Điều đáng lưu ý, các hộ này nghi ngờ nguyên nhân tôm bị bệnh vểnh mang do thức ăn nuôi tôm gây ra. Bởi tất cả các hộ đều sử dụng cùng loại thức ăn do một đại lý ở Trà Vinh cung cấp.
Ông Lê Văn Khuôn, xã Mỹ Long Nam, huyện Cầu Ngang cho biết, gia đình ông nuôi hơn 50.000 con tôm sú giống trên tổng diện tích 2.500 m2 mặt nước. Sau 2 tháng thả nuôi thì 20% tôm nuôi bị bểnh vểnh mang, nổi lên tấp mé ao. Dù ông đã xử lý thuốc thú y thường xuyên nhưng vẫn không thể khắc phục được hiện tượng này.
Theo ông Khuôn, tôm nuôi bị bệnh vểnh mang rất chậm lớn dù vẫn tiêu tốn cùng lượng thức ăn. Không chỉ vậy, tôm bị bệnh này thường bị thương lái ép giá, chỉ bằng khoảng 50% so với giá tôm thị trường và rất khó tiêu thụ.
Gia đình ông Huỳnh Văn Nam, xã Mỹ Long Nam, huyện Cầu Ngang thả nuôi hơn 40.000 con giống tôm sú trên diện tích 4.000 m2 mặt nước. Sau 2 tháng thả nuôi, ông thiệt hại gần 100 kg tôm sú do bị bệnh vểnh mang. Vụ nuôi này, gia đình ông trắng tay.
Đây là 2 trong số 55 hộ nuôi tôm ở huyện Cầu Ngang bị thiệt hại do bệnh vểnh mang. Cả 55 hộ nuôi tôm bị thiệt hại đều sử dụng thức ăn nuôi tôm của Đại lý Bảy Quốc (xã Mỹ Long Nam, huyện Cầu Ngang) cung cấp.
Theo thống kê ban đầu, 55 hộ nuôi này bị thiệt hại hơn 6 triệu con giống, với tổng số tiền ước tính từ 7-10 tỷ đồng.
Qua khảo sát của Chi cục Thủy sản (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trà Vinh) tại các ao nuôi bị thiệt hại do người dân phản ánh cho thấy, tôm nuôi có các triệu chứng: mang tôm vểnh ra và cong lên không khép lại được, để lộ các tơ mang ra bên ngoài, làm tơ mang dễ bị tổn thương, ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của tôm, dẫn đến tôm bị suy yếu và chết. Đây là loại bệnh chưa từng xuất hiện ở tôm nuôi tại Trà Vinh .
Trao đổi với chúng tôi, ông Mai Bảo Quốc, Chủ Đại lý Bảy Quốc cho biết, Đại lý Bảy Quốc kí hợp đồng mua bán thức ăn nuôi tôm với Công ty TNHH CJ Vina Agri (huyện Bến Lức, tỉnh Long An) từ năm 2013 đến nay.
Tuy nhiên, sau khi các hộ nuôi tôm trên địa bàn huyện sử dụng lô thức ăn nuôi tôm của Công ty TNHH CJ Vina Agri được Đại lý Bảy Quốc nhập hàng từ ngày 1/11/2016-15/3/2017 thì đều bị triệu chứng tôm vểnh mang, mềm thân và tấp mé.
Theo ông Quốc, hiện tượng này chỉ xảy ra ở các ao nuôi sử dụng thức ăn của Công ty TNHH CJ Vina Agri, còn các ao nuôi lân cận sử dụng thức ăn của các nhãn hiệu khác thì không ảnh hưởng.
Trước tình trạng trên, Đại lý Bảy Quốc cùng hàng chục hộ dân nuôi tôm bị thiệt hại đã kiến nghị các ngành chức năng lấy mẫu tôm, thức ăn nuôi tôm xét nghiệm phân tích làm rõ nguyên nhân tôm nuôi bị bệnh.
Theo thông báo ngày 30/3/2017 của Thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Trà Vinh, kết quả phân tích của Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc thú y Trung ương II (Cục Thú y), mẫu thức ăn hỗn hợp cho tôm sú (hiệu Hanaro 7003, mẫu kí hiệu TS06) do Công ty TNHH CJ Vina Agri (Bến Lức, Long An) sản xuất được lấy mẫu tại Đại lý Bảy Quốc, chỉ tiêu hàm lượng Canxi không phù hợp với tiêu chuẩn công bố áp dụng. Cụ thể, hàm lượng Canxi (min-max) ghi trên bao bì là 1-1,2% nhưng kết quả phân tích là 3,35%.
Thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh kết luận, mẫu thức ăn này không đạt yêu cầu chất lượng. Đ ồng thời, yêu cầu Đại lý thức ăn chăn nuôi Bảy Quốc và Công ty TNHH CJ Vina Agri dừng ngay việc lưu thông lô hàng thức ăn chăn nuôi mà Đoàn thanh tra đã lấy mẫu để chờ giải quyết.
Ngày 21/4, Phó Chánh Thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Trà Vinh Lê Trí Thiện đã ký quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền gần 15 triệu đồng đối với hộ kinh doanh Mai Quốc Bảo vì đã có hành vi bán sản phẩm hàng hóa có chất lượng không phù hợp với tiêu chuẩn công bố áp dụng.
Đại lý thức ăn chăn nuôi Bảy Quốc phải trả số hàng vi phạm về nơi sản xuất để chuyển đổi mục đích sử dụng hoặc tái chế đảm bảo theo quy định trước khi đưa ra lưu thông trên thị trường.
Ông Phạm Minh Truyền, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh cho rằng, tuy kết quả kiểm nghiệm cho thấy lô thức ăn nuôi tôm mà các hộ nuôi sử dụng có hàm lượng canxi thực tế cao gấp 3 lần so với công bố ghi trên bao bì, nhưng qua trao đổi với các chuyên gia về bệnh của tôm ở Trường Đại học Cần Thơ, các viện nghiên cứu thì yếu tố này chưa đủ cơ sở khoa học khẳng định đây là nguyên nhân dẫn đến tôm nuôi bị bệnh vểnh mang.
Do đây là loại bệnh lần đầu tiên xuất hiện trên tôm nuôi ở Trà Vinh nên Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh gặp khó khăn trong việc xác định nguyên nhân cụ thể.
Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho các hộ nuôi tôm bị thiệt hại, Cục Thú y và Tổng cục Thủy sản hỗ trợ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh cần nhanh chóng tiến hành các biện pháp phân tích, xác định nguyên nhân gây bệnh vểnh mang trên tôm nuôi để giải đáp thỏa đáng cho các hộ nuôi tôm bị thiệt hại.
Chia sẻ thêm với chúng tôi, ông Mai Bảo Quốc, Chủ Đại lý Bảy Quốc cho rằng, theo hợp đồng mua bán thức ăn nuôi tôm đã kí kết giữa Đại lý Bảy Quốc và Công ty TNHH CJ Vina Agri ngày 1/11/2016, ở điểm 2.1, Khoản 2, Điều 4 quy định trách nhiệm của bên A (tức Công ty TNHH CJ Vina Agri) là: “Bên A sản xuất thức ăn nuôi tôm có chất lượng đúng theo tiêu chuẩn đã đăng ký”.
Như vậy, theo kết quả phân tích của Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc thú y Trung ương II, rõ ràng Công ty TNHH CJ Vina Agri đã vi phạm hợp đồng với Đại lý Bảy Quốc.
Sự việc này đã khiến Đại lý Bảy Quốc bị thiệt hại nặng nề do hiện nay, các hộ nuôi tôm ngoài việc ngừng mua hàng tại đại lý của ông, không trả số nợ đã mua thức ăn nuôi tôm trước đây mà còn yêu cầu Đại lý Bảy Quốc phải bồi thường thiệt hại.
“Tôi cũng đã đóng phạt vi phạm hành chính theo Quyết định xử phạt của Thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ. Sản phẩm hàng hóa có chất lượng không phù hợp với tiêu chuẩn công bố áp dụng là do Công ty TNHH CJ Vina Agri sản xuất, nhưng khi xảy ra sự việc, Công ty không có một động thái nào thể hiện trách nhiệm của mình. Tôi đã nhiều lần gọi điện lên Công ty TNHH CJ Vina Agri thông báo tình hình và đề nghị Công ty giải quyết thỏa đáng nhưng đến nay vẫn chưa nhận được bất kỳ sự hỗ trợ, giải đáp nào từ phía Công ty. Trong khi đó, hàng chục hộ nuôi tôm ở đây đang rất bức xúc”, ông Mai Quốc Bảo nói.
Nuôi tôm được xem là nghề chính của hàng chục nghìn hộ dân ở vùng ngập mặn ven biển Trà Vinh, vì vậy các ngành chức năng cần nhanh chóng làm rõ nguyên nhân tôm nuôi bị bệnh vểnh mang để bảo vệ quyền và lợi ích cho các hộ nuôi tôm đã bị thiệt hại.