Việc đưa giống tôm thẻ chân trắng và tôm hùm sang nuôi thử nghiệm không chỉ giúp Cuba tăng năng suất thủy sản mà còn mở ra hướng tiếp cận mới trong chiến lược tự chủ lương thực của quốc đảo.
Việt Nam chuyển giao công nghệ nuôi tôm cho Cuba
Trong khuôn khổ hợp tác giai đoạn 3 (kéo dài đến năm 2027), Chính phủ Việt Nam đang triển khai một dự án chiến lược nhằm hỗ trợ Cuba phát triển ngành nuôi trồng thủy sản. Khởi động từ năm 2024, dự án tập trung vào các đối tượng có giá trị kinh tế cao như cá rô phi, tôm hùm và đặc biệt là tôm thẻ chân trắng.
Những kết quả ban đầu đã vượt ngoài mong đợi. Chỉ sau 121 ngày, chu kỳ sản xuất đầu tiên tại 5 ao thí điểm (quy mô 5 ha) ở Santa Cruz del Sur, tỉnh Camagüey đã thu hoạch được 20 tấn tôm thẻ, đạt năng suất ấn tượng 4 tấn/ha. Đây là một thành tựu đáng kể, minh chứng cho sự thành công của việc chuyển giao công nghệ nuôi tiên tiến từ Việt Nam, bao gồm hệ thống sục khí, lọc nước hiện đại và quy trình quản lý chặt chẽ.
Từ thành công này, hai bên đang nỗ lực mở rộng mô hình lên 10 ha, đặt mục tiêu đạt sản lượng 45 tấn vào nửa cuối năm 2025. Dự kiến trong cả năm 2025, các mô hình hợp tác sẽ mang về cho Cuba 60-70 tấn cá rô phi, 60 tấn tôm thẻ và 3,5 tấn tôm hùm.
"Cho cần câu" chứ không chỉ "cho con cá"
Điểm cốt lõi của dự án hợp tác không chỉ dừng lại ở việc chuyển giao con giống và vật tư. Việt Nam tập trung vào việc "cho cần câu" - đào tạo và nâng cao năng lực cho đội ngũ kỹ thuật của Cuba. Đến nay, đã có hơn 200 cán bộ kỹ thuật Cuba được các chuyên gia Việt Nam đào tạo về kỹ thuật sản xuất giống và nuôi thương phẩm.
Trong chuyến thăm và làm việc tại Cuba vào tháng 9/2025, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến đã đánh giá cao nỗ lực của cả hai bên. Ông khẳng định các giai đoạn hợp tác trước đó đã giúp cải thiện đáng kể năng lực nuôi trồng thủy sản của Cuba.
Đáp lại, phía Cuba bày tỏ mong muốn Việt Nam tiếp tục hỗ trợ đào tạo kỹ thuật viên cho một trung tâm công nghệ thủy sản sẵn có, đặc biệt trong lĩnh vực nuôi các loài nước mặn.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến tới thăm khu nuôi trồng thủy sản do Việt Nam hỗ trợ Cuba cùng Thứ trưởng Thứ nhất Bộ Công nghiệp Thực phẩm (ở giữa) và Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Cuba (bên trái, ngoài cùng). Ảnh: ICD
Mở rộng hợp tác, hướng tới tương lai bền vững
Thành công của dự án đang tạo ra hiệu ứng lan tỏa. Mô hình nuôi tôm công nghệ cao không chỉ được nhân rộng tại Camagüey mà còn được triển khai tại các tỉnh trọng điểm khác như Villa Clara và Pinar del Río.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đã đề nghị phía Cuba tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa trong việc thông quan vật tư, thức ăn và hỗ trợ điều kiện làm việc cho các chuyên gia Việt Nam để dự án được triển khai hiệu quả. Đồng thời, hai bên sẽ cùng khảo sát, đánh giá để nhân rộng các mô hình thành công, làm cơ sở báo cáo Chính phủ hai nước.
Với những kết quả tích cực đã đạt được, phía Cuba đã đề nghị Việt Nam tiếp tục quan tâm, hỗ trợ cho dự án giai đoạn 4. Mối quan hệ hợp tác đặc biệt giữa hai nước đang mở ra một chương mới, không chỉ góp phần đảm bảo an ninh lương thực cho Cuba mà còn đặt nền móng cho sự phát triển nông nghiệp công nghệ cao và thu hút đầu tư trong tương lai.