WTO công bố quan điểm của Việt Nam về Đạo luật giám sát cá da trơn

Theo tin từ Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương), vừa qua, WTO đã chính thức công bố bản bình luận của Việt Nam đối với đạo luật mới của Hoa Kỳ về việc giám sát bắt buộc đối với cá da trơn, cá tra và các sản phẩm liên quan.

chế biến cá tra
Đạo luật mới về việc giám sát cá da trơn của Hoa Kỳ thiếu căn cứ khoa học

Thiếu căn cứ khoa học

Sự việc khởi nguồn từ khi Hoa Kỳ ban hành đạo luật mới về việc giám sát bắt buộc đối với cá dòng Siluriformes và các sản phẩm từ loại cá này, trong đó có cá da trơn và cá tra của Việt Nam (gọi tắt là Chương trình Thanh tra cá da trơn).

Theo đạo luật này, thẩm quyền giám sát quản lý đã được chuyển giao từ Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm (FDA) sang Cơ quan Thanh tra an toàn thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA).

Chương trình này có hiệu lực từ tháng 3/2016. Ngay sau đó, ngày 14/3/2016, Chính phủ Việt Nam đã gửi bản bình luận đối với đạo luật trên tới WTO và đề nghị được công bố bản bình luận này tới các nước thành viên khác.

Theo Cục Quản lý cạnh tranh, Việt Nam đã đưa ra các quan điểm về việc quy định mới đối với chương trình giám sát cá tra, cá da trơn không được xây dựng dựa trên các căn cứ khoa học, chưa tính đến yếu tố thương mại đồng thời có thể không phù hợp với các quy định của WTO.

Cụ thể, Chương trình Thanh tra cá da trơn của USDA được thiết lập trên nền tảng nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của Hoa Kỳ, tuy nhiên điều này lại không dựa trên một căn cứ khoa học và không tính đến các dữ kiện sau.

Trước hết, cá da trơn là loại cá duy nhất mà trách nhiệm giám sát được chuyển giao cho USDA, trong khi các loại cá và hải sản khác vẫn thuộc trách nhiệm giám sát của FDA.

Mặt khác, USDA đã công bố một bản đánh giá nguy cơ vào tháng 7/2012, trong đó xác định nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm bởi cá da trơn là rất thấp.

Ngoài ra, bản báo cáo của Văn phòng giải trình Chính phủ nước này năm 2012 cũng đã xác nhận trước Quốc hội Hoa Kỳ rằng, cá da trơn là một “thực phẩm có nguy cơ thấp”.

“Theo kết luận từ các bản báo cáo trên, có thể nhận thấy không có cơ sở khoa học để giải thích cho việc loại bỏ chương trình giám sát cá da trơn khỏi hệ thống quản lý của FDA đối với các sản phẩm thủy sản” – Chính phủ Việt Nam khẳng định.

Phân tích rõ hơn, bản bình luận của Việt Nam chỉ rõ: “Cho tới nay vẫn chưa có bất kỳ bằng chứng cụ thể nào chứng minh rằng cá da trơn nhập khẩu và sản xuất nội địa mang lại nguy cơ về an toàn thực phẩm cao hơn các loài hải sản khác mà trách nhiệm giám sát phải được chuyển giao cho USDA – cơ quan chỉ quản lý về thịt, gia cầm và trứng”.

Đặc biệt, trong quá trình xây dựng quy định đạo luật về giám sát cá da trơn mới, Hoa Kỳ chưa thực hiện việc xem xét một cách hợp lệ các vấn đề về thương mại hiện có của cá da trơn và các sản phẩm cá da trơn Việt Nam với các quốc gia khác. Việt Nam đã xuất khẩu cá da trơn sang Hoa Kỳ trong vòng 20 năm qua và chưa có bất kỳ vấn đề gì liên quan đến an toàn đối với sản phẩm này.

Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện một biện pháp mới như quy định về giám sát cá da trơn, theo thông lệ các nước phát triển sẽ cấp cho các quốc gia đang phát triển một khoảng thời gian chuyển đổi lên tới 5 năm. Tuy nhiên, Hoa Kỳ chỉ cấp cho Việt Nam khoảng 18 tháng để tuân thủ.

Có khả năng vi phạm luật của WTO

Trong bản bình luận của Chính phủ, Việt Nam tái khẳng định mối quan ngại sâu sắc rằng, đạo luật mới về việc giám sát cá da trơn của Hoa Kỳ có khả năng vi phạm Hiệp định SPS của WTO.

Để dẫn chứng cho luận điểm này, bản bình luận cho biết, theo Điều 2.2 của hiệp định, bất kỳ biện pháp vệ sinh dịch tễ nào cũng chỉ được áp dụng trong phạm vi cần thiết để bảo vệ đời sống hoặc sức khoẻ của con người, động vật hoặc thực vật; phải dựa trên các nguyên tắc khoa học và không được duy trì khi không có bằng chứng khoa học đầy đủ. Bởi vậy, chương trình của Hoa Kỳ có khả năng vi phạm điểm này.

Hơn nữa, đạo luật mới về giám sát cá da trơn cũng có thể vi phạm Điều 3.1 và 3.3 (Hài hoà hoá) của Hiệp định SPS. Hiệp định này yêu cầu các biện pháp vệ sinh dịch tễ phải dựa trên các chuẩn mực, hướng dẫn hoặc khuyến nghị quốc tế. Để có thể áp dụng bất kỳ mức độ cao hơn nào trong việc bảo đảm an toàn vệ sinh dịch tễ mà Hoa Kỳ cho là thích hợp với cá da trơn và các sản phẩm từ cá da trơn cần phải có sự chứng minh của khoa học.

