Thuần hóa thành công cá tra nước mặn

Thuần hóa thành công cá tra nước mặn là kết quả của dự án nghiên cứu về tính chịu mặn của cá tra, bước đầu cá thích ứng tốt độ mặn đến mười phần nghìn.

nuôi cá tra
Đàn cá tra bố mẹ phát triển tốt trong môi trường nước mặn 10 phần nghìn tại bể tuần hoàn nước, Khoa Thủy sản, Đại học Cần Thơ. Ảnh minh họa

Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nhiều địa phương vùng ĐBSCL đứng trước nỗi lo xâm nhập mặn, từ đó các mô hình sản xuất, dự án nghiên cứu trong nông nghiệp nhằm giúp nông dân thích ứng và phát triển tốt trong điều kiện hạn mặn đã được hình thành.

Năm 2017, Khoa Thủy sản, Đại học Cần Thơ hợp tác với Trường Đại học Liège và Trường Đại học Namur (Bỉ) xây dựng dự án “Hướng đến sự bền vững trong sản xuất giống cá tra: tiếp cận theo phương pháp chọn lọc” (gọi tắt là Dự án PANGAGEN).

Một trong những mục tiêu của Dự án PANGAGEN là phát triển dòng cá tra chịu mặn, hướng đến phát triển sản xuất giống cá tra và cung cấp con giống chịu mặn tốt, chất lượng cao cho nghề nuôi cá tra, đặc biệt là vùng bị xâm nhập mặn vùng ĐBSCL. Thời gian triển khai dự án từ năm 2017 - 2022.

Theo PGS.TS Dương Thúy Yên, Phó Trưởng Bộ môn Kỹ thuật nuôi thủy sản nước ngọt, Khoa Thủy sản và cũng là thư ký khoa học của dự án, ý tưởng thuần hóa cá tra trong môi trường nước mặn đã được khởi xướng từ trước năm 2017.

Trong một số nghiên cứu tại Khoa Thủy sản và từ thực tế các hộ nuôi cá tra đã cho thấy, cá tra có khả năng chịu được nước lợ. Đặc biệt, trong năm 2016 nước lợ xâm nhập sâu vào nội đồng, điều này thúc đẩy các nhà khoa học quyết tâm thực hiện dự án. “Chúng tôi tập hợp cá giống từ 3 trang trại ở các tỉnh Vĩnh Long, An Giang và TP Cần Thơ, mỗi trại gồm 10 con cá cái và 10 con cá đực, cho sinh sản chéo và tạo ra được khoảng 900 gia đình cá tra (gọi là thế hệ G1).

Thế hệ G1 được ương trong ao nước ngọt, khi cá đạt khối lượng 4 - 5 gram, nhóm nghiên cứu tiến hành thuần hóa cá tra trong môi trường nước có độ mặn 10 phần nghìn trong hệ thống bể tuần hoàn nước. Sau một năm, cá tra thế hệ G1 tiếp tục được nuôi dưỡng ở nguồn nước có độ mặn 5 phần nghìn đến khi thành cá bố mẹ”, PGS.TS Dương Thúy Yên chia sẻ về quy trình thuần hóa cá tra.

Trong hệ thống bể tuần hoàn nước, độ mặn được kiểm soát ở mức 10 phần nghìn và được duy trì ổn định, cách làm này sẽ tập cho cá tra quen với môi trường nước mặn. Tạo thuận lợi cho nhóm nghiên cứu trong quá trình đánh giá khả năng thích ứng của cá tra trong điều kiện nước mặn.

Quá trình nuôi trong một năm, cá tra trải qua 3 lần chọn lọc, nhóm nghiên cứu đã lựa chọn ra 50% những con cá lớn nhất trong đàn để giữ lại và lấy một nhóm ngẫu nhiên để làm đối chứng với đàn cá chọn lọc. Đánh giá về kết quả đạt được, PGS. TS Dương Thúy Yên cho biết: “Khi cá tra đạt một năm tuổi kích thước cá đạt khoảng 1,4 kilogram, cá ngẫu nhiên không chọn lọc chỉ đạt khoảng 780 gram, nhỏ hơn nhiều so với cá chọn lọc”.

Để đánh giá khả năng thích nghi độ mặn của dòng cá tra chọn lọc, đàn con của đàn cá thế hệ G1 được so sánh với cá tra nước ngọt khi cùng ương, nuôi ở các độ mặn khác nhau, như 5 phần nghìn, 10 phần nghìn, 15 phần nghìn và 20 phần nghìn.

PGS.TS Dương Thúy Yên nhận định, khi nuôi từ cá giống đến giai đoạn thương phẩm, ở mức độ mặn 5 phần nghìn và 10 phần nghìn cá tra chọn lọc phát triển tốt hơn cá tra nước ngọt, 15 phần nghìn cá vẫn chịu được tuy nhiên sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng và độ mặn 20 phần nghìn sẽ ảnh hưởng rất nhiều. Với cá bột đến 21 ngày, cá giảm tăng trưởng và tỉ lệ sống ở 10 phần nghìn. “Như vậy, với môi trường độ mặn ở mức 5 phần nghìn và 10 phần nghìn, cá tra chịu mặn tăng trưởng tốt. Nếu nuôi trong nước ngọt, tỷ lệ sống và tăng trưởng con cá tra chịu mặn bằng hoặc tốt hơn những con cá nuôi trong nước ngọt”, đây là kết quả được nhóm nghiên cứu đưa ra.

