Sự cần thiết của cá mập đối với đại dương

Biển xanh sâu thẳm thống trị bởi loài cá mập hung tợn, mà mỗi khi nhắc đến ai cũng phải rùng mình. Mặc dù hung dữ là vậy, thế nhưng cá mập lại đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với đại dương. Chúng là những kẻ săn mồi đỉnh cao, kiểm soát số lượng con mồi và giúp duy trì sự đa dạng sinh học.

Cá mập
Cá mập - Kẻ thống trị đại dương

Tầm quan trọng của cá mập 

Cá mập, những kẻ săn mồi đáng sợ của đại dương, đã tồn tại và thống trị các đại dương suốt 400 triệu năm. Trong quá khứ, đã từng tồn tại những loài cá mập khổng lồ hơn nhiều so với cá mập ngày nay, như loài Megalodon. Với bộ răng sắc nhọn, khứu giác siêu nhạy và những giác quan đặc biệt khác, chúng là những thợ săn hoàn hảo.  

Từ những loài cá mập lùn chỉ dài vài cm đến cá mập voi khổng lồ, mỗi loài cá mập đều có những kỹ thuật săn mồi và thích nghi với môi trường sống riêng biệt. Sự đa dạng của cá mập không chỉ thể hiện ở kích thước và hình dáng mà còn ở chế độ ăn và môi trường sống. Mặc dù thường được khắc họa là những quái vật đáng sợ, cá mập đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng hệ sinh thái biển.  

Cá mập đóng vai trò như những kẻ kiểm soát quần thể bằng cách săn bắt những cá thể yếu, bệnh tật. Điều này không chỉ giúp duy trì sức khỏe của quần thể cá mà còn ngăn ngừa sự lây lan của bệnh tật, từ đó đảm bảo rằng quần thể cá vẫn ổn định và có thể phát triển trong giới hạn mà môi trường sống cho phép. 

Bằng cách tiêu thụ cá nhỏ và các loài khác, cá mập ảnh hưởng đến số lượng sinh vật phù du, qua đó điều chỉnh quy trình sản xuất oxy trong đại dương. Điều này đặc biệt quan trọng ở các rạn san hô, nơi mà sự hiện diện của cá mập có thể thúc đẩy sự đa dạng sinh học và sức khỏe của hệ sinh thái. 

Nếu cá mập biến mất, số lượng cá nhỏ sẽ bùng nổ mà không có kẻ thù tự nhiên. Khi đó, chúng sẽ tiêu thụ hết nguồn thức ăn như sinh vật phù du và vi sinh vật, dẫn đến sự suy giảm nguồn thức ăn này. Kết quả là, tảo và vi khuẩn sẽ xâm nhập và bao phủ san hô, khiến chúng không thể quang hợp và dần dần biến mất, chỉ còn lại bộ xương và cuối cùng trở thành đá vôi. 

Cá mậpCá mập đóng vai trò điều chỉnh lượng oxy có trong lòng đại dương 

Cá mập di cư, như cá mập đuôi đen, không chỉ tìm kiếm thức ăn mà còn cung cấp chất dinh dưỡng cho các vùng khác nhau của đại dương thông qua phân giàu nitơ, mà còn  cải thiện sức khỏe của các hệ sinh thái mà chúng đi qua. 

Ngoài ra, không chỉ tồn tại với thân phận là kẻ săn mồi, mà cá mập còn là nguồn thức ăn cho một số động vật ăn thịt biển khác, như các loài cá mập nhỏ hơn và bạch tuộc. Từ đó, tạo ra một mạng lưới thức ăn đa dạng và phức tạp trong đại dương. 

Đại dương sẽ đi về đâu nếu thiếu cá mập 

Nếu cá mập biến mất khỏi đại dương, các hệ sinh thái biển sẽ đối mặt với một loạt tác động tiêu cực nghiêm trọng, có thể dẫn đến sự suy thoái nghiêm trọng của môi trường biển, điển hình như: 

Không còn kẻ thù tự nhiên như cá mập, các loài cá nhỏ sẽ tăng trưởng mạnh mẽ. Khi số lượng cá nhỏ gia tăng, chúng sẽ cạnh tranh khốc liệt cho nguồn thức ăn, ảnh hưởng đến sự tồn tại của nhiều loài khác trong cùng hệ sinh thái. 

