)
Những thương vụ tận thu lạ lùng
Trong khoảng thời gian 6-7 năm trở lại đây, nhiều phương tiện thông tin đại chúng của Việt Nam đã đưa tin, trên cả nước luôn có những hiện tượng thương lái nước ngoài đi đến các vùng miền của nước ta, mượn tay tiểu thương Việt Nam thu mua hàng nông, lâm, thủy hải sản, của nông dân, ngư dân và tiểu thương Việt Nam nói chung với thủ đoạn giăng bẫy trả giá cao khiến nông dân, tiểu thương Việt Nam vì món lời trước mắt mà cắt hết hợp đồng mua bán có truyền thống đối với các mặt hàng nông, lâm, thủy, hải sản của các đối tác, doanh nghiệp trong nước.
Đã có một số địa phương, người dân vì hám lợi trước mắt mà tận thu tài nguyên bán cho họ, hoặc là tăng diện tích canh tác loại cây trồng mà thương lái nước ngoài thu mua lên hoặc có trường hợp nhổ trộm cây, vặt trộm lá cây của hàng xóm để thu gom bán cho thương lái nước ngoài.
Trên thực tế, có nhiều vụ thương lái nước ngoài chỉ thu mua hàng hóa trong một thời gian ngắn sau đó lật kèo, ép giá thấp hoặc biến mất, không để lại tung tích. Nông dân, tiểu thương Việt Nam vay mượn tiền ngân hàng, người thân thu gom nông sản, thủy, hải sản với số lượng lớn không biết bán cho ai, lâm vào cảnh nợ nần khốn khó, thiệt hại nặng về kinh tế.
Một số vụ điển hình như: thu mua đỉa, gỗ xưa, gỗ nhội (gỗ trâm) cổ thụ 100 năm tuổi , cà gai ở Quảng Ngãi, thu mua lá điều khô tại Bình Phước rồi đốt, thu mua lá và ngọn sắn ở Hậu Giang, rễ cây hồi ở một số tỉnh phía Bắc, lúa gạo ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, dừa và các sản phẩm từ quả dừa ở Bến Tre, móng trâu, móng bò, thủy hải sản ở Nha Trang, các nông sản khác như dứa xanh, thu mua chè bẩn ở Hà Giang, Tuyên Quang, thu mua ong bầu ở Nghệ An và Hà Tĩnh, thu mua rễ hồ tiêu ở Gia Lai và hiện nay đang thu mua lá xoài khô ở Khánh Hòa, mua rễ cây rừng ở xã Kon Pne, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai.
Những bài học còn nguyên giá trị
Câu chuyện dân buôn Trung Quốc nay mua thứ này, mai mua thứ khác luôn là chủ đề nóng từ làng quê ra thành thị suốt nhiều năm qua. Danh sách những thứ lạ đời mà thương lái Trung Quốc tìm mua tại Việt Nam càng được nối dài. Họ đã mua không biết bao thứ từ sừng, móng trâu bò, ốc bươu vàng, gỗ sưa, dứa, dừa non, rễ sim, hoa ngâu, lá cây phong ba, hạt chè, xơ dừa đến đuôi trâu, phân trâu… Dù mua bán công khai hay lén lút với thương lái Trung Quốc thì đa số người dân cũng không rõ “Trung Quốc mua những thứ đó để làm gì”. Nhưng có một thực tế đau lòng là dù cho mua cái gì đi nữa thì cũng chỉ diễn ra trong một thời gian rất ngắn rồi các thương lái này lẳng lặng “bỏ của chạy lấy người”, để lại thiệt hại nặng nề cho người dân Việt Nam.
Hiện tại chưa thể thống kê được chính xác số lượng nông sản Việt Nam xuất sang Trung Quốc bởi trong đó có rất nhiều mặt hàng đi theo đường tiểu ngạch, khó quản lý. Liên tục trong những năm qua, đã có không ít doanh nghiệp và nông dân Việt Nam phải nếm trái đắng khi làm việc với các thương lái Trung Quốc. Một chuyên gia kinh tế cao cấp khuyến cáo, người dân nên tỉnh táo, thận trọng trong làm ăn, giao dịch với thương nhân nước ngoài đặc biệt qua hình thức biên mậu (giao hàng rồi mới trả tiền). Vì hình thức thanh toán này chứa đựng nhiều rủi ro.
