Postbiotic – Xu hướng tiên tiến trong quản lý sức khỏe đường ruột tôm

Hiểu đúng về Probiotic, Prebiotic và Postbiotic trong dinh dưỡng thủy sản

Để thấy được giá trị của Postbiotic, cần làm rõ sự khác biệt giữa các thành phần trong nhóm “-biotic”. Probiotic là vi sinh vật sống có lợi, được bổ sung vào khẩu phần và hoạt động như “công nhân” hỗ trợ đường ruột. Prebiotic đóng vai trò nguồn dinh dưỡng, chủ yếu là chất xơ, giúp nuôi dưỡng những lợi khuẩn này. Tuy nhiên, hiệu quả của Probiotic thường bị hạn chế bởi khả năng sống sót khi đi qua môi trường axit dạ dày và trong quá trình sản xuất thức ăn.

Postbiotic thường được mô tả là bước phát triển cao hơn. Thay vì bổ sung vi sinh vật sống, chúng mang đến trực tiếp các sản phẩm mà lợi khuẩn tạo ra sau lên men, gồm axit hữu cơ, enzyme, peptide, axit amin và mảnh thành tế bào vi khuẩn. Điều này giúp rút ngắn quá trình, loại bỏ các rủi ro trung gian và cung cấp ngay những hợp chất sinh học có lợi, tác động trực tiếp đến hệ tiêu hóa và sức khỏe của tôm.

Postbiotic cung cấp các hợp chất sinh học có lợi, tác động trực tiếp đến hệ tiêu hóa và sức khỏe của tôm. Ảnh: nguoinuoitom

Cơ chế tác động của Postbiotic đến sức khỏe đường ruột tôm

Postbiotic có thể phát huy hiệu quả nhờ cơ chế tác động đa chiều lên hệ vi sinh đường ruột. Các axit hữu cơ như axit lactic giúp hạ pH, tạo môi trường axit nhẹ bất lợi cho vi khuẩn gây bệnh ưa kiềm như Vibrio. Nhờ đó, vi sinh vật có lợi có điều kiện chiếm ưu thế, từ đó duy trì trạng thái cân bằng hệ vi sinh. 

Bên cạnh đó, các thành phần như peptide và mảnh vách tế bào trong Postbiotic còn đóng vai trò điều hòa miễn dịch. Chúng tương tác với các tế bào miễn dịch tại thành ruột, kích hoạt hệ phòng vệ của tôm ở trạng thái sẵn sàng. Cơ chế này giúp tôm phản ứng nhanh và hiệu quả trước mầm bệnh, đồng thời hạn chế tình trạng viêm quá mức gây hao tổn năng lượng.

Từ lý thuyết đến ứng dụng: Giá trị nổi bật của Postbiotic trong nuôi tôm

So với Probiotic, Postbiotic được đánh giá là có lợi thế về tính ổn định và độ chính xác. Do không chứa vi sinh vật sống, Postbiotic ít bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ trong quá trình chế biến thức ăn, môi trường axit của dạ dày hay sự can thiệp của kháng sinh. Nhờ đó, liều lượng hoạt chất cung cấp thường ổn định và đồng nhất hơn, giúp tăng khả năng dự đoán hiệu quả sử dụng.

Trong thực tiễn nuôi tôm, nhiều nghiên cứu và ứng dụng thực tế ghi nhận rằng việc bổ sung Postbiotic có thể góp phần cải thiện sức khỏe đường ruột: thành ruột dày hơn, nhung mao phát triển tốt hơn và khả năng hấp thụ dinh dưỡng được tối ưu. Những yếu tố này hỗ trợ giảm hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR), thúc đẩy tăng trưởng nhanh và đồng đều. Đặc biệt, một hệ đường ruột khỏe mạnh đóng vai trò như tuyến phòng thủ quan trọng, giúp tôm nâng cao sức đề kháng trước các bệnh phổ biến như phân trắng hay hoại tử gan tụy.

Postbiotic được đánh giá là có lợi thế về tính ổn định và độ chính xác hơn Probiotic, Prebiotic. Ảnh: ST

Postbiotic không phải là sự thay thế, mà là bước nâng cấp cho các giải pháp hỗ trợ sức khỏe đường ruột trước đây. Khác với Probiotic vốn dựa vào việc bổ sung vi sinh vật sống, Postbiotic tập trung cung cấp trực tiếp các hợp chất có lợi do vi sinh vật tạo ra. Cách tiếp cận này không chỉ cải thiện tính ổn định và khả năng ứng dụng, mà còn mang lại lợi ích rõ rệt như tăng cường miễn dịch, nâng cao sức khỏe đường ruột và thúc đẩy tăng trưởng ở tôm cá. Điều đó phản ánh xu hướng dịch chuyển của ngành dinh dưỡng thủy sản sang bổ sung chức năng với độ chính xác cao hơn.