Biến đổi khí hậu và nghề nuôi vẹm: Nhiệt độ tăng làm thay đổi môi trường

Tuy nhiên, biến đổi khí hậu đang đe dọa nghiêm trọng ngành này. Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Aquaculture cho thấy nhiệt độ nước biển tăng cao và điều kiện đại dương thay đổi đang buộc môi trường sống của các loài nhuyễn thể phải di chuyển về phía các cực, đe dọa các vùng nuôi truyền thống trong khi tạo ra những cơ hội mới ở các vĩ độ cao hơn. Nghiên cứu do các nhà khoa học từ Universidad Católica de la Santísima Concepción (Bồ Đào Nha) thực hiện, đi sâu vào những phát hiện này, khám phá cách biến đổi khí hậu đang định hình lại tương lai của nghề nuôi nhuyễn thể và ý nghĩa của nó đối với an ninh lương thực toàn cầu.

Tầm quan trọng của nghề nuôi vẹm

Nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi động vật có vỏ, được ca ngợi là một giải pháp thay thế bền vững cho các hệ thống sản xuất thực phẩm truyền thống trên cạn. Nó có dấu chân môi trường thấp hơn đáng kể, tạo ra ít hơn 1% lượng khí thải nhà kính toàn cầu so với 30% từ nông nghiệp và chăn nuôi. Tuy nhiên, tính bền vững của nuôi nhuyễn thể, đặc biệt là vẹm đang bị đe dọa vì biến đổi khí hậu làm thay đổi các điều kiện môi trường cần thiết cho sự phát triển của loài này. Vẹm là một trong những loài động vật có vỏ được nuôi nhiều nhất trên toàn thế giới, với sáu loài chiếm 99% sản lượng toàn cầu. Các loài này bao gồm vẹm Chile (Mytilus chilensis), vẹm Địa Trung Hải (Mytilus galloprovincialis), vẹm thông thường (Mytilus edulis), vẹm Hàn Quốc (Mytilus unguiculatus), vẹm Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (Perna viridis) và vẹm New Zealand (Perna canaliculus). Trai không chỉ là nguồn protein chất lượng cao, giá rẻ mà còn đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái ven biển bằng cách lọc nước và cung cấp môi trường sống cho các loài sinh vật biển khác.

Biến đổi khí hậu và sự thay đổi môi trường sống của vẹm

Nghiên cứu đã sử dụng mô hình hốc sinh thái (ENM) để dự đoán biến đổi khí hậu sẽ tác động như thế nào đến sự phân bố các môi trường sống phù hợp cho sáu loài vẹm chính. Các nhà nghiên cứu tập trung vào kịch bản Đường dẫn nồng độ đại diện 8.5 (RCP 8.5), kịch bản này đại diện cho tương lai phát thải cao phù hợp với xu hướng hiện tại.

Vẹm là loài hải sản giá rẻ nhưng chất lượng rất cao

Các loài sinh vật biển đang thay đổi môi trường sống đại dương của chúng để ứng phó với biến đổi khí hậu, di chuyển về phía các cực hoặc vào vùng nước sâu hơn. Vấn đề với hiện tượng này là nó khiến các cộng đồng ven biển tổ chức lại theo những cách mới. Điều này có ý nghĩa, vì nó có thể ảnh hưởng đến các loài sinh vật biển được nuôi quan trọng về mặt kinh tế, sinh thái, xã hội và văn hóa, chẳng hạn như vẹm. Không giống như các loài khác, vẹm được nuôi trực tiếp trong môi trường, trong các hệ thống nuôi mở.

Kết quả cho thấy đến năm 2050, môi trường sống phù hợp của vẹm sẽ dịch chuyển về phía cực, với sự mất mát đáng kể ở vĩ độ thấp hơn và tăng lên ở vĩ độ cao hơn. Ví dụ, vẹm Địa Trung Hải (M. galloprovincialis), một loài nuôi trồng thủy sản chính ở châu Âu, dự kiến ​​sẽ mất môi trường sống phù hợp dọc theo bờ biển Địa Trung Hải, đặc biệt là ở miền nam nước Ý và Hy Lạp. Tương tự như vậy, vẹm xanh nhiệt đới (P. viridis) dự kiến ​​sẽ phải đối mặt với tình trạng mất môi trường sống đáng kể ở Đông Nam Á.

Tác động và cơ hội theo khu vực

Nghiên cứu nêu bật những biến động theo khu vực về cách biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến môi trường sống của vẹm. Ở Bắc bán cầu, vẹm xanh (M. edulis) dự kiến ​​sẽ có được môi trường sống phù hợp ở vĩ độ cao hơn, chẳng hạn như Vịnh St. Lawrence và Bắc Âu. Điều này tạo ra cơ hội mở rộng vùng nuôi ở những khu vực này. Tuy nhiên, việc mất đi các khu vực nuôi truyền thống ở vĩ độ thấp hơn có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế địa phương và nguồn cung cấp thực phẩm.

Ở Nam bán cầu, loài vẹm Chile (M. chilensis) dự kiến ​​sẽ trải qua môi trường sống tương đối ổn định do tác động làm mát của hệ thống nước trào lên dọc theo bờ biển Chile. Tuy nhiên, mức độ mặn tăng do lượng mưa giảm vẫn có thể gây ra những thách thức cho loài này.

Thách thức đối với sự sống còn của vẹm

Trai rất nhạy cảm với những thay đổi về môi trường, đặc biệt là nhiệt độ và độ mặn. Nghiên cứu nhấn mạnh rằng nhiệt độ nước biển tăng có thể vượt quá khả năng chịu đựng về mặt sinh lý của vẹm, dẫn đến giảm sự phát triển, sinh sản và khả năng sống sót. Ngoài ra, mức độ mặn thấp hơn, thường do lượng nước ngọt tăng từ băng tan hoặc thay đổi trong mô hình lượng mưa, có thể gây thêm căng thẳng cho quần thể vẹm.

Tác động kết hợp của những tác nhân gây căng thẳng này có thể gây ra những tác động dây chuyền lên hệ sinh thái biển. Trai là kỹ sư hệ sinh thái, cung cấp môi trường sống cho các loài khác và đóng vai trò quan trọng trong chu trình dinh dưỡng. Sự suy giảm của chúng có thể phá vỡ toàn bộ hệ sinh thái ven biển, ảnh hưởng đến đa dạng sinh học và các dịch vụ mà hệ sinh thái này cung cấp.

Biến đổi khí hậu làm sản lượng vẹm nuôi trồng bị giảm sút

Thích ứng với biến đổi khí hậu

Nghiên cứu nhấn mạnh nhu cầu về các chiến lược thích ứng chủ động để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đối với nuôi vẹm. Điều này bao gồm việc di dời các hoạt động nuôi vẹm đến các vĩ độ cao hơn, nơi các môi trường sống phù hợp được dự báo sẽ mở rộng và phát triển các kế hoạch quản lý cụ thể theo từng khu vực để tăng cường khả năng phục hồi. Những tiến bộ về công nghệ, chẳng hạn như nhân giống chọn lọc và cải thiện các hoạt động nuôi trồng thủy sản, sẽ rất cần thiết để đảm bảo tính bền vững của hoạt động nuôi vẹm trong điều kiện biến đổi khí hậu. Các nhà hoạch định chính sách và các bên liên quan trong ngành cũng phải ưu tiên quy hoạch không gian để giảm thiểu sự gián đoạn đối với các cộng đồng ven biển và nguồn cung cấp thực phẩm.