Sứa mặt trăng được biết đến là loài sứa có khả năng tự chữa lành vết thương, mọc lại phần phụ bị đứt, tái sinh, đảo ngược quá trình lão hoá. Những năng lực kỳ lạ này trực tiếp giúp chúng sinh tồn hiệu quả, tuy nhiên những năng lực này vẫn chưa được khai thác và áp dụng chúng vào các nhu cầu của con người, đặt biệt là tiềm năng kiểm soát bệnh ung thư.

Sứa mặt trăng
• 10:02 07/07/2023

Các loài cá lóc nuôi cảnh thú vị cho người chơi cá cảnh

Trong những năm gần đây, việc nuôi cá lóc cảnh tại Việt Nam đã trở nên phổ biến hơn. Đây là loại cá săn mồi có nhiều màu sắc đẹp, mà trước đây chỉ được một số ít người chơi quan tâm.

Cá lóc cảnh
• 18:10 29/03/2024

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 18:10 29/03/2024

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 18:10 29/03/2024

Chuyển dịch xanh: Yêu cầu và cơ hội tăng cao với thủy sản

Ngày 28/3/2024, VCCI Cần Thơ tổ chức hội thảo “Chuyển dịch xanh: Thách thức, cơ hội cho doanh nghiệp ĐBSCL và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp” trao đổi về những yêu cầu và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh giảm phát thải khí nhà kính.

Thủy sản
• 18:10 29/03/2024

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 18:10 29/03/2024