Trước tình hình này, Chính phủ và Bộ Nông nghiệp đã đưa ra các giải pháp quyết liệt nhằm tháo gỡ vướng mắc, bảo vệ uy tín và nâng cao cạnh tranh cho thủy sản Việt Nam.
Áp lực từ "thẻ vàng" IUU và nhu cầu minh bạch hóa
Từ khi nhận "thẻ vàng" IUU từ EC vào năm 2017, Việt Nam đã đối mặt với nhiều thách thức trong việc xuất khẩu thủy sản sang thị trường quốc tế, đặc biệt là Châu Âu. Một trong những giải pháp được triển khai là cải thiện quy trình cấp giấy SC và CC, nhằm minh bạch hóa nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác.
Các quy định pháp lý đã được ban hành, tiêu biểu là Thông tư số 21/2018/TT-BNNPTNT và Thông tư số 01/2022/TT-BNNPTNT. Tuy nhiên, cách thực thi không đồng bộ và nhiều bất cập trong thực tế tại các địa phương đã làm chậm tiến độ cải thiện, gây khó khăn không chỉ cho các cơ quan quản lý mà còn trực tiếp tác động đến doanh nghiệp và người dân.
Thực trạng và vướng mắc trong cấp giấy SC và CC
Thực trạng triển khai
Quy trình cấp giấy SC và CC đã được quy định chặt chẽ trong các văn bản pháp luật, yêu cầu hồ sơ cụ thể theo điều 10 và điều 11 của Thông tư 21/2018/TT-BNNPTNT. Tuy nhiên, nhiều nơi lại chưa thực hiện đúng quy trình, gây ra tình trạng chồng chéo, phức tạp hóa thủ tục.
Vướng mắc trong thực hiện quy định
Sai phạm tại các Chi cục Thủy sản và cảng cá: Một số cơ quan chưa thực hiện đúng quy trình cấp giấy, yêu cầu thêm các giấy tờ không có trong quy định, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Theo phản ánh, nhiều hồ sơ bị trả lại hoặc yêu cầu bổ sung không chính đáng, kéo dài thời gian xử lý.
Khó khăn cho doanh nghiệp: Nhiều doanh nghiệp phải đối mặt với yêu cầu giải trình tính pháp lý của hồ sơ, dù điều này không thuộc trách nhiệm của họ. Điều này không chỉ kéo dài thời gian xử lý mà còn làm tăng chi phí, ảnh hưởng đến sinh kế của họ.
Tác động tiêu cực
Những bất cập trên không chỉ làm giảm năng lực cạnh tranh của ngành thủy sản Việt Nam mà còn ảnh hưởng lớn đến sinh kế ngư dân và sự phát triển kinh tế địa phương. Đặc biệt, trong bối cảnh ngành thủy sản đang chịu áp lực từ việc cải thiện hình ảnh quốc tế, những vấn đề này cần được giải quyết nhanh chóng và triệt để.
Kịp thời chấn chỉnh các hiện tượng cấp giấy SC, giấy CC đối với sản phẩm thủy sản khai thác chưa đúng với quy định pháp luật. Ảnh: baobinhthuan.com.vn
Giải pháp tháo gỡ từ các cơ quan chức năng
Động thái từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Để khắc phục những bất cập trong quá trình cấp giấy SC và CC, Bộ Nông nghiệp đã đưa ra nhiều giải pháp cụ thể:
- Tăng cường tổ chức tập huấn, hướng dẫn để đảm bảo các địa phương thực hiện đúng quy trình cấp giấy SC và CC.
- Kiểm tra, giám sát thường xuyên, kịp thời chấn chỉnh các sai phạm trong việc yêu cầu hồ sơ không có trong quy định.
- Rà soát và sửa đổi các quy định chưa phù hợp, báo cáo lên cấp có thẩm quyền khi cần thiết.
Vai trò của UBND các tỉnh ven biển
Các địa phương ven biển đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai quy định một cách hiệu quả:
- Chỉ đạo các cơ quan thực hiện nghiêm túc, không để xảy ra tình trạng áp dụng máy móc, gây khó khăn cho doanh nghiệp.
- Xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm, cố tình gây phiền hà trong việc cấp giấy SC và CC.
- Đẩy mạnh tuyên truyền các quy định chống khai thác IUU, giúp ngư dân hiểu và tuân thủ đầy đủ.
Hỗ trợ từ phía doanh nghiệp và hiệp hội thủy sản
- Tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật, đảm bảo hồ sơ truy xuất nguồn gốc minh bạch.
- Chủ động phối hợp với cơ quan chức năng để tháo gỡ vướng mắc.
- Tích cực tham gia tuyên truyền, hỗ trợ ngư dân thực hiện đúng các quy định.
Kỳ vọng: Minh bạch hóa thủ tục để vươn xa hơn
Việc tháo gỡ những vướng mắc trong cấp giấy SC và CC không chỉ là giải pháp trước mắt để cải thiện xuất khẩu mà còn là yếu tố then chốt để nâng cao uy tín của thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế. Với sự đồng lòng từ các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người dân, ngành thủy sản Việt Nam có cơ hội tiến xa hơn, khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.