Hải miên và những khả năng kỳ diệu ít người biết

Hải miên hay còn được gọi với cái tên quen thuộc hơn là bọt biển, đây không chỉ là nhánh thấp và nguyên thủy nhất trong cây phả hệ động vật mà ngày nay nó còn đóng vai trò rất quan trọng trong sinh thái biển.

Hải miên
Hải miên có đóng góp lớn trong hệ sinh thái và ngành y dược. Ảnh: sheaghana.vn

Đặc biệt, hải miên là một trong những nguyên liệu quan trọng phục vụ chiết xuất nhiều hợp chất sinh học mới cho y dược.  

Hải miên vẫn chăm chỉ lao động dù không có “sự sống” 

“Hải miên tên thường gọi là Bọt biển thuộc ngành động vật thân lỗ (Porifera), là động vật đa bào đơn giản và nguyên thủy nhất. Chúng được cấu tạo bởi một vài loại tế bào sắp xếp theo các lớp khác nhau. Trong nhiều trường hợp, các tế bào này hoạt động độc lập với nhau, thể hiện trên toàn bộ cơ thể như một khối giống nhau” (Ruetzler, 2004). 

Tính đến hiện tại đã có khoảng hơn 8500 loài hải miên được mô tả chính thức, nhưng theo nhiều người dự đoán thì số loài hải miên thực tế có thể nhiều gấp đôi số được mô tả cụ thể.  

Đa phần hải miên sống ở các vùng nước trên trái đất; cụ thể là biển, hồ nước ngọt và ở cả những vùng lạnh giá ở Bắc Cực. Hải miên ưa phân bố ở các vùng nước ấm và nông, nhưng người ta cũng có thể tìm thấy hải miên từ từ vùng sâu nhất ở đại dương.  

Dù là một động vật bậc thấp (tức là không có hệ thần kinh, hệ hô hấp lẫn bộ phận bất kỳ để di chuyển) hay nói dễ hiểu thì chúng là sinh vật biển không có sự sống; song; hải miên lại là loài rất năng nổ hoạt động. Điều đáng tiếc là chúng ta không thể nhìn thấy điều đó bằng mắt thường. Để có thể nạp vào khoảng 30g thức ăn, hải miên phải bơm rất nhiều nước qua cơ thể rồi sau đó tiến hành “lọc” và chừa lại những sinh vật đơn bào làm thức ăn nuôi cơ thể. 

Hải miênHải miên là động vật đa bào đơn giản và nguyên thủy nhất. Ảnh: pharmavn.org 

Những khả năng kỳ diệu của hải miên 

Trong quá khứ, những nghiên cứu liên quan đến hải miên vẫn còn khá hạn chế. Hiện nay, nhờ có tiến bộ khoa học - kỹ thuật mà việc nghiên cứu, cụ thể là về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của hải miên dần thu hút nhiều người. 

Nếu như trước đó, người ta chỉ biết đến hải miên như một thành tố quan trọng trong  hệ sinh thái biển với vai trò chủ yếu là trở thành thức ăn hay là nơi cư trú của một số sinh vật biển khác thì ngày nay hải miên được phát hiện là loài có nhiều khả năng kỳ diệu thông qua các nghiên cứu về khả năng chữa bệnh của chúng. 

Trong hệ sinh thái biển, hải miên có khả năng tạo ra sự liên kết những mảnh nhỏ san hô và làm tăng khả năng gắn kết các phần này với nhau. Theo như kết quả được quan sát và thực nghiệm đã cho thấy rằng số lượng hải miên tăng hay giảm có liên quan mật thiết đến kết cấu vững chắc của san hô. Thêm nữa, nhờ cộng sinh với tảo biển mà hải miên còn giúp quá trình phân hủy nitơ và cung cấp nitơ vô cơ cho vi tảo biển. 

Đối với giá trị trong y học, hải miên cũng có đóng góp không hề nhỏ. Trong ngành y dược, hải miên cùng một số vi sinh vật và động vật thân mềm đang được nghiên cứu để tìm ra các phương thuốc chống ung thư. Cụ thể, hải miên có chứa hợp chất leiodermatolide có thể chặn đứng quá trình gia tăng nhanh và phát triển của các tế bào ung thư.  

Hải miênTrong hệ sinh thái biển, hải miên có khả năng tạo ra sự liên kết những mảnh nhỏ san hô

Sau quá trình điều trị, người ta phát hiện ra nhờ được điều trị bằng leiodermatolide, các khối u nhỏ đi nhanh hơn so với dùng thuốc gemcitabine vẫn được chỉ định để điều trị khối u tuyến tụy. Bên cạnh đó, hợp chất này cũng có tác dụng chặn đứng sự phát triển của các tế bào ung thư di căn ác tính, ung thư đại tràng, u lympho,... 

