Trong quá trình nuôi tôm hay cá thâm canh thì việc bổ sung sục khí vào nước nuôi là cực kỳ quan trọng. Bởi nuôi với mật độ càng cao như mô hình thâm canh và siêu thâm canh thì lượng thức ăn cho ăn và lượng chất thải càng lớn, do đó nhu cầu oxy hòa tan cũng tăng theo.
Có 5 loại máy sục khí cung cấp oxy thường dùng trong nuôi trồng thủy sản:
1. Máy sục khí kiểu bánh xe quạt nước (Paddle wheel aerator).
2. Máy sục khí kiểu cánh quạt khuếch tán không khí (Propeller diffuser earator).
3. Máy sục khí quay (Rotary aerator).
4. Máy sục khí phun (Spray aerator).
4. Máy sục khí khuếch tán (Diffuser aerators).
Máy sục khí dạng khuếch tán
Các mũi khuếch tán khí. Ảnh: Internet
Một trong những máy sục khí được sử dụng phổ biến trong hệ thống nuôi tôm siêu thâm canh là máy sục khí dạng khuếch tán. Hệ thống này sử dụng máy bơm dùng khí nén để khuếch tán oxy vào trong nước. Những bong bóng nhỏ này nổi lên qua cột nước, tạo ra một vùng bề mặt rộng cho sự khuếch tán oxy từ không khí bên trong các bong bóng vào môi trường nước. Thường sử dụng các mũi khuếch tán có lổ thủng hay các dụng cụ khác tương tự để giải phóng các bọt khí vào trong nước. Khí oxy có thể được dùng thay vì không khí.
Hệ thống sục khí khếch tán phù hợp cho ao nuôi diện tích nhỏ và nuôi tôm với mật độ dày, thường dùng để hỗ trợ cho máy sục khí quạt guồng nhằm gia tăng oxy trong ao.Tuy nhiên các hệ thống khuếch tán không khí có nhược điểm như hiệu suất kém ở các ao nước nông, vì thời gian lơ lửng của bong bóng trong nước quá ngắn nên khuếch tán ít oxy vào trong nước. Hơn nữa, các hệ thống này không phù hợp cho các ao nuôi lớn bởi vì chiều dài ống quá dài và sử dụng nhiều ống khuếch tán.
Tác động của thức ăn thủy sản tới máy sục khí khuếch tán
Máy sục khí này thường được sử dụng trong các hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn để duy trì mức khí oxy phù hợp với sự phát triển tôm cá. Trong các hệ thống tái sử dụng nước, lưu lượng bơm không khí giảm đáng kể đã được quan sát thấy ngay sau khi cho ăn. Do đó Danie lMoses và cộng sự 2017 đã tiến hành thí nghiệm đánh giá tác động của việc bổ sung các loại thức ăn từ thương mại, thử nghiệm và thức ăn của ấu trùng cho đến dầu cá, các sản phẩm lipid cụ thể, axit amin đến tốc độ của máy bơm sử dụng khí nén.
Kết quả
Bổ sung thức ăn dẫn đến giảm đáng kể tốc độ dòng nước của máy bơm không khí. Trong các hệ thống thí nghiệm không có cá, người ta thấy rằng việc bổ sung thức ăn dưới 10 mg/L làm giảm lưu lượng nước tới 78% đối với máy bơm sử dụng kim phun khuếch tán nhưng chỉ 10% đối với máy bơm phun khí trực tiếp. Đối với cả hai loại kim phun, tác động của thức ăn giảm dần trong vài giờ nhưng tồn tại lâu hơn trong nước biển so với nước ngọt.
Kết quả cũng cho thấy các loại dầu cá và tảo có tác động lớn nhất đến tốc độ dòng khí. Có một mối tương quan tích cực giữa hàm lượng lipid và giảm lưu lượng bơm không khí. Người ta đưa ra giả thuyết rằng tác động của việc bổ sung thức ăn là do lipid và các hợp chất hoạt động bề mặt bị rò rỉ ra khỏi thức ăn từ đó làm tăng kích thước bong bóng dẫn đến giảm lưu lượng không khí.
Mặc dù việc bổ sung thức ăn có tác động nhiều hơn đến hiệu suất của máy bơm không khí bằng cách sử dụng phun khuếch tán so với phun trực tiếp, tuy nhiên hiệu quả của các bộ tán khí này cao hơn đáng kể do đó chúng vẫn là lựa chọn phổ biến trong nuôi trồng thủy sản.
Từ báo cáo trên cho thấy thức ăn cho tôm/cá có ảnh hưởng đến lưu lượng khí bơm và hiệu suất của máy sục khí khuếch tán. Do đó để đạt khả năng khuếch tán không khí tốt cần định kỳ vệ sinh các đĩa, vĩ khuếch tán khí và loại bỏ chất thải, thức ăn dư thừa ra khỏi bể nuôi.