Thiết lập và kiểm soát môi trường nuôi
Môi trường nuôi là yếu tố nền tảng, quyết định trực tiếp đến tỷ lệ sống và tốc độ tăng trưởng của cá. Đối với mô hình lồng bè trên các thủy vực có dòng chảy, một lồng có kích thước tiêu chuẩn là 12 m² (3x4 m) với độ sâu từ 1.5 đến 2 m, có khả năng chứa một chu kỳ giống là 150 kg, tương đương khoảng 27.000 con. Về cấu trúc, việc sử dụng hai lớp lưới là yêu cầu bắt buộc: lớp ngoài là lưới chì để định hình và lớp trong là lưới mắt nhỏ có kích thước 0.5-1 cm để ngăn chặn tuyệt đối việc cá đào tẩu.
Bên trong lồng cần được bố trí các vật liệu trú ẩn như ống nhựa hoặc gỗ để cá giảm stress. Trong khi đó, mô hình ao đất lót bạt cho phép kiểm soát môi trường tốt hơn, với diện tích tối ưu từ 500-1.000 m². Ao phải được lót bạt HDPE, có một lớp bùn mỏng 10-15 cm dưới đáy và bắt buộc lắp đặt hệ thống sục khí với công suất khuyến nghị là 1-2 HP/1.000 m².
Dù ở mô hình nào, các chỉ số môi trường quyết định phải được kiểm soát chặt chẽ bằng thiết bị đo chuyên dụng, bao gồm nhiệt độ trong khoảng 25-29°C, độ pH từ 6.5-7.5 và hàm lượng oxy hòa tan luôn phải duy trì ở mức trên 4 mg/l.
Quản lý con giống và mật độ thả nuôi
Người nuôi cần lựa chọn giống từ các trung tâm uy tín, với con giống phải đạt kích cỡ đồng đều khoảng 180 con/kg, không xây xát và bơi lội linh hoạt. Mật độ thả tối ưu được khuyến nghị là 150 kg giống cho mỗi lồng 12 m² hoặc 50-100 con/m² đối với ao nuôi.
Quy trình thả giống phải được thực hiện vào lúc thời tiết mát mẻ và bắt buộc phải trải qua thao tác cân bằng nhiệt độ bằng cách ngâm túi giống trong nước ao hoặc lồng từ 15-20 phút trước khi thả.
Cũng như bao loài thuỷ sản khác, con giống cũng là khâu đầu vào hết sức quan trọng. Ảnh: Trung tâm giống thuỷ sản Nghệ An
Tối ưu hóa dinh dưỡng và chế độ cho ăn
Nền tảng là thức ăn công nghiệp dạng viên có hàm lượng đạm cao từ 35-40%. Khẩu phần ăn hàng ngày được tính theo tỷ lệ trọng lượng thân, bắt đầu từ 5-10% ở giai đoạn đầu và giảm dần xuống 3-5% ở giai đoạn cuối vụ nuôi.
Việc cho ăn được thực hiện 1-2 lần mỗi ngày, và sau khi cho ăn khoảng 1 giờ, người nuôi phải kiểm tra và loại bỏ hoàn toàn thức ăn thừa để tránh làm ô nhiễm nguồn nước. Để tăng cường hệ miễn dịch, cần bổ sung định kỳ Vitamin C với liều lượng 1 g/kg thức ăn và men vi sinh với liều lượng 2-3 g/kg thức ăn mỗi tuần.
Quản lý sức khỏe và các quy trình xử lý bệnh
Các bệnh lý thường gặp bao gồm bệnh xuất huyết do vi khuẩn Aeromonas, có thể được xử lý bằng kháng sinh Oxytetracycline với liều lượng 50 mg/kg thức ăn trong 5-7 ngày. Đối với bệnh nấm thủy mi, phương pháp xử lý hiệu quả là tắm cá trong dung dịch muối 2-3% trong khoảng 20-30 phút. Các bệnh do ký sinh trùng có thể được xử lý bằng Formalin với nồng độ 25-50 ppm trong 1 giờ.
Nền tảng của công tác phòng bệnh là duy trì chất lượng nước ở mức tối ưu, tránh mật độ nuôi quá dày và định kỳ sử dụng men vi sinh.
Thu hoạch và phân tích hiệu quả kinh tế
Quy trình thu hoạch và bài toán kinh tế là thước đo cuối cùng của sự thành công. Sau khoảng 8-10 tháng nuôi, cá sẽ đạt kích cỡ thương phẩm từ 100-150 g/con , tương đương 15-25 con/kg. Một lồng bè 12 m² có thể cho sản lượng từ 1-1.2 tấn. Với giá bán dao động từ 450.000 đến 500.000 đồng/kg, tổng doanh thu có thể đạt từ 450 đến 900 triệu đồng.
Về phân tích chi phí, một lồng nuôi điển hình sẽ yêu cầu vốn đầu tư cho con giống khoảng 7,5 đến 15 triệu đồng và chi phí thức ăn chiếm từ 20 đến 30 triệu đồng. Sau khi trừ đi các chi phí vận hành khác, lợi nhuận ròng có thể đạt từ 300 đến 600 triệu đồng mỗi lồng sau một vụ nuôi, một con số hấp dẫn.
Cá heo nước ngọt mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi. Ảnh: Điện máy xanh
Yếu tố quyết định thành công: Tri thức và kỷ luật
Vượt qua khuôn khổ của một quy trình nuôi trồng đơn thuần, mô hình này thực chất là một hệ thống sản xuất công nghiệp đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối. Biên lợi nhuận ấn tượng không phải là một sự mặc nhiên, mà là phần thưởng cho năng lực duy trì trạng thái cân bằng nghiêm ngặt đó của người vận hành. Do đó, có thể khẳng định rằng, trong cuộc chơi giá trị cao này, vốn đầu tư lớn nhất không nằm ở tài chính, mà nằm ở tri thức kỹ thuật và kỷ luật vận hành.