"Miếng bánh" ai cũng muốn tranh
Nói về "bà tổ" vẽ đường đưa ốc bươu vàng bán cho các thương lái Trung Quốc phải kể đến bà T., người ở thôn Cấn Thượng, xã Cấn Hữu, huyện Quốc Oai, Hà Nội. Với người dân ở làng quê yên ả này, thì bà T. được tôn kính như "bà hoàng" ốc vì đã hiện thực hóa giấc mơ xoá nghèo không tưởng.
Chẳng một người dân nào trong làng Cấn Thượng dám mơ một ngày "ốc bươu vàng - kẻ thù số một của nhà nông” lại trở thành món hàng "đắt giá". Nói không ngoa, không có một sản vật nào của xứ sở này sánh ngang với ốc bươu vàng về giá trị kinh tế. "Các chú ở xa không biết đó thôi, dân làng chúng tôi giờ đa số đi săn lùng ốc bươu vàng, trừ cụ già và các cháu đang ở tuổi phải đi học, còn lại đều gia nhập đội quân này. Đến những người mở cửa hàng ăn uống, tạp hoá giờ cũng đóng cửa tất để tham gia vào đội quân bắt ốc. Không nghề nào mang lại nguồn thu nhập như đi bắt ốc bươu vàng. Tôi tiếc là quá già nên không thể đi bắt ốc được", một cụ ông gần 80 tuổi ở thôn Cấn Hữu nói.
Giờ đây, cầm trong tay số tiền hàng trăm triệu đồng thậm chí lên đến con số vài tỷ nhờ đi bắt ốc bươu vàng, những người nông dân nơi đây vẫn không khỏi ngỡ ngàng. Họ tâm sự rằng, cách đây hai năm khi bà T. vận động người dân đi bắt ốc bươu vàng về bán thì người ta cứ nghĩ bà T. đùa. Tuy bán tín bán nghi, nhưng với giá thu mua một cân thành phẩm 15.000 đ/kg, mở ra hy vọng một ngày có thể kiếm được 300.000 đồng nên nhiều nông dân đã đi lùng bắt ốc bươu vàng về bán cho bà T..
Ông Lê Đình Ly, Trưởng thôn Cấn Thượng cho biết, giờ đây người dân ở quê tôi sẵn sàng đi xa hàng trăm cây số để bắt ốc. Trước đây, họ chỉ quanh quẩn với đồng ruộng, nhưng giờ những vùng đất xa xôi tận Bắc Giang, Hưng Yên, Hải Dương đều ghi dấu chân của những người nông dân đi săn lùng ốc bươu vàng. "Không một khu công nghiệp bỏ hoang nào mà dân chúng tôi không nắm được, bởi ở đó ốc bươu vàng rất nhiều. Do môi trường nơi đây không bị phun thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, nên ốc phát triển nhanh đến mức một người bình thường cũng bắt được 4 đến 5 tạ ốc".
Hàng nghìn người gia nhập vào đội quân đi bắt ốc nhưng không một ai trong số họ có thể biết được thương lái trung quốc mua ốc để làm gì. Họ chỉ biết rằng, càng ngày càng có nhiều người đến đây thu mua ốc, vì thế cuộc cạnh tranh giữa các đầu nậu thu mua gom hàng bán sang Trung Quốc càng khốc liệt. Với người nông dân, họ chỉ biết rằng việc này rất có lợi vì giá liên tục được các chủ đầu nậu đẩy lên để cạnh tranh thu mua.
Bí ẩn công dụng của ốc bươu vàng
Sau khi biết được bà T. người đầu tiên thu mua ốc bươu vàng đem ra cửa khẩu Móng Cái để bán sang Trung Quốc, chúng tôi quyết định tìm đến ngôi nhà của bà T. hy vọng có thể tìm hiểu được những bí mật đằng sau việc thương lái Trung Quốc mua ốc bươu vàng để làm gì. Và lý do nào khiến bà T. đã tự nguyện "đầu hàng" trong cuộc đua tranh giành thu mua ốc bươu vàng.
Sau vài lần hỏi thăm đường và được đích thân một người dân tốt bụng đưa đến thì chúng tôi mới tìm tới được gia đình bà T... Trước mắt chúng tôi, ngôi nhà của bà T. hiện lên lộng lẫy, hoành tráng, khác hẳn với những ngôi nhà cạnh đó. Chúng tôi vào nhà, rất tiếc là bà T. đang đi làm ăn xa, nhưng được mẹ chồng của bà T. tiếp chuyện.
Biết chúng tôi có ý muốn tìm hiểu về đường đi của ốc bươu vàng sang Trung Quốc và việc thương lái Trung Quốc mua ốc bươu vàng với mục đích gì thì mẹ chồng bà T. đã mở lòng chia sẻ.
Được biết, bà T. có chồng là một người lái tàu thuỷ trên vùng biển Quảng Ninh. Bà T. thường đi theo chồng buôn bán. Nhiều năm gắn bó với vùng đất Quảng Ninh nên bà T. bắt mối với các thương lái Trung Quốc cũng rất nhạy. Cách đây hai năm, bà T. được một thương lái Trung Quốc đặt hàng mua ốc bươu vàng. Bà đã về quê vận động bà con bắt ốc và thu mua với giá cao.
Theo mẹ chồng bà T. thương lái Trung Quốc nhận ra được khả năng thu mua của bà T. rất lớn nên đã đích danh sang tận nhà của bà T. để hướng dẫn kỹ thuật, cách chế biến, bảo quản. "Có hai cha con người Trung Quốc sang sống ở nhà tôi hơn hai tháng. Họ ở đây, hướng dẫn cách làm sơ chế ban đầu và đóng sản phẩm. Nhưng họ chưa từng tiết lộ ra việc thu mua ốc bươu vàng để làm gì. Tôi có hỏi nhiều lần nhưng họ vẫn không nói".
Nhiều người dân nơi đây cho rằng, thương lái Trung Quốc mua ốc bươu vàng để ăn. Bởi theo một thanh niên làng Cấn Hữu cho rằng, sau khi sơ chế theo cách của hai thương lái Trung Quốc bày cho thì chỉ cần thêm chút tương ớt nữa là ốc bươu vàng trở thành đặc sản. Nhưng cũng theo phán đoán của những thôn nữ nơi đây, thì Trung Quốc mua ốc bươu vàng để làm mỹ phẩm, bởi họ từng mua loại mỹ phẩm được chiết xuất từ ốc.
Tuy nhiên, nhiều người cho rằng đó chỉ là phán đoán bởi chẳng ai biết tường tận đường đi của ốc bươu vàng, các thương lái cũng chỉ gom hàng và đưa đến cửa khẩu Móng Cái sau đó chuyển cho thương lái Trung Quốc.
(Còn nữa)