Một số bệnh thường gặp trên cá nuôi biển

Nghề nuôi biển đang ngày một phát triển về cả quy mô và đối tượng nuôi, tuy nhiên, vấn đề dịch bệnh đã ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình sản xuất. Việc phòng và điều trị một số bệnh thường gặp trên cá nuôi biển là hết sức quan trọng.

Một số bệnh thường gặp trên cá nuôi biển
Nuôi cá lồng trên biển. Ảnh TSVN

1. Bệnh do ký sinh trùng

Bệnh ký sinh đơn bào

Tác nhân: Do trùng lông (trùng quả dưa nước mặn), trùng miệng lệch, trùng bánh xe ký sinh trên da và mang cá.

Biểu hiện: Cá bị bệnh thường tập trung thành đám và nổi trên mặt nước, các có biểu hiện ngưa ngáy và hay nghiêng mình. Quan sát trên da cá, thường có đám màu trắng nhạt, trên mang cá xuất hiện các đốm trắng nhỏ li ti. Cá bị nặng, toàn thân chuyển sang màu mốc bạc, tách đàn và chết; bệnh chết rải rác đến hàng loạt sau 3 - 7 ngày.

Phân bố bệnh: Theo Bùi Quang Tề và Hà Ký (2017), ký sinh trùng đơn bào phân bố rộng, gây tác hại chủ yếu cho cá hương, cá giống của nhiều loài cá nước lợ, mặn khác nhau. Mùa vụ xuất hiện vào thời điểm giao mùa, nhất là thời gian nhiệt độ từ 24 - 30oC.

Bệnh sán lá đơn chủ

Tác nhân: Do Ancyrocephalus spp.; Pseudorhabdosynochus epinepheli; Benedenia hoshinia ký sinh trên da, mang cá.

 bệnh trên cá biển, bệnh cá, bệnh Anisrocepphalus spp, bệnh nhiễm trùng trên cá

Hình 1: Nhiễm trùng trên cá do Anisrocephalus percae.

Dấu hiệu: Giống Ancyrocephalus spp.; Pseudorhabdosynochus epinepheli thường ký sinh ở mang cá, trong khi, giống Benedenia hoshinia ký sinh ở da cá.

Ở Việt Nam, có khoảng 20 giống trong đó 3 giống Ancyrocephalus spp.; Pseudorhabdosynochus epinepheli; Benedenia hoshinia ở các loài cá song (mú);

Bệnh đỉa

bệnh đỉa, bệnh trên cá, bệnh do zeylanicoblla trên cá, bệnh trên cá

Tác nhân: Do Zeylanicobdella sp và Oceanobdella sexoculata ký sinh trên mang, da và vây cá.

Dấu hiệu: Đỉa ký sinh trên nắp mang, mang, da cá hút chất dinh dưỡng, khiến cá bị mất máu, ảnh hưởng đến sinh trưởng; nghiêm trọng còn khiến cá hô hấp khóa khăn, cơ thể mất nhiều máu sẽ chết.

Bệnh trùng mỏ neo nước mặn

Tác nhân: Do Therodamas sp bám trong khoang miệng cá làm cá khó bắt mồi và gầy yếu có thể chết.

Bệnh rận cá

1. Calanus finmarchicus; 2. Acartia clausi; 3. Temora longicornis; 4. Salmon louse (Lepeophtheirus salmonis); 5. Mesocyclops leuckarti; 6. Tigri-opus californicus.

1. Calanus finmarchicus; 2. Acartia clausi; 3. Temora longicornis; 4. Salmon louse (Lepeophtheirus salmonis); 5. Mesocyclops leuckarti; 6. Tigri-opus californicus.

Tác nhân: Caligus sp, Parapetalus sp, Ceratothoa verrucosa

Dấu hiệu: Rận cá ký sinh trên da, vây, nắp mang cá, khiến cá bị ngứa ngáy, vận động mạnh trên mặt nước, giảm cường độ bắt mồi.

2. Bệnh do vi khuẩn

Bệnh lở loét xuất huyết

bệnh trên cá, vibrio in fish, bệnh do vibrio trên cá biển

Cá hồi bị bệnh xuất huyết do vibrio

Tác nhân: Vibrio spp. (V. alginolyticus, V. parahaemolyticus và V. vulnificus); Pseudomonas sp.; Streptococcus sp.

