Khan hiếm tôm hùm giống

Giống không đủ, giá tăng

Thời gian gần đây, giá tôm hùm bông, tôm hùm xanh thương phẩm tại huyện Vạn Ninh rất cao, tôm bông loại 1 giá 2,1 triệu đồng/kg, tôm xanh loại 1 hơn 1 triệu đồng/kg. Vì vậy, nhiều hộ sau khi xuất bán tôm liền đầu tư ngay để thả nuôi đợt mới. Tuy nhiên, nguồn tôm giống không đủ cung ứng nhu cầu của nhiều hộ nuôi tôm. Ông Nguyễn Văn  Linh - nuôi tôm ở xã Vạn Thạnh (huyện Vạn Ninh) cho biết: “Gia đình tôi có nhu cầu 20.000 con tôm hùm bông và tôm hùm xanh giống nhưng đến thời điểm này, chỉ mới mua được 9.000 con từ thương lái Bình Định, Phú Yên mang vào. Nguồn tôm giống khai thác tự nhiên chỉ rộ lên được quãng thời gian Tết Nguyên đán vừa qua. Hiện nay, lượng tôm khai thác được không nhiều, trong khi nguồn tôm giống nhập khẩu từ các nước Đông Nam Á cũng hạn chế do ảnh hưởng dịch Covid-19. Để có giống thả nuôi, ngoài chấp nhận mua giống tôm hùm bông cao hơn mọi năm 100.000 - 150.000 đồng/con (tùy kích cỡ), người nuôi phải đặt hàng trước và phải đợi một thời gian lâu mới có”.

Theo ông Nguyễn Ngọc Trường - Trạm trưởng Trạm Thủy sản Vạn Ninh, trên địa bàn có gần 40.000 lồng nuôi thủy sản, trong đó khoảng 32.000 lồng nuôi tôm hùm. Tuy nhiên, đến thời điểm này, người nuôi chỉ mới thả hơn 11.300 lồng tôm hùm. Ngoài nguyên nhân người nuôi thận trọng do lo ngại đầu ra bởi ảnh hưởng của dịch Covid-19, nguyên nhân chủ yếu là do không đủ giống để thả nuôi. Nguồn giống khai thác ở các địa phương trong tỉnh đáp ứng chưa đến 30% nhu cầu nuôi của người dân trên địa bàn. 

Trong khi đó, thống kê của UBND phường Cam Linh  (TP. Cam Ranh) cho thấy, hàng năm, người dân địa phương thả nuôi khoảng 8.000 lồng tôm hùm các loại, chủ lực là tôm hùm xanh, nhưng thời điểm này, người dân mới thả nuôi khoảng 40% lồng, số còn lại vẫn đang chờ giống. Ông Mai Văn Bình - người nuôi tôm hùm xanh ở phường Cam Linh cho biết: “Năm nay, gia đình tôi dự kiến thả nuôi 40 lồng tôm hùm xanh, nhu cầu giống khoảng 15.000 con. Đến thời điểm này, lồng bè đã kéo ra biển nhưng tôi chỉ mới thả nuôi được hơn 7.000 con; số lồng nuôi còn lại đang bỏ trống. Tôi vẫn đang liên hệ đặt mua từ các thương lái chuyên cung cấp giống nhưng chưa biết đến bao giờ mới có. Do nguồn cung ít, nhu cầu thả giống nhiều nên giá tôm hùm giống thời điểm này cao hơn cùng kỳ nhiều năm trước”.

Phụ thuộc vào nguồn nhập 

Năm 2020, nông dân trong toàn tỉnh thả nuôi hơn 60.600 lồng tôm hùm tại 4 vùng nuôi trọng điểm: Cam Ranh, Nha Trang, Ninh Hòa và Vạn Ninh, chủ yếu là tôm hùm bông và tôm hùm xanh; sản lượng đạt hơn 1.500 tấn. Tuy nhiên, nghề nuôi tôm hùm thời gian qua phải đối diện với nhiều khó khăn, thiếu bền vững như: Ô nhiễm môi trường vùng nuôi dẫn đến dịch bệnh; đầu ra không ổn định và con giống chưa sinh sản nhân tạo được.

Nhiều năm nay, nghề nuôi tôm hùm lồng trong tỉnh phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn giống tự nhiên. Trên địa bàn tỉnh, nguồn tôm hùm giống khai thác ở các khu vực: Mỹ Giang, Nha Phu (thị xã Ninh Hòa); Đầm Môn (huyện Vạn Ninh); các vịnh: Nha Trang, Cam Ranh… chỉ đáp ứng chưa đến 30% nhu cầu nuôi của người dân. Hơn 70% nhu cầu giống còn lại phụ thuộc vào nguồn tôm giống nhập từ các tỉnh trong khu vực Nam Trung Bộ và nguồn nhập từ các nước: Philippines, Indonesia. Theo kế hoạch, năm 2021, toàn tỉnh dự kiến thả nuôi 52.700 lồng tôm hùm, giảm khoảng 7.900 lồng so với năm trước; hiện nay vẫn còn hàng chục nghìn lồng chưa có giống để thả nuôi.

Theo ông Nguyễn Trọng Chánh - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, để phát triển nghề nuôi tôm hùm lồng, các cơ quan, viện nghiên cứu trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang tập trung nghiên cứu sản xuất giống nhân tạo đối với đối tượng nuôi này, tuy nhiên vẫn chưa có kết quả khả quan. Nhằm bảo vệ nguồn giống tôm hùm, hiện nay, các địa phương đã xây dựng những mô hình đồng quản lý nghề cá ven bờ để khai thác nguồn lợi tôm hùm giống một cách hiệu quả, bền vững, khai thác theo mùa vụ để tránh tổn hại đến nguồn lợi. Bên cạnh đó, chi cục phối hợp với các địa phương ven biển tuyên truyền, hướng dẫn người dân chuyển sang nuôi một số đối tượng nuôi khác có giá trị kinh tế cao.