Một khi cá nhỏ phát triển không kiểm soát, chúng sẽ tiêu thụ hết nguồn thức ăn có sẵn, dẫn đến sự gia tăng của tảo và vi khuẩn. Tảo sẽ xâm lấn và bao phủ các polyp san hô, làm giảm khả năng quang hợp. Nếu san hô không thể quang hợp, chúng sẽ chết dần dần, chỉ để lại bộ xương, và cuối cùng biến thành đá vôi. Mất đi nơi cư trú cho nhiều loài sinh vật biển khác, gây ra sự suy giảm đa dạng sinh học. 

Sự biến mất của cá mập sẽ làm xáo trộn chuỗi thức ăn biển. Các loài ăn thịt khác sẽ phải điều chỉnh chế độ ăn của mình, dẫn đến sự thay đổi trong cấu trúc quần thể của nhiều loài. 

Cá mậpTương lai của đại dương sẽ đi về đâu nếu thiếu cá mập 

Nguồn cung cấp hải sản sẽ giảm, ảnh hưởng đến ngư nghiệp và các cộng đồng phụ thuộc vào đánh bắt hải sản.  

Việc mất đi cá mập sẽ đòi hỏi nhiều chi phí hơn để bảo vệ các hệ sinh thái biển và khôi phục sự đa dạng sinh học, trở thành một gánh nặng cho các chính phủ và cộng đồng. 

Với sự suy giảm của sinh vật phù du do cá nhỏ bùng nổ, sản lượng oxy trong đại dương sẽ bị giảm. Ảnh hưởng đến sức khỏe của toàn bộ hệ sinh thái đại dương. 

Tóm lại, thiếu cá mập sẽ gây ra một chuỗi sự kiện tiêu cực, dẫn đến sự mất cân bằng trong hệ sinh thái đại dương. Sự tàn phá này không chỉ ảnh hưởng đến các loài sinh vật khác mà còn đến chính con người và các nền kinh tế phụ thuộc vào đại dương. Bảo vệ cá mập là bảo vệ sức khỏe và sự tồn tại của đại dương, và cuối cùng là bảo vệ sự sống của chúng ta trên hành tinh này. 

Đăng ngày 15/10/2024
Hòa Thy @hoa-thy
Môi trường

Thừa Thiên - Huế: Đầm phá ô nhiễm, dân kêu trời

Hàng ngàn hộ dân ở 33 xã, phường, thị trấn sống dựa vào đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa Thiên - Huế), đang khốn khổ vì nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng.

Ô nhiễm đầm phá ở Thừa Thiên - Huế
• 14:32 14/03/2023

Sản xuất xà phòng từ chất nhầy ốc sên

Một con ốc sên sẽ tạo ra khoảng 2g chất nhờn. Để sản xuất 15 thanh xà phòng trọng lượng 100g, anh Desrocher ở thị trấn Wahagnies, miền Bắc nước Pháp cần khoảng 40 con ốc sên. Ảnh: Reuters

Xà phòng từ ốc sên
• 10:17 09/02/2023

Yên Bái: Thả hơn 30 nghìn cá giống xuống hồ Thác Bà trong ngày ông Công, ông Táo

Ngày 14/1, huyện Yên Bình (Yên Bái) đã tổ chức thả cá bổ sung nguồn lợi thủy sản hồ Thác Bà năm 2023 gắn với phong tục thả cá chép ngày 23 tháng Chạp.

Thả cá
• 12:02 19/01/2023

Xuất hiện pin làm từ vỏ cua, có thể tái chế 1000 lần

Các nhà khoa học đã phát minh ra một loại pin được làm từ vỏ cua, dễ phân hủy hơn nhiều so với pin lithium-ion.

Pin làm từ vỏ cua
• 09:46 12/01/2023

Cá bè trên sông Đồng Nai chết hàng loạt sau mưa lớn: Người nuôi cá thiệt hại nặng nề

Ngày 29-5, tại khu vực phường Long Bình Tân, TP Biên Hòa (Đồng Nai), nhiều hộ dân nuôi cá bè trên sông Đồng Nai đã báo cáo hiện tượng cá chết hàng loạt sau trận mưa lớn vào ngày 28-5. Ước tính ban đầu, khoảng 6 tấn cá các loại như rô phi, chép, trê, lăng, mè hỏi và trắm đã bị chết, gây thiệt hại đáng kể cho người nuôi.