Dấu hiệu: Cá kém ăn hoặc bỏ ăn, bơi trên tầng mặt và quang thành lồng. Trên thân cá thường xuất hiện cá vết loét tấy đỏ to nhỏ khác nhau, xung quanh da phồng lên và có nhiều nhớt. Giải phẫu thấy các cơ quan nội tạng gan, thận, lá lách có hiện tượng xuất huyết, ruột, dạ dày không có thức ăn.

Bệnh vi khuẩn dạng sợi

Tác nhân: Do vi khuẩn Flexbacter sp

Dấu hiệu: Cá kém ăn hoặc bỏ ăn, cá bơi trên tầng mặt và quang lồng. Trên thân cá thường bắt đầu từ vùng đuôi xuất hiện các vết ăn mòn to, nhỏ khác nhau, xung quanh da phồng lên và có nhiều nhớt, vây đuôi cụt dần.

3. Bệnh nấm

Tác nhân: Do Nấm Fusarium sp và nấm Lagenidium sp

Dấu hiệu: Đầu tiên trên da xuất hiện những vùng trắng xám, có các sợi nấm nhỏ mềm; sau vài ngày, sợi nấm phát triển, đan chéo thành từng búi trắng như bông, có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

4. Bệnh do virus

Bệnh hoại tử thần kinh

Viral Nervous Necrosis, Viral Nervous Necrosis in fish, bệnh cá, bệnh hoại tử thần kinh trên cá

Tác nhân: Virus VNN (Viral Nervous Necrosis) hoặc tên khác VER (Viral Encephalopathy and Retinopathy).

Dấu hiệu: Cá bơi không định hướng, kém ăn hoặc bỏ ăn; thân đen xẫm, đặc biệt đuôi và các vây chuyển màu đen, mắt đục hoặc phồng to; cá bệnh nặng hoạt động yếu, đầu nổi trên mặt nước hoặc nằm ở dưới đáy bể hay đáy lồng.

Bệnh khối u do virus

Lymphocystis disease virus, Lymphocystis disease virus in fish, bệnh khối u do virus

Tác nhân: Lymphocysti virus hay Lymphocystis disease virus (LCDV). Ảnh: Huntfish.mdc

Dấu hiệu: Cá bệnh hình thành cá nốt sần (mụn cơm) mắt thường có thể nhìn thấy ở hầu hết cá hệ thống mạch ngoại biên. Các nốt sần có cấu tạo dạng viên sỏi, kích thước to nhỏ khác nhau, màu kem xám đến xám. Những dấu hiệu bên trong, xuất hiện một số tế bào lympho nhiễm virus ở trong cơ, màng bụng và trên bề mặt của các cơ quan nội tạng. Những dấu hiệu bên trong, tế bào lympho trương to, kích thước tăng 50.000 - 100.000 lần về thể tích so với tế bào bình thường.

5. Bệnh cá ngủ

Tác nhân: Do Iridovirus hình cầu 20 mặt, đường kính nhân 140-160nm, vỏ bao quanh đường kính 220-240nm. Acid nhân là AND. Virus ký sinh ở thận, gan, lá lách của cá bệnh.

Dấu hiệu: Cá bệnh kém ăn hoặc bỏ ăn, cơ thể chuyển màu đen, đặc biệt ở phần cuối thân và vây đuôi. Xuất hiện các mụn phồng rộp màu trắng trên thân, vây của cá. Cá bệnh nặng nổi lên tầng mặt sau đó từ từ chìm xuống đáy và chết, nên gọi là bệnh “cá ngủ”.

Gặp ở cá nuôi lồng: Cá song điểm đai (Epinephelus malabaricus) và cá song chấm cam (E.coioides) - Thái Lan; cá song mỡ (E. tauvina) - Singapore; cá song (Epinephelus sp) - Đài Loan. Bệnh “cá ngủ” gây bệnh ở cá giai đoạn cá giống và cá thịt, tỷ lệ chết 80 - 90%. Ở Việt Nam bệnh xuất ở nhiều loài cá nuôi lồng ở vịnh Hạ Long. Mùa vụ phát bệnh từ tháng 3 - 8.

Điều trị: Áp dụng biện pháp phòng bệnh tổng hợp, không để cho cá sốc vì các yếu tố môi trường trong quá trình nuôi. Thả giống có địa chỉ đảm bảo không nhiễm bệnh virus. Cho cá ăn thức ăn dinh dưỡng tốt, không cho thức ăn tươi sống cần nấu chín. Mùa phát bệnh cho ăn thêm Vitamin C liều lượng 20 - 30 mg/kg cá/ngày, mỗi tháng cho ăn một đợt 7 - 10 ngày. Diệt khuẩn định kỳ cho cá bằng thuốc tím. 