Trên thị trường hiện nay cũng có những loại thuốc giảm đau, kháng viêm hay kháng sinh có nguồn gốc từ hải miên như Ara-A, Ara-C,... Và cả một số dược phẩm khác vẫn đang trong quá trình thực nghiệm như ET-743, Manzamine A,… 

Những nghiên cứu được thực hiện trong thời gian gần đây đã cho thấy nỗ lực của con người trong việc phát hiện và tận dụng nguồn lợi từ đại dương, cụ thể là trong ngành y dược. Nhờ đó, chúng ta mới hiểu thêm về thành phần hóa học cũng như giá trị sinh học to lớn của hải miên - một loài không có sự sống nhưng lại có thể mang đến sức khỏe, sự sống cho con người.  

Đăng ngày 31/01/2024
Nguyệt Hoa @nguyet-hoa
Lạ

Những cách “giao tiếp” độc lạ của sinh vật biển

Khi nhắc đến giao tiếp trong thế giới động vật, chúng ta thường nghĩ ngay đến những tiếng kêu đặc trưng của các loài trên cạn. Tuy nhiên, không chỉ trên cạn mà ngay cả dưới lòng đại dương sâu thẳm, nhiều loài sinh vật biển cũng sở hữu những cách thức giao tiếp bằng âm thanh vô cùng độc đáo.

Sinh vật biển
• 09:49 11/03/2025

Loài cá có chiếc dạ dày siêu to khổng lồ

Cá biển đen (Chiasmodon niger) là một loài cá biển sâu thuộc họ Chiasmodontidae. Loài này được biết đến với khả năng nuốt những con cá lớn hơn chính nó. Loài này phân bố trên toàn thế giới ở vùng biển nhiệt đới và cận nhiệt đới, ở vùng biển giữa và biển sâu ở độ sâu 700–2.745m.

Chiasmodon niger
• 10:45 05/03/2025

Cách mà đại dương bắt trend “ăn gì chưa người đẹp”

Lần đầu tiên trong lịch sử, một chú sứa không chỉ biết bơi mà còn biết bắt trend! Hãy cùng khám phá sự xuất hiện của chú sứa mặt người với phần bình luận thú vị "Rong rêu gì chưa người đẹp?" - chắc chắn sẽ khiến bạn vừa phải bật cười lại vừa phải suy ngẫm.

Sứa AI
• 10:33 20/02/2025

Vì sao tép "đi lùi"? Bí mật về cách di chuyển của loài tép cảnh

Khi nhìn một chú tép tung tăng trong bể cá, hầu hết chúng ta đều thắc mắc: "Ủa? Sao nó lại đi lùi?". Thay vì thong thả trước sau như bao loài khác, tép lại cứ thích "chân bước đằng sau". Liệu đây có phải là một chiêu "chơi trội" của nhà tép hay có lý do khoa học rõ ràng? Hãy khám phá cùng nhà Tép trong bài viết dưới đây nhé!

Tép cảnh
• 10:19 13/02/2025

Xét nghiệm tôm giống tại Farmext LAB - Đừng để mầm bệnh ẩn mình!

Bên cạnh nguồn nước, con giống luôn là yếu tố đầu vào quyết định thành bại của cả vụ tôm.

Phòng xét nghiệm thủy sản
• 15:02 11/03/2025

Infographic: Xuất khẩu cá ngừ Việt Nam tháng 1 năm 2025

Trong tháng 1 năm 2025, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đối mặt với nhiều biến động, khi kim ngạch chỉ đạt hơn 66 triệu USD, giảm 16% so với cùng kỳ năm trước.

Xuất khẩu cá ngừ
• 15:02 11/03/2025

Mùa lạnh: Mối nguy về bệnh đốm trắng trên tôm

Bệnh đốm trắng là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm đối với nghề nuôi tôm, bệnh thường xảy ra nhiều ở tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Tỷ lệ gây chết tôm có thể từ 90 – 100% chỉ sau vài ngày nhiễm bệnh, đồng nghĩa với tình trạng tôm chết hàng loạt, gây tổn thất nặng nề về mặt kinh tế cho bà con nuôi tôm.

Tôm thẻ chân trắng
• 15:02 11/03/2025

Hiện tượng cong thân, đục cơ trên tôm

Bệnh cong thân là bệnh lý phổ biến trong ngành nuôi tôm, thường bắt gặp nhiều nhất trên tôm thẻ chân trắng.

Tôm cong thân
• 15:02 11/03/2025

Những cách “giao tiếp” độc lạ của sinh vật biển

Khi nhắc đến giao tiếp trong thế giới động vật, chúng ta thường nghĩ ngay đến những tiếng kêu đặc trưng của các loài trên cạn. Tuy nhiên, không chỉ trên cạn mà ngay cả dưới lòng đại dương sâu thẳm, nhiều loài sinh vật biển cũng sở hữu những cách thức giao tiếp bằng âm thanh vô cùng độc đáo.

Sinh vật biển
• 15:02 11/03/2025
Some text some message..