Cá chết
• 09:00 01/06/2025

Đa dạng sinh học biển và vai trò trong khai thác thủy sản bền vững

Đa dạng sinh học biển là sự phong phú và đa dạng của các loài sinh vật sống trong môi trường biển, bao gồm các loài động vật, thực vật, vi sinh vật và các hệ sinh thái biển như rạn san hô, cỏ biển, và rừng ngập mặn. Đây là một yếu tố quan trọng không chỉ đối với sức khỏe của hệ sinh thái biển mà còn đối với sự phát triển bền vững của ngành thủy sản. Đa dạng sinh học biển không chỉ cung cấp nguồn lợi thủy sản mà còn giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định và sức khỏe của các hệ sinh thái biển.

Đa dạng sinh học biển
• 11:12 30/05/2025

Cá chết hàng loạt: Nguyên nhân và giải pháp cho người nuôi

Những ngày đầu tháng 5/2025, người dân TP.HCM không khỏi bàng hoàng trước cảnh tượng cá chết trắng mặt nước trên kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè. Tình trạng này không chỉ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân và đặt ra nhiều câu hỏi về nguyên nhân cũng như biện pháp phòng ngừa, đặc biệt đối với người nuôi trồng thủy sản.

Cá chết
• 09:55 12/05/2025

Vai trò của khu bảo tồn biển trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản

Khu bảo tồn biển (Marine Protected Area – MPA) là vùng không gian biển được quy hoạch và quản lý nhằm bảo vệ tài nguyên sinh vật biển, hệ sinh thái và cảnh quan tự nhiên. Tùy theo mức độ bảo vệ, có thể cấm hoặc hạn chế các hoạt động như khai thác thủy sản, du lịch, vận tải biển để đảm bảo duy trì hoặc phục hồi sự đa dạng sinh học.

San hô biển
• 10:03 05/05/2025

Đà Nẵng: Người nuôi mất trắng sau một đêm

Đợt mưa lũ trái mùa từ ngày 11 đến 13 tháng 6 năm 2025, do ảnh hưởng của cơn bão số 1 (WUTIP), đã gây ra những thiệt hại nặng nề cho người dân các tỉnh miền Trung, đặc biệt là các hộ nuôi trồng thủy sản tại Đà Nẵng. Lũ lên nhanh và bất ngờ trong đêm đã khiến nhiều gia đình mất trắng tài sản, với ước tính thiệt hại lên đến hàng tỷ đồng.

Bão
• 02:02 14/06/2025

Vắc-xin uống từ vi tảo

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang chịu áp lực bởi các đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, vắc-xin được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao miễn dịch và giảm sự phụ thuộc vào hóa chất. Một xu hướng nổi bật gần đây là ứng dụng vi tảo làm nền tảng sản xuất vắc-xin, mở ra triển vọng phát triển các loại vắc-xin uống bền vững, hiệu quả và ít tốn kém.

Vi tảo
• 02:02 14/06/2025

Tháo gỡ 'nút thắt' trong cấp phép nuôi biển tại Quảng Ninh

Quảng Ninh nổi bật với hơn 45.100 ha vùng biển quy hoạch cho nuôi trồng thủy sản, mở ra tiềm năng lớn cho ngành nuôi biển. Tuy nhiên, thủ tục hành chính rườm rà, thiếu hướng dẫn cụ thể và nhận thức hạn chế của ngư dân đang kìm hãm sự phát triển. Bài viết phân tích những khó khăn, giải pháp thực tiễn tại Quảng Ninh và định hướng thúc đẩy nuôi trồng thủy sản bền vững, hướng tới xuất khẩu.

Nuôi biển
• 02:02 14/06/2025

Doanh nghiệp thủy sản bị ép giá: Người nuôi và người lao động chịu thiệt

Trong chuỗi cung ứng thủy sản, doanh nghiệp đóng vai trò cầu nối giữa người nuôi và thị trường. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp chế biến thủy sản Việt Nam đang đối mặt với sự chên ép giá từ các chuỗi bán lẻ lớn quốc tế. Và hậu quả không chỉ dừng lại ở mức doanh thu doanh nghiệp bị suy giảm, mà gánh nặng còn trực tiếp chuyển về người nuôi.

Tôm thẻ
• 02:02 14/06/2025

VASEP nhiệm kỳ mới (2025-2030): Chủ động thích ứng – Đổi mới sáng tạo – Phát triển bền vững

Trước bối cảnh thị trường đầy biến động và những yêu cầu ngày càng khắt khe, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa tổ chức thành công Đại hội tàn thể lần thứ 7, bầu ra ban lãnh đạo mới và đặt ra phương châm hành động cho 5 năm tới. Đây là thông điệp quan trọng, định hướng cho toàn ngành, từ doanh nghiệp lớn đến từng hộ nuôi trồng.

Vasep
• 02:02 14/06/2025
Some text some message..