TSVN
Đăng ngày 13/09/2017
Tổng hợp
Dịch bệnh

Ảnh hưởng của nấm đồng tiền đến năng suất nuôi tôm

Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nghề nuôi tôm, bệnh nấm đồng tiền từ lâu đã trở thành thách thức lớn đối với người nuôi. Loại bệnh này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tôm mà còn làm suy giảm sản lượng và gây tổn thất kinh tế nặng nề, đặt ra nhiều khó khăn trong việc duy trì hiệu quả sản xuất.

Nấm đồng tiền
• 10:17 11/02/2025

Khó khăn trong việc phát triển thuốc đặc trị cho bệnh EHP

Bệnh EHP là loại vi bào tử ký sinh trong gan tụy của tôm, không chỉ gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của tôm mà còn ảnh hưởng lớn đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi. Dù đã có nhiều nghiên cứu và nỗ lực, việc phát triển thuốc đặc trị cho bệnh này vẫn gặp nhiều khó khăn.

Tôm
• 10:16 06/02/2025

Hiệu quả của các loại thuốc vi sinh trong phòng trị bệnh phân trắng ở tôm

Bệnh phân trắng là một trong những thách thức lớn đối với ngành nuôi trồng thủy sản, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế do tỷ lệ chết cao và giảm năng suất.

Tôm phân trắng
• 11:29 05/02/2025

Tôm ruột cong: Nguyên nhân và biện pháp phòng trị

Tôm ruột cong là một trong những hiện tượng phổ biến nhưng gây không ít lo lắng cho người nuôi tôm. Khi mắc phải tình trạng này, tôm thường yếu, giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng, dễ bị bệnh, và có nguy cơ chết cao.

Tôm ruột cong
• 10:48 22/01/2025

Ảnh hưởng của dinh dưỡng đến tỷ lệ sống của tôm giống

Trong nuôi tôm giống, dinh dưỡng đóng vai trò cực kỳ quan trọng quyết định đến tỷ lệ sống và khả năng phát triển của tôm. Tôm giống khỏe mạnh, phát triển đều đặn không chỉ giúp người nuôi đạt năng suất cao mà còn giảm thiểu rủi ro trong suốt quá trình nuôi. Để đạt được điều này, người nuôi cần hiểu rõ vai trò của dinh dưỡng và cách tối ưu hóa khẩu phần ăn cho tôm giống.

Tôm giống
• 13:53 18/02/2025

Ứng dụng một số công nghệ trong chế biến và bảo quản thủy sản

Công nghệ chế biến và bảo quản thủy sản đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn chất lượng, kéo dài thời gian sử dụng, và nâng cao giá trị thương mại của các sản phẩm thủy sản.

Thủy sản
• 13:53 18/02/2025

Sinh vật bám phao và ảnh hưởng đến tôm

Trong quá trình nuôi tôm, người nuôi thường quan tâm đến chất lượng nước, thức ăn và các yếu tố môi trường khác. Tuy nhiên, một vấn đề ít được chú ý nhưng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của tôm chính là sự xuất hiện của các sinh vật bám trên phao và các bề mặt khác trong ao nuôi. Những sinh vật này bao gồm thực vật thủy sinh, riêu, tảo và hàu chỉ, có thể tác động đến môi trường ao nuôi và sức khỏe của tôm theo nhiều cách khác nhau. Hiểu rõ về nhóm sinh vật này và cách kiểm soát chúng sẽ giúp người nuôi tối ưu hóa quy trình quản lý ao tôm một cách hiệu quả hơn.

Hàu chỉ
• 13:53 18/02/2025

Ba tỉnh hàng đầu nuôi và xuất khẩu tôm nước lợ

Ngày 14/2/2025, tại tỉnh Bạc Liêu, Bộ NN&PTNT tổ chức hội nghị phát triển ngành tôm nước lợ năm 2025.

Nuôi tôm
• 13:53 18/02/2025

Phê duyệt đề cương nhiệm vụ Đề án phát triển thủy sản giai đoạn 2026 - 2030

Vừa qua, UBND tỉnh Bình Định thông qua Quyết định phê duyệt đề cương nhiệm vụ Đề án phát triển thủy sản giai đoạn 2026- 2030, định hướng đến năm 2050 trên địa bàn tỉnh Bình Định.

Ngư dân
• 13:53 18/02/2025
Some text some message..