Tùy theo điều kiện và năng lực của mình, các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu tôm ở Sóc Trăng chọn cho mình một hình thức đầu tư vùng nguyên liệu khác nhau như: thuê đất, mua đất để nuôi; liên kết với các tổ hợp tác (THT), hợp tác xã (HTX) đầu tư, tiêu thụ tôm nuôi đạt chuẩn quốc tế, tôm sạch không nhiễm kháng sinh hay chất cấm… Tuy cách làm mỗi doanh nghiệp có khác nhau, nhưng đến thời điểm hiện tại, những doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu tôm lớn như: Stapimex, Sao Ta, Vinacleanfood, Tài Kim Anh, Khánh Sủng… đều đã xây dựng cho riêng mình vùng nuôi tôm dễ truy xuất nguồn gốc, đạt chứng nhận quốc tế rộng hàng trăm héc-ta.
Theo các doanh nghiệp trên, chỉ có xây dựng được vùng nuôi tốt, đạt chứng nhận quốc tế, mới chứng minh được với khách hàng về nguồn gốc, chất lượng, an toàn thực phẩm. Khi đó, sản phẩm mới vào được những hệ thống phân phối lớn, có giá tốt và ổn định. Do đó, tất cả những vùng nuôi của các doanh nghiệp Sóc Trăng đều ứng dụng quy trình, công nghệ nuôi tôm sạch, nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao và thực hành nuôi theo các chuẩn quốc tế như: ASC, BAP... Đây được xem là xu thế tất yếu đối với doanh nghiệp, nhằm hạn chế rủi ro thị trường, bán được giá cao, khẳng định uy tín với khách hàng, tạo điều kiện thuận lợi xây dựng thương hiệu sản phẩm của doanh nghiệp trên thị trường thế giới.
Hiện nay, bên cạnh vùng nuôi tôm công nghiệp 190ha đã hoạt động ổn định và có hiệu quả 7 năm nay, Công ty Sao Ta đang chuẩn bị đưa khu nuôi mới vào hoạt động ở vụ nuôi năm 2020 khoảng 90ha để có thể chủ động khoảng 30% tôm nguyên liệu có các chứng nhận quốc tế, như: ASC, BAP... Còn Công ty Cổ phần Thủy sản sạch Việt Nam (Vinacleanfood) cũng có vùng nuôi tôm riêng trên 100ha đạt chứng nhận ASC và đang tiếp tục mở rộng thêm. Không chỉ tự xây dựng vùng nuôi, Vinacleanfood còn ký kết hợp đồng liên kết chuỗi giá trị tôm đạt chứng nhận ASC, hoặc tôm sạch không dư lượng chất cấm với các HTX trong tỉnh. Tương tự, các doanh nghiệp như: Khánh Sủng, Stapimex, Út Xi cũng tự đầu tư vùng nuôi đạt chuẩn quốc tế và hợp đồng liên kết tiêu thụ sản phẩm đạt chứng nhận ASC với THT, HTX trong tỉnh.
Không chỉ các doanh nghiệp Sóc Trăng, các doanh nghiệp tại những tỉnh có vùng nuôi tôm lớn như: Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang… cũng đều xây dựng vùng nuôi riêng thông qua việc thuê đất, hoặc hợp đồng liên kết với các HTX, THT để đầu tư nuôi tôm đạt chuẩn quốc tế. Tại tỉnh Cà Mau, tận dụng điều kiện tự nhiên đặc thù, các doanh nghiệp đã liên kết với người dân thực hiện các mô hình nuôi tôm sinh thái hay tôm hữu cơ theo hình thức tôm - rừng hay tôm – lúa.
Ông Đặng Ngọc Sơn – Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần chế biến thủy sản và xuất nhập khẩu Cà Mau cho biết: “Ngay từ năm 2000, Camimex đã đầu tư vùng nuôi và đạt chứng nhận tôm sinh thái. Không chỉ được tiêu thụ với giá cao hơn 20%, sản phẩm tôm sinh thái của Camimex còn giúp tạo lập nên thương hiệu riêng cho công ty trên thị trường thế giới. Hiện Camimex đang hợp tác với một doanh nghiệp của Israel triển khai nuôi tôm công nghệ RAS năng suất cao, nhưng rất thân thiện với môi trường”. Nhắc đến con tôm sinh thái hay tôm hữu cơ không thể không nhắc đến Tập đoàn thủy sản Minh Phú, một đơn vị tiên phong trong việc phát triển vùng nuôi tôm – rừng đạt các chứng nhận sinh thái, hữu cơ và đang phát triển rộng ra mô hình tôm hữu cơ với chủ yếu là tôm – lúa.
Theo ông Võ Văn Phục – Tổng Giám đốc Vinacleanfood, việc đầu tư vùng nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao, đạt chứng nhận quốc tế không chỉ giúp doanh nghiệp chứng minh được nguồn gốc, chất lượng và sự an toàn vệ sinh thực phẩm của sản phẩm, mà còn giúp nâng cao uy tín doanh nghiệp với các nhà nhập khẩu, người tiêu dùng, từ đó, giúp cho việc xây dựng thương hiệu tôm của doanh nghiệp ngày một tốt hơn. Ngoài ra, việc tự đầu tư nuôi tôm cũng được doanh nghiệp xác định là hướng làm kinh tế rất hiệu quả, làm tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp từ đó giúp tăng thu nhập cho người lao động.
Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp, muốn có vùng nguyên liệu đạt chứng nhận quốc tế cần có diện tích lớn, nguồn vốn đầu tư dồi dào, trong khi nguồn lực của doanh nghiệp thì có hạn. Do đó, để có đủ nguồn nguyên liệu đạt chứng nhận quốc tế, dễ truy xuất nguồn gốc nhằm phục vụ cho mục tiêu xây dựng thương hiệu doanh nghiệp, tiến tới xây dựng thương hiệu tôm quốc gia, Chính phủ và các bộ, ngành nên có chính sách khuyến khích nuôi trang trại, nuôi kết hợp trong THT, HTX… Các địa phương cần có quy hoạch vùng nuôi cụ thể và nên có quỹ đất sạch xây dựng các dự án nuôi tôm kêu gọi nhà đầu tư.
