Chiến lược bồi đắp cục bộ giúp ĐBSCL ứng phó với nước biển dâng

Dữ liệu cho thấy, ngay cả trong những giả định lạc quan nhất thì lượng trầm tích dự kiến vẫn không đủ để bù đắp vào lượng sụt lún đất trên khắp các khu vực rộng lớn, chỉ khi chiến lược bồi lắng tập trung vào một khu vực nhỏ thì mới tạo ra được khác biệt rõ rệt.

đồng bằng sông Cửu Long
Vào năm 2050, nếu không có gì thay đổi, phần lớn ĐBSCL sẽ chìm xuống dưới mực nước biển. Ảnh Alberto Prieto

Với tốc độ sụt lún đất ngày càng nhanh chóng - chủ yếu do khai thác nước ngầm, suy giảm trầm tích sông và mực nước biển dâng cao - như hiện nay, các nhà khoa học thuộc Trung tâm Nghiên cứu & Đại học Wageningen (WUR) cùng Đại học Utrecht dự đoán rằng, vào năm 2050, nếu không có gì thay đổi, phần lớn Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) sẽ chìm xuống dưới mực nước biển. Chúng ta có thể làm gì để giữ ĐBSCL cao hơn mực nước biển?

​​Mực nước biển dâng tương đối

Cụ thể, các nhà nghiên cứu đã sử dụng những mô hình tính toán mới để xem xét vùng châu thổ ĐBSCL sẽ phát triển như thế nào trong 30 năm tới, bao gồm các dự đoán về sụt lún đất, mực nước biển dâng và tình trạng suy giảm trầm tích. “Chúng tôi thấy rằng vùng châu thổ có thể rất nhanh sẽ chìm xuống dưới mực nước biển”, Frances Dunn, nhà nghiên cứu tại Đại học Utrecht và là một trong hai tác giả của nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Communications Earth and Environment, cho biết.

“ĐBSCL vốn vẫn chìm xuống như một quá trình tự nhiên, nhưng trong những năm gần đây, tình trạng sụt lún đất đã gia tăng nhanh chóng hơn do khai thác nước ngầm không bền vững”, Philip Minderhoud, trợ lý giáo sư tại Đại học Wageningen và tác giả thứ hai của nghiên cứu, nhận định. "Sự kết hợp giữa sụt lún đất và mực nước biển dâng này được chúng tôi gọi là ’mực nước biển dâng tương đối’ (relative sea-level rise), và đây là thứ mà người dân ở khu vực này đang trải qua.”

Dunn cho biết thêm, "Tỷ lệ mực nước biển dâng tương đối này sẽ ảnh hưởng trầm trọng đến tương lai của người dân sống và có sinh kế phụ thuộc vào các nguồn tài nguyên ở khu vực này.”

bồi lắng phù sa
Quá trình bồi lắng phù sa (phụ thuộc vào lượng phù sa được cung cấp từ lưu vực sông thượng nguồn) kết hợp với việc tích tụ chất hữu cơ từ hoạt động nông nghiệp giúp tăng độ cao của đồng bằng. Ngược lại, quá trình sụt lún đất cùng với tình trạng nước biển dâng khiến bề mặt đồng bằng thấp xuống. Ảnh Minderhoud

Xác định khu vực bồi đắp

Để góp phần giảm thiểu tác động của nước biển dâng, các tác giả đã đưa ra một số giải pháp như tích tụ trầm tích tại một số vị trí nhất định trong khu vực nhằm bù lắng phần đất lún và nâng cao đồng bằng. Dữ liệu cho thấy, ngay cả trong những giả định lạc quan nhất thì lượng trầm tích dự kiến vẫn không đủ để bù đắp vào lượng sụt lún đất trên khắp các khu vực rộng lớn, “chỉ khi chiến lược bồi lắng tập trung vào một khu vực nhỏ thì mới tạo ra được khác biệt rõ rệt”.

“Chúng tôi đã xem xét điều gì sẽ xảy ra nếu ta tập trung vào quá trình bồi lắng xung quanh thành phố Cần Thơ", Dunn mô tả. Độ cao của khu vực tăng lên, nhưng “ngay cả thế, bạn vẫn chỉ có thể bảo vệ một bên của thành phố bằng phù sa, và phần còn lại của đồng bằng thì chìm nhiều hơn vì nó không nhận được bất kỳ lượng phù sa nào.”

Tuy nhiên, bồi lắng cục bộ vẫn không phải là giải pháp toàn diện cho ĐBSCL. “Đơn giản là số phù sa để bù đắp quá ít so với tốc độ chìm xuống của ĐBSCL", Minderhoud chia sẻ. Dù vậy, các nhà nghiên cứu cho biết chúng ta có thể kết hợp chiến lược bồi lắng cục bộ với các biện pháp ngăn chặn sự sụt lún đất do con người gây ra như các chiến lược để giữ lại chất hữu cơ từ hoạt động canh tác trong nông nghiệp. Nhờ đó, Việt Nam có thể trì hoãn đáng kể mực nước biển dâng trong tương lai, giúp người dân trong vùng có đủ thời gian để tìm ra phương án thích ứng.

Khoa học & Phát triển
Đăng ngày 11/02/2022
Anh Thư tổng hợp
Môi trường
Bình luận
avatar

Tính khả thi của thả rạn nhân tạo

Rạn nhân tạo (Artificial reef) là một tập hợp của bất kỳ các chất hay vật liệu nào đó được thả xuống đáy biển nhằm tăng cường hoặc bổ sung nơi cư trú cho cá, các loài hải sản khác sinh sống và phát triển.

Rạn nhân tạo
• 10:02 28/08/2024

Ứng dụng kinh tế tuần hoàn trong sản xuất thủy sản

Trong 2 ngày 20-21.8, tại thành phố Quy Nhơn, Trung tâm Khuyến nông Bình Định tổ chức lớp tập huấn ToT (Đào tạo tiểu giáo viên).

Tập huấn
• 09:28 23/08/2024

Lập khu bảo tồn ở vùng biển Cà Mau

Hòn Khoai, Hòn Chuối và Hòn Đá Bạc là 3 cụm đảo được lựa chọn để thành lập khu bảo tồn biển. Hệ thống khu bảo tồn biển được thành lập không chỉ góp phần bảo đảm cân bằng sinh thái vùng biển, bảo vệ đa dạng sinh học, bảo đảm chức năng điều hòa môi trường, cung cấp nguồn giống và nguồn lợi hải sản mà còn có ý nghĩa to lớn đối với phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, quốc gia.

Rừng ngập mặn
• 13:53 20/08/2024

Thách thức khi thức ăn tôm là nguồn phát thải chính trong chuỗi cung ứng tôm

Thức ăn tôm cũng là một trong những nguồn phát thải lớn nhất trong chuỗi cung ứng tôm, gây ra nhiều thách thức cho cả người nuôi và ngành công nghiệp.

Tôm thẻ
• 09:55 20/08/2024

Ruột tôm có dấu hiệu xoắn

Quan sát và đánh giá sức khỏe của tôm thông qua các dấu hiệu bên ngoài và nội tạng là rất quan trọng.

Ruột tôm
• 11:26 10/09/2024

Khám phá chợ cá Tam Tiến: Bức tranh sống động của vùng quê miền biển

Mặt trời dần ló rạng, nhuộm hồng cả một vùng biển. Tiếng sóng vỗ rì rào hòa quyện với tiếng rao hàng của các bà, các mẹ bán cá tạo nên một bản giao hưởng độc đáo.

Chợ Tam Tiến
• 11:26 10/09/2024

Nguồn gốc Astaxanthin trong chuỗi thức ăn

Các nguồn astaxanthin tổng hợp và tự nhiên có ảnh hưởng lớn đến xu hướng của ngành, gây ra một làn sóng trên thị trường dược phẩm dinh dưỡng thế giới về sản phẩm dạng viên nang.

Astaxanthin
• 11:26 10/09/2024

Liệu giá có giảm khi nguyên liệu không còn phụ thuộc vào thị trường nước ngoài?

Một trong những thách thức lớn mà ngành này phải đối mặt là chi phí thức ăn, chiếm đến 60-70% tổng chi phí sản xuất. Giá thức ăn thủy sản không ngừng gia tăng trong những năm gần đây, một phần do sự biến động của giá nguyên liệu trên thị trường quốc tế. Với thực trạng này, câu hỏi đặt ra là liệu giá thức ăn có giảm khi nguyên liệu sản xuất không còn phụ thuộc vào thị trường nước ngoài?

Thức ăn công nghiệp
• 11:26 10/09/2024

Việt Nam khẳng định vị thế là "siêu cường tôm" nhờ thị trường Hoa Kỳ

Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế là một trong những "siêu cường tôm" toàn cầu nhờ sự tăng trưởng mạnh mẽ của xuất khẩu tôm sang thị trường Hoa Kỳ.

Tôm
• 11:26 10/09/2024
Some text some message..