Tuy nhiên, theo PGS.TS Dương Thúy Yên khó khăn lớn nhất trong quá trình thực hiện dự án, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 trong 2 năm qua, việc chuyển giao con giống cho các địa phương để nuôi thực tế tại ao nuôi của các hộ dân ở khu vực nước mặn vẫn chưa thực hiện được, điều này đang là trở ngại của nhóm nghiên cứu.

Trong năm 2022 này, nhóm nghiên cứu lên kế hoạch đưa cá tra vào nuôi thực tế tại các hộ dân để sản xuất và đánh giá hiệu quả thích ứng nước mặn của cá tra. Đồng thời, dự án sẽ tiếp tục chọn lọc các thế hệ cá tiếp theo, với hy vọng khả năng đời sau cá tra có thể phát triển ở độ mặn cao hơn, nhằm cung cấp các giải pháp bền vững và toàn diện cho nghề nuôi cá tra.

Nông nghiệp Việt Nam
Đăng ngày 26/04/2022
Kim Anh - Trọng Linh
Sinh học
Bình luận
avatar

Thị trường đang phát triển thúc đẩy nhu cầu về ngành nuôi trồng rong biển

Theo báo cáo mới, mặc dù nhiều người vẫn không chắc chắn về khả năng và tính lâu dài của việc chiết xuất carbon từ rong biển, nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy carbon từ rong biển có tác động đến môi trường thấp hơn so với các sản phẩm truyền thống.

Rong biển
• 14:13 25/09/2023

Sự tương thích giữa chất xử lý nước và bộ lọc sinh học trong RAS

RAS (Recirculating Aquaculture System) là hệ thống nước tuần hoàn, là một mô hình tuy không mới nhưng lại được sử dụng rất phổ trong nuôi trồng thủy sản.

Hệ thống nuôi RAS
• 10:16 20/09/2023

Sông Mê Kông xuất hiện loài cá quý hiếm sau 40 năm biến mất

Một loài cá quý hiếm đặc hữu ở cao nguyên Tây Tạng (Trung Quốc) đã được phát hiện sau hơn 40 năm biến mất trong lưu vực sông Mê Kông.

Loài cá Pareuchiloglanis gracilicaudata
• 11:27 11/08/2023

Sứa mặt trăng chứa đựng nhiều tiềm năng cần được khám phá

Sứa mặt trăng được biết đến là loài sứa có khả năng tự chữa lành vết thương, mọc lại phần phụ bị đứt, tái sinh, đảo ngược quá trình lão hoá. Những năng lực kỳ lạ này trực tiếp giúp chúng sinh tồn hiệu quả, tuy nhiên những năng lực này vẫn chưa được khai thác và áp dụng chúng vào các nhu cầu của con người, đặt biệt là tiềm năng kiểm soát bệnh ung thư.

Sứa mặt trăng
• 10:02 07/07/2023

Hiện tượng tôm bị đóng rong trong ao nuôi

Tình trạng tôm đóng rong khi các loại tảo và rong rêu phát triển mạnh mẽ trong ao nuôi, bám chặt vào cơ thể tôm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và giá trị thương phẩm của chúng.

Tôm bị đóng rong
• 09:09 12/09/2024

Tìm hiểu về nguyên nhân tôm bị đường ruột đỏ

Một trong những dấu hiệu bất thường mà người nuôi thường gặp phải là hiện tượng đường ruột tôm chuyển sang màu đỏ. Đây không chỉ là một biểu hiện bề mặt mà còn có thể phản ánh những vấn đề nghiêm trọng bên trong cơ thể tôm, ảnh hưởng đến sự phát triển và năng suất nuôi.

Tôm thẻ
• 09:09 12/09/2024

Vai trò của thức ăn tự nhiên trong nuôi tôm

Tôm là loài ăn tạp, khi được ương trong trại giống tâm vật lẫn động vật (tảo, artemia ... Do đó, trong những tháng đầu mới thả, việc bổ sung thêm thức ăn tự nhiên cho tấm bên cạnh thức ăn công nghiệp là điều rất quan trọng.

Vi tảo
• 09:09 12/09/2024

Sự suy giảm nhu cầu tại Trung Quốc ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu tôm Ecuador

Nhu cầu tiêu thụ tôm của Trung Quốc – một trong những thị trường lớn nhất thế giới – đã chứng kiến sự suy giảm rõ rệt trong thời gian gần đây, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nhà xuất khẩu thủy sản, đặc biệt là Ecuador.

Tôm thẻ
• 09:09 12/09/2024

Hắc cấy là loài cá gì?

Hắc cấy một loài cá đắc đỏ và quý hiếm. Đây là loài cá có chất lượng thịt vô cùng thơm ngon, dẻo, ngọt thanh chứa rất nhiều chất quan trọng như DHA, omega-3, vitamin, protein,...cơ thể chúng với một màu đen huyền bí đem lại một cảm giác mới lạ cho người thưởng thức chúng.

Hắc cấy
• 09:09 12/09/2024
Some text some message..