Củ nghệ trong vai trò là chất kháng vi khuẩn trên tôm

Nghệ (Curcuma longa Linn.), một loài thực vật thuộc họ Zingiberaceae, được trồng nhiều ở các nước Châu Á như Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ và Việt Nam, chúng đã được sử dụng trong y học để điều trị các bệnh khác nhau. Có một số báo cáo chỉ ra nhiều tác dụng dược lý của củ nghệ, chẳng hạn như chất chống oxy hóa, chống vi khuẩn, kháng nọc độc, chống khối u, chống viêm, bảo vệ gan, chống dị ứng, chống loét, chống khó tiêu.  

Chiết xuất nghệ củ nghệ: Thân rễ củ nghệ được sấy khô (1,15 kg) sau đó được ngâm trong etanol (6 L) trong 8 giờ. Sau đó loại bỏ hết dung môi ethanol và thu được chất chiết củ nghệ với khối lượng 230 g, bằng kỹ thuật này cho hiệu suất chiết xuất là 20,0% so với trọng lượng tươi, chất chiết dạng cao màu màu đỏ sẫm.  

Hoạt tính kháng khuẩn: Nhóm tác giả sử dụng cao này để xác định hoạt tính kháng khuẩn đối với nhóm vi khuẩn Vibrio được phân lập trên tôm sú như vi khuẩn Vibrio harveyi, V. cholera, V. parahaemolyticus, V. alginolyticus, V. vulnificus và V. fluvialis. Kết quả cho thấy chất chiết xuất nghệ bằng ethanol đã thể hiện được khả năng kháng vi khuẩn Vibrio spp. và nồng độ ức chế tối thiểu của chất chiết xuất nghệ bằng ethanol trên Vibrio harveyi, V. cholera, V. parahaemolyticus, V. alginolyticus, V. vulnificus và V. fluvialis lần lượt là 0,47, 0,47, 0,94, 0,47, 3,75 và 0,47 mg/đĩa.

Chất chiết dạng cao màu màu đỏ sẫm, sử dụng cao này để xác định hoạt tính kháng khuẩn đối với nhóm vi khuẩn Vibrio. Ảnh: tci-thaijo.org

Tăng trưởng, tăng cường miễn dịch và chống lại bệnh cho tôm: Ngoài ra nhóm tác giả còn tiếp tục xác định ảnh hưởng của dịch chiết nghệ bằng ethanol đến tỷ lệ sống, hệ số chuyển hóa thức ăn và tốc độ sinh trưởng của tôm thẻ chân trắng. Tôm này được ăn thức ăn có bổ sung chất chiết xuất nghệ ở các nồng độ khác nhau. Kết quả cho thấy không có sự sai khác có ý nghĩa (P> 0,05) về tỷ lệ sống và chất lượng nước. Tuy nhiên, tỷ lệ phần trăm tăng trưởng trung bình ngày và tăng trọng cao hơn đáng kể (P<0,05) với thức ăn có chứa chiết xuất nghệ bằng ethanol ở nồng độ 7,5 và 15 g/kg thức ăn khi so sánh với đối chứng. Hiệu quả của chất chiết xuất nghệ bằng ethanol như một chất kích thích miễn dịch cho tôm thẻ chân trắng, cụ thể cho thấy tổng số lượng tế bào máu, hoạt tính phenoloxidase và hoạt tính diệt khuẩn tăng lên khi tôm thẻ chân trắng ăn thức ăn có bổ sung chất chiết xuất nghệ bằng ethanol với hàm lượng 15 g/kg thức ăn. Bên cạnh đo, tác dụng của chiết xuất nghệ bằng ethanol với nồng độ 15 g/kg thức ăn giúp tôm thẻ chân trắng tăng cường tỷ lệ sống khi nhóm tôm này cảm nhiễm với vi khuẩn Vibrio harveyi.  

Như vậy, những kết quả này chỉ ra rằng chất chiết xuất nghệ bằng ethanol có tiềm năng cao cho tác dụng ức chế với một số loài Vibrio spp. nhiễm trên tôm. Kết quả này được xem là một trong những nghiên cứu về các nguồn có khả năng hữu ích của hợp chất thiên nhiên có khả năng kháng khuẩn.