Ngoài ra, Đạo luật mới về giám sát cá da trơn có thể vi phạm Điều 5.1 và 5.6 (Đánh giá nguy cơ và Xác định mức độ phù hợp của bảo đảm an toàn vệ sinh dịch tễ), theo đó yêu cầu các biện pháp vệ sinh dịch tễ phải dựa trên đánh giá nguy cơ phù hợp với hoàn cảnh và không được hạn chế thương mại nhiều hơn mức cần thiết để đạt được sự bảo vệ phù hợp.

Thêm vào đó, Việt Nam hiện được coi là nước đang phát triển. Điều 10 (Đối xử đặc biệt và khác biệt) yêu cầu phải tính tới những nhu cầu đặc biệt của các nước đang phát triển trong việc chuẩn bị và áp dụng các biện pháp vệ sinh dịch tễ, cho phép các nước đang phát triển có thời gian làm quen dần với biện pháp mới và có khung thời gian dài hơn để tuân thủ.

Bởi vậy, Việt Nam mong muốn Hoa Kỳ có thể giải quyết các quan ngại  liên quan vì đạo luật này với hình thức hiện tại sẽ dẫn tới một sự hạn chế trong thương mại quốc tế, vi phạm nghĩa vụ của Hoa Kỳ theo các hiệp định của WTO.

Báo Công Thương, 07/04/2016
Đăng ngày 08/04/2016
Nguyễn Phượng
Thế giới

Nhu cầu tiêu thụ thủy sản hữu cơ tại các nước phát triển

Trong xu hướng tiêu dùng bên vực, ngày càng nhiều quốc gia phát triển chú trọng đến sản phẩm hữu cơ, bao gồm cả thủy sản. Sản phẩm hữu cơ được đánh giá cao nhờ quy trình sản xuất an toàn, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và giảm thiểu tác động đến môi trường.

Thủy sản
• 10:26 27/01/2025

Lý do vì sao xuất khẩu sò điệp của Việt Nam qua Trung Quốc tăng nhanh chóng

Xuất khẩu sò điệp là một trong những lĩnh vực đáng chú ý trong ngành thủy sản Việt Nam, đặc biệt đối với thị trường Trung Quốc. Trong những năm gần đây, xuất khẩu sò điệp từ Việt Nam sang Trung Quốc đã ghi nhận tốc độ tăng trưởng đáng kinh ngạc.

Sò điệp
• 12:12 14/01/2025

Hình ảnh lay động thế giới: Cá voi mẹ lặp lại hành trình đau khổ cùng cá voi con đã mất

Vào đầu năm 2025, cộng đồng quốc tế lại một lần nữa xúc động trước hình ảnh cá voi mẹ Tahlequah – thành viên của loài cá voi sát thủ Southern Resident, cõng xác đứa con mới sinh đã chế.t đi khắp đại dương. Đây là lần thứ hai Tahlequah thực hiện hành động đầy đau buồn này, sau sự kiện nổi tiếng vào năm 2018.

Cá voi
• 09:45 06/01/2025

Tại sao Ấn Độ - Quốc gia xuất khẩu tôm lớn thứ 2 lại chú trọng quản lý điện trong ao tôm?

Ấn Độ là quốc gia xuất khẩu tôm lớn thứ hai trên thế giới, chiếm tỷ trọng đáng kể trong chuỗi cung ứng thực phẩm toàn cầu.

Ao nuôi tôm
• 12:00 28/12/2024

Cá lóc cảnh có dễ chăm sóc không?

Cá lóc cảnh đang trở thành một loại cá cảnh được yêu thích nhờ vẻ đẹp mạnh mẽ và tính cách linh hoạt. Tuy nhiên, rất nhiều người vẫn tự hỏi liệu loại cá này có dễ chăm sóc hay không. Hãy cùng Tép Bạc tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Cá lóc cảnh
• 07:38 29/01/2025

Cách kiểm soát lượng thức ăn để giảm chi phí

Việc nuôi tôm một cách hiệu quả và tiết kiệm không chỉ là việc cung cấp đủ thức ăn cho chúng, mà còn là sự kết hợp hài hòa giữa các biện pháp quản lý môi trường, lịch trình cung cấp thức ăn, và sử dụng thông minh nguồn thức ăn tự nhiên và nhân tạo, sử dụng công nghệ mới.

Tôm thẻ
• 07:38 29/01/2025

Nhu cầu tiêu thụ thủy sản hữu cơ tại các nước phát triển

Trong xu hướng tiêu dùng bên vực, ngày càng nhiều quốc gia phát triển chú trọng đến sản phẩm hữu cơ, bao gồm cả thủy sản. Sản phẩm hữu cơ được đánh giá cao nhờ quy trình sản xuất an toàn, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và giảm thiểu tác động đến môi trường.

Thủy sản
• 07:38 29/01/2025

Lợi ích kinh tế và mô hình nuôi cá lóc hiệu quả cho nông dân

Trong bối cảnh phát triển bền vững ngành nông nghiệp, việc kết hợp giữa nuôi trồng thủy sản và canh tác truyền thống đang trở thành xu hướng.

Nuôi cá lóc
• 07:38 29/01/2025

Khoáng tạt và khoáng trộn: Ưu và nhược điểm từng loại

Trong nuôi tôm, cung cấp đầy đủ khoáng chất là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển và sinh trưởng đồng đều của tôm. Hiện nay, người nuôi thường sử dụng hai hình thức bổ sung khoáng chất: khoáng tạt và khoáng trộn. Mỗi hình thức đều có những ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với tùy tình huống và mục đích sử dụng.

Khoáng cho tôm
• 07:38 29/01/2025
Some text some message..