Thực tế cho thấy, không ít thương lái nước ngoài đã tìm cách kiếm lợi cho mình và đẩy phần thiệt thòi về phía người nông dân, doanh nghiệp Việt Nam. Họ mua hàng và sẵn sàng đẩy giá lên cao gây bất lợi cho các doanh nghiệp trong nước.
Thương lái thu mua con banh lông.
Tuy nhiên, đó chỉ là một trong các chiêu bài “dụ” nông dân tập trung sản xuất loại nông sản đó dẫn đến tình trạng dư thừa, không thể tiêu thụ. Tiếp đó, các thương lái sẽ ép giá và mua rẻ…Một ví dụ nữa là khi nông sản của người dân vào chính vụ, nông dân dồn hàng đưa lên biên giới để xuất sang Trung Quốc. Tại đây, các thương lái sẽ bày ra trò kiểm dịch, nhằm đánh tụt chất lượng cũng như giá cả.
Điển hình như gần đây, thương lái Trung Quốc thu mua tôm tươi nguyên liệu. Họ sẵn sàng mua tôm nhỏ loại 150 con/kg, rồi bơm chích tạp chất, xuất khẩu sang Trung Quốc. Nếu để tình trạng này kéo dài một thời gian, con tôm Việt Nam sẽ chịu tiếng mang lời, khách hàng chê bai về chất lượng, hình ảnh con tôm Việt Nam sẽ xấu đi, thị trường sẽ bị rối loạn.
Một khi con tôm Việt Nam bị mang tiếng là chất lượng thấp thì rất khó khăn trong sản xuất kinh doanh, đặc biệt là xuất khẩu. Cho nên, người nuôi tôm hết sức cảnh giác khi gặp thương lái Trung Quốc sẵn sàng mua tôm tươi với giá hấp dẫn, dễ dãi không cần kiểm tra chất lượng cũng như kích cỡ. Có chút lợi trước mắt nhưng sẽ chuốc cái hại về sau.
Thương lái Trung Quốc còn đi tận thu các loại nấm, trong đó có cả nấm độc. Họ mua nấm độc để làm gì đố ai biết. Dân mình cũng chẳng cần biết, thấy có tiền là đua nhau lên núi đào bới nấm độc bán cho họ, mặc dù đã được cảnh báo có những loại nấm rất độc như nấm hòm.
Có nhiều loại thực phẩm từ Trung Quốc nhập lậu ào ạt vào Việt Nam không rõ nguồn gốc, không bao bì nhãn mác. Ai biết được trong các loại thực phẩm đó, liệu có được pha chế một ít thành phần nấm độc hay không? Dân mình bán nấm độc cho họ, không chừng họ lại bán ngược lại cho mình qua một loại thực phẩm khác. Mình tự hại mình là như vậy.
Và nhiều loại khác như lá dừa, mỡ lợn, đỉa… Có nhiều thứ chưa hiểu họ mua với mục đích gì, nhưng trong tình hình hiện nay, mọi sự cảnh giác đối với Trung Quốc đều không thừa.
Các chuyên gia cho rằng nếu người dân cứ tiếp tục buôn bán với người Trung Quốc theo kiểu manh mún nhỏ lẻ như hiện nay, thì sẽ luôn bị dồn vào thế yếu. Còn thương nhân Trung Quốc sẽ giành thế chủ động, thao túng thị trường Việt Nam. Ông Trần Văn Lĩnh, Phó Chủ tịch Hiệp hội chế biến thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết: “Việc nhiều thương lái Trung Quốc tìm mọi cách thu mua nông, thủy hải sản, sẽ gây bất lợi rất lớn cho các doanh nghiệp trong nước về lâu về dài. Bởi, doanh nghiệp của chúng ta sẽ không có hàng để xuất khẩu và dần dần sẽ mất bạn hàng. Người dân cũng phải tỉnh táo với chiu trò mua hàng giá cao của các thương lái Trung Quốc vì đây là hành vi không bình thường và thực tế đã chứng minh thương lái Trung Quốc đã nhiều lần giăng “bẫy” để người dân chúng ta bước xuống. Nếu không cẩn thận, người dân lại sẽ bị sập bẫy”
)
_1664424749.jpg)
