)
PGS - TS Trang Sĩ Trung (Hiệu trưởng Trường ĐH Nha Trang) nhấn mạnh vấn đề này tại hội thảo khoa học “Tình hình dịch bệnh trên tôm nuôi và biện pháp phòng trị”, do Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Tổng cục Thủy sản, Trường ĐH Nha Trang phối hợp tổ chức tại TP.Nha Trang.
Nhiều bệnh nguy hiểm
Theo PGS - TS Trang Sĩ Trung, việc ngăn chặn hiệu quả các loại dịch bệnh trên tôm là nhiệm vụ quan trọng quyết định đến đời sống của hàng vạn người nuôi trồng và kim ngạch xuất khẩu. Do đó, tìm kiếm các giải pháp trị bệnh cho tôm nuôi sẽ tác động tích cực đến việc tăng trưởng sản phẩm thủy sản. Tôm nuôi hiện nay ngày càng phát sinh nhiều bệnh nguy hiểm.
Một trong những bệnh quan trọng được các chuyên gia Võ Thế Dũng và Võ Thị Dung (Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III) đưa ra, đó là bệnh hoại tử gan tụy cấp trên tôm nuôi. Bệnh này phát hiện đầu tiên vào năm 2009 ở Trung Quốc, đến năm 2010 thì lan sang Việt Nam, gây tỷ lệ tử vong cao ở tôm trong thời gian ngắn. Đây là bệnh có tác hại lớn, lây lan nhanh, đặc biệt là diễn biến bệnh hết sức phức tạp. Ban đầu tôm ốm và chết, sau đó là hoại tử.
Theo báo cáo của Tổng cục Thủy sản, xuất khẩu thủy sản 5 tháng đầu năm 2017 của nước ta đạt kim ngạch 2,47 tỷ USD, tăng 10% so với năm 2016. Trong đó, xuất khẩu tôm đạt 1,03 tỷ USD, chiếm 41,9%. Dịch bệnh trên tôm xuất hiện ngày càng nhiều chính là nguyên nhân ảnh hưởng đến tăng trưởng sản xuất và xuất khẩu mặt hàng này.
Kết quả điều tra 5 tháng đầu năm 2017 cho thấy, diện tích tôm trên cả nước bị bệnh đốm trắng là 1.656,2ha, chiếm khoảng 14,5% diện tích thiệt hại, trong đó tỉnh Cà Mau có diện tích bị bệnh đốm trắng lớn nhất (chiếm 24,4% tổng diện tích bị bệnh của các tỉnh), sau đó đến tỉnh Trà Vinh, Sóc Trăng, Bến Tre và các địa phương khác.
Đối với bệnh hoại tử gan tụy, diện tích bị bệnh là 1.557ha, chiếm khoảng 13,6%, trong đó tỉnh Bạc Liêu có diện tích bị bệnh lớn nhất (chiếm hơn 25,7% tổng diện tích tôm bị bệnh), tiếp đó là các tỉnh Sóc Trăng, Kiên Giang, Trà Vinh... Ngoài ra, trên tôm nuôi trong thời gian qua cũng xuất hiện các bệnh khác như đỏ thân, bệnh còi, bệnh phân trắng…
.jpg)
Tôm bị nhiễm bệnh đốm trắng. Ảnh minh hoạ
Điều trị đúng bệnh
Theo các chuyên gia, bà con ngư dân, chủ trang trại muốn tránh thiệt hại cần điều trị đúng bệnh cho tôm nuôi. Theo các chuyên gia Võ Thế Dũng và Võ Thị Dung, để phòng trị bệnh hoại tử gan tụy (gọi tắt là AHPND), biện pháp hàng đầu là dùng dầu của các loài thực vật như Lavandula, Pinus sylvestris, Viola odorata, Cosos nucifera... trộn với thức ăn. Hỗn hợp dầu thực vật này đã được kiểm chứng cho thấy kiểm soát tốt bệnh AHPND. Khi ăn các hỗn hợp này, tôm không còn dấu hiệu mắc bệnh AHPND và tỷ lệ chết là 0%.
Để phòng và trị bệnh cho tôm nuôi hiệu quả, chuyên gia Nguyễn Thị Thùy Giang (Viện Nuôi trồng thủy sản, Trường ĐH Nha Trang) đưa ra giải pháp thay thế thuốc kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản. Việc bổ sung các chất khoáng và prebiotic trong thức ăn của động vật thủy sản đã làm tăng cường khả năng miễn dịch và khả năng ngăn ngừa các loại dịch bệnh.
Một trong những chất được sử dụng hữu hiệu đó là Selenium (Se). Đây là chất khoáng vi lượng đặc biệt cần thiết cho cơ thể động vật thủy sản, có thể tồn tại dưới dạng vô cơ như sodium hay dưới dạng hữu cơ ose. Selenium sẽ kích thích hệ thống miễn dịch tế bào, giúp cơ thể tôm chống lại virus, vi khuẩn.
.jpg)
Mô hình nuôi tôm sạch tại thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng. Ảnh: VOV
Tổng cục Thủy sản cũng đưa ra giải pháp: Cần phổ biến, hướng dẫn cho người nuôi lựa chọn tôm giống có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm dịch và có chất lượng tốt; áp dụng quy trình nuôi theo 2 giai đoạn (dèo giống); ứng dụng các mô hình nuôi thành công theo công nghệ mới; thực hiện ương/vèo giống (20-25 ngày) để có cỡ giống lớn thả nuôi thương phẩm cho tất cả các hình thức nuôi.
Trong đó đối với vùng nuôi tôm quảng canh và quảng canh cải tiến..., nếu người dân không có điều kiện để ương/vèo, địa phương cần có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp ương/vèo thành giống lớn trước khi xuất bán cho người nuôi để đảm bảo mùa vụ và hiệu quả sản xuất...
Cũng theo Tổng cục Thủy sản, phải tăng quản lý, giám sát dịch bệnh tại các cơ sở ương dưỡng tập trung để kiểm soát được chất lượng con giống và dịch bệnh. Tập thể, cá nhân nuôi tôm cần thực hiện “3 không”: Không giấu dịch, không xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường và không xả bỏ tôm chết, tôm bệnh ra ngoài môi trường.
)
