Không chỉ là địa danh nổi tiếng về du lịch, xã đảo Quan Lạn cũng như huyện đảo Vân Đồn (Quảng Ninh) còn nổi tiếng về tiềm năng khai thác hải sản. Sá sùng là một trong những loại đặc sản làm nên thương hiệu nức tiếng gần xa
Sá sùng chỉ có ở vùng bãi bồi cát ven biển nơi có nước biển lên cao và rút cạn trong ngày. Việc khai thác, đánh bắt sá sùng hoàn toàn bằng thủ công.
(Ảnh: Báo Hải quan)
Công việc bắt sá sùng chủ yếu dành cho chị em phụ nữ. Ngay từ sớm khi thủy triều rút chị em rủ nhau ra bãi cát tìm bắt sá sùng. (Ảnh: Vietnam+)
Cách nhận biết nơi có sá sùng là những vân cát hình bông hoa, người có kinh nghiệm không khó để nhận biết hang sá sùng. (Ảnh: Infonet)
Dụng cụ để đào bắt sá sùng là chiếc mai dài mỏng. (Ảnh: leadtravel)
Sá sùng đắt còn ở chỗ hiện nay nó không có nhiều và bắt nó không dễ. Nó sống ở hang, có hang sâu tới cả chục mét. Hang (lỗ) nhỏ, người ta phải tinh mắt mới thấy, lại phải biết hang nào có, lỗ nào không, “mắt phải tinh, nhìn đúng tổ, tay phải nhanh, chân phải khỏe đạp mai cắm thật sâu để chặn con mồi không để nó lẩn xuống sâu trong lòng cát”.
Thành quả ban đầu sau những giờ phút đầu đội nắng, chân dầm trong nước và bùn, cát bắt sá sùng (Ảnh: Báo Hải quan)
Sá sùng sau khi bắt về được rửa sạch và sơ chế bằng cách lộn ruột từ trong ra ngoài để làm sạch cát. (Ảnh: Báo Quảng Ninh)
Sá sùng sau sơ chế được cho vào lò sấy đảm bảo giữ được giá trị dinh dưỡng và bảo quản lâu dài. (Ảnh: Dulichquanlan)
Do sống trong hang sâu dưới cát nên sá sùng vị mặn, tính lạnh, có công dụng bổ dưỡng phần âm và giải nhiệt, làm mát phổi và cải thiện công năng tỳ vị, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như nóng bốc ở tầng sâu bên trong hay sốt về chiều, đổ mồ hôi trộm (thường có ở bệnh lao phổi, lao xương khớp); trong ngực bứt rứt buồn bực không yên; ho khạc đờm nhiều do phế hư; tiểu đêm nhiều; răng lợi sưng đau, đặc biết rất tốt cho trẻ con và nam giới…
Sá sùng sau khi sấy có thể chế biến thành món sá sùng chiên có vị béo và ngọt đậm chất biển được nhiều người ưa thích.
Sá sùng tươi cũng có thể nấu canh lá lốt để làm món khai vị. Đây là một trong những món ăn được ưa thích của người dân huyện đảo Vân Đồn. Giá sá sùng khô hiện nay có thể lên tới 3-4 triệu đồng/kg.
Chính vì chúng có nhiều giống khác nhau nên giá trị kinh tế cũng khác nhau. Con mồi ở Quan Lạn bán tại nơi sản xuất khoảng trên dưới 4.000.000 đồng/ kg khô, trong khi con sa sùng ở Phú Quốc 1 kg khô chỉ khoảng 600.000 đồng. Đắt xắt ra miếng, mồi Quan Lạn được cho là ngon nhất, nổi tiếng nhất.
Chọn mua sá sùng cũng phải biết cách, sá sùng có nhiều loại, tùy vào kích cỡ mà giá tiền khác nhau. Sá sùng khô ngon là loại dầy mình, đều con, màu trắng ngà, được làm sạch sẽ, ngửi thấy có mùi thơm đặc trưng. Không chọn mua sá sùng đã chuyển màu xanh nhạt có lấm tấm trắng, nhỏ, vụn vì có thể sá sùng đã để lâu hoặc bị mốc, rang không thơm, ăn thấy nhạt. Còn nếu loại sá sùng mỏng, màu trắng trong, ngửi không có mùi thơm đặc trưng thì đích thị đó là mồi Trung Quốc đã được tẩy trắng nên không ngon, giá loại này không cao nhưng khách hàng dễ bị nhầm lẫn.