Cơn sốt bong bóng cá ở Trung Quốc đẩy hai loài vào nguy cơ tuyệt chủng

Nhu cầu lớn của giới thượng lưu Trung Quốc về bong bóng cá vược totoaba và cá heo vaquita phơi khô đẩy hai loài này tới bờ vực tuyệt chủng.

bong bóng cá
Bong bóng cá totoaba phơi khô bán công khai tại Quảng Châu, Trung Quốc. Ảnh: EIA

Theo Guardian, mỗi chiếc bong bóng cá này giá khoảng 2.500 - 9.400 USD, dù đã giảm tới 60-80% trong vòng hai năm qua. Đây là lý do loại hàng hóa này được gọi với cái tên "cocaine thủy sản".

Ước tính hiện số lượng vaquita ("con bò nhỏ" trong tiếng Tây Ban Nha) trên thế giới chưa tới 100 cá thể và không ai biết còn bao nhiêu cá thể totoaba. Với tình trạng nguy hiểm của hai loài này, các nhà bảo tồn hy vọng rằng cuộc họp của hội nghị quốc tế về các loài nguy cấp (CITES) tại Geneva tuần này sẽ có các hành động mạnh mẽ.

"Thời điểm vaquita tuyệt chủng đã ở rất gần, chúng bị đẩy vào quên lãng bởi nhu cầu về bong bóng cá của một số lượng tương đối nhỏ khách hàng Trung Quốc", Clare Perry, trưởng nhóm nghiên cứu của Cơ quan điều tra Môi trường (EIA) - một tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại Anh cho biết.

EIA vừa công bố một báo cáo thương mại mới vào ngày 11/1 cho thấy bong bóng của totoaba vẫn được công khai bán tại Quảng Châu và Hong Kong cũng như bán trực tuyến. Cụ thể, bong bóng totoaba sấy khô được bán công khai tại 8 cửa hàng, mặc dù điều này là bất hợp pháp.

"Nói chung, các thương nhân cũng nhận thức được rằng bán totoaba là bất hợp pháp, biết cá chỉ có thể được đánh bắt ở Mexico và tuyên bố rằng buôn lậu giữa Hong Kong và Trung Quốc đại lục là dễ dàng. Các cơ quan hải quan không thường xuyên kiểm tra các lô hàng ruột cá", báo cáo cho biết.

"CITES cần đưa ra một thông điệp rõ ràng rằng việc buôn bán bất hợp pháp bong bóng cá totoaba đang tác động đến không chỉ một, mà là hai loài có nguy cơ tuyệt chủng, và cần thông qua một loạt các khuyến nghị để nhanh chóng tăng cường các nỗ lực bắt buộc thực hiện theo quy định", Perry nói.

Theo Perry, món hàng này phần lớn được giới nhà giàu Trung Quốc mua như một thứ đồ sưu tầm hoặc quà tặng, thậm chí là một kênh đầu tư tài chính.

Bong bóng là một cơ quan đặc biệt ở một số loài cá giúp chúng kiểm soát sự nổi của cơ thể. Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng bong bóng của các loài cá thuộc họ cá có tên khoa học Sciaenidate, (bao gồm cả loài totoaba) có thể chữa được nhiều chứng bệnh khác nhau. Tuy nhiên, giới khoa học chưa tìm được bằng chứng nào về tác dụng chữa bệnh này.

Vào năm 1997, các nhà bảo tồn ước tính số lượng vaquita là 567, và tới năm 2015, chỉ còn 97 cá thể. 

Vaquita không chỉ là động vật biển có vú nhỏ nhất thế giới, thuộc họ cá heo và cá voi, nó còn là loài động vật có môi trường sống hạn hẹp nhất. Chỉ có thể tìm thấy chúng ở vùng phía bắc vịnh California, Mexico, trên một diện tích khoảng 2.300 km vuông. Totoaba cũng sống ở khu vực này, nhưng vào mùa sinh sản, chúng di chuyển tới vùng đồng bằng sông Colorado để đẻ trứng. Dù được đưa vào danh sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), không có khảo sát nào về chúng trong vòng 35 năm qua. Một con totoaba có thể đạt tới chiều dài 2 mét, cân nặng 90 kg.

Tuy ngư dân chỉ lấy bong bóng của totoaba, quá trình đánh bắt bằng lưới rê vô tình bắt cả vaquita, làm chúng ngạt thở và chết.

"Lưới rê cần phải được loại bỏ vĩnh viễn ra khỏi mọi hoạt động đánh bắt cá", Perry nói.

lưới rê bắt cá
Đánh bắt cá bằng lưới rê làm chết nhiều vaquita. Ảnh: Chris Johnson

Sau khi các nhà bảo tồn đưa ra cảnh báo trong nhiều thập kỷ, Mexico cuối cùng cũng đã đưa ra nhiều biện pháp để cứu vaquita vào tháng 4 năm ngoái. Tổng thống Enrique Peña Nieto đã ban hành một lệnh cấm sử dụng lưới rê đánh bắt cá trong môi trường sống của vaquita trong vòng 2 năm. Lệnh cấm cũng bao gồm trợ giúp tài chính cho các ngư dân bị ảnh hưởng, phối hợp với lực lượng hải quân Mexico và cảnh sát khu vực.

Tuy nhiên, các chuyên gia e ngại rằng động thái này đến quá muộn. Theo EIA, với giá bán cao hấp dẫn và những phản ứng không nghiêm khắc từ phía Trung Quốc, nhiều người sẽ bất chấp lệnh cấm, phạm pháp để tiếp tục đánh bắt.

Với sự sụt giảm giá cả gần đây, các điều tra viên của EIA cho rằng có thể các nhà buôn trái phép mặt hàng này sẽ găm hàng để đẩy giá lên trong ngắn hạn. Việc buôn bán bong bóng cá không chỉ ảnh hưởng tới totoaba mà còn cả những loài cá khác. Trước đây, buôn bán cá bahaba Trung Quốc, cùng họ với totoaba đã làm loài cá này gần như tuyệt chủng, dẫn đến việc phải đánh bắt totoaba thay thế.

Vnexpress, 13/01/2016
Đăng ngày 14/01/2016
Nguyễn Thành Minh
Khoa học

Tôm tít đầy "Tiềm năng" cho đối tượng nuôi mới

Đa dạng loài vật nuôi và nuôi biển là mục tiêu ngành nuôi trồng thủy sản hướng tới trong tương lai. Tôm sú, tôm thẻ chân trắng, tôm hùm,… đây là một số loài tôm biển được nuôi chính ở nước ta hiện nay, bên cạnh đó tôm tít là loài tôm rất có triển vọng nhưng vẫn chưa được biết đến nhiều.

Tôm tít
• 10:10 05/07/2023

Lịch sử nuôi trồng thủy sản

Cùng Tép Bạc tìm hiểu trong khoảng một thập kỷ qua, đã có những sự gia tăng và phát triển nào trong nuôi trồng thủy sản trên toàn cầu.

