Cá đuối có nhiều loại. Chúng tôi quen gọi những con cá đuối cỡ nhỏ, trông như một chiếc đĩa là cá ghim, còn những con cá đuối lớn hơn, mình dầy, đuôi dài là cá đuối diều.
Những bộ phim khoa học quay những con cá đuối bơi dưới biển trông cũng không khác bao nhiêu với những con diều mà bọn trẻ thường thả mỗi chiều tà. Mối dây liên hệ giữa bầu trời và đại dương đôi khi giản đơn là thế.
Da cá đuối bóng nhẫy. Mua được cá đuối tươi, phải thấy lớp bọt nhớt bám quanh da con cá, rửa bằng nước lạnh không thể hết mà phải dùng nước nóng già. Với cá đuối cỡ nhỏ, dội nước nóng quanh con cá rồi dùng dao cạo hết lớp nhớt rồi mới mổ ruột, cắt khúc.
Với những con cá đuối to hơn, có khi bằng cả chiếc mâm lớn, người bán hàng cắt từng phần cá cho mỗi người. Phần cá xắt khúc này cũng phải được trụng sạch bằng nước nóng trước khi chế biến.
Cá đuối om nóng sốt cho bữa cơm ngon – Ảnh: Như Minh
Cá đuối kén gia vị. Không như cá rìa, cá ót chỉ cần chút me, hành, ngò có thể được bát canh chua, cá đuối nếu thiếu riềng, mẻ, sả, gừng, cà chua, thật nhiều ớt và các loại rau thơm thì coi như bỏ đi.
Những ngày mưa ở xứ biển thường tối rất nhanh, nhưng người ta sẽ chẳng buồn đâu nếu mâm cơm có bát cá đuối om chuối bốc khói nghi ngút, chưa ăn đã thấy mùi thơm của riềng, sả ớt đang mời gọi.
Cá đuối làm sạch, để ráo nước. Chuối xanh lột vỏ, cắt khúc nhỏ vừa ăn. Xào thơm cà chua, gừng, riềng, me cùng hành khô rồi cho chuối xanh, cá đuối vào xào cùng, mẻ được cho sau cùng, đảo đều đến khi thịt cá se lại thì chế xâm xấp nước, nêm muối mắm, bột ngọt vừa ăn. Nước sôi được khoảng 10 phút thì cá vừa chín, chuối xanh cũng vừa mềm.
Món ăn ngon hơn với đĩa rau sống tươi mơn mởn – Ảnh: Như Minh
Nhắc nồi xuống, thả thì là, lá lốt, hành, ngò, ớt tươi vào, múc ra bát. Món cá om hấp dẫn là nước cá phải sền sệt, có màu vàng tươi của riềng, thịt cá chín mềm nhưng không nát, độ chua cay vừa phải, mùi tanh của cá được khử bằng ớt và các loại rau cho mùi thơm lôi cuốn.
Một trong những bí quyết của người nấu cá đuối om ngon là không thể thiếu một ít gan cá nấu cùng. Đó là lý do, con cá đuối dù to nhỏ đến đâu, người bán cũng sẽ chia đều phần gan cá cho mọi người.
Chúng tôi không thích gan cá và thường nhường phần này cho bố, mấy anh em đều tranh nhau chọn miếng cá nào có nhiều sụn, ăn giòn tan. Giữa mâm cơm để một đĩa rau sống lớn với đủ xà lách, rau mùi, tía tô, rau chuối, thêm một bát mắm ớt thật cay, không cần cao lương mỹ vị mà ai cũng xuýt xoa, tấm tắc.
Mẹ thường gọi chúng tôi vào những giờ cơm tối, lý do đôi khi thường chỉ là "nhà có món này, món kia nấu ăn ngon lắm, con có thèm không?".
Cúp máy, tôi nghĩ về ngôi nhà thơm mùi khói trong con ngõ nhỏ, một bờ biển uốn cong với rặng dừa xanh trong nắng vàng, những chợ cá họp chốc lát ngay bên sông Cửa Lục. Người lớn hay trẻ nhỏ, đều có những tình yêu lớn lên từ nỗi nhớ một bữa cơm nhà...
_1735195519.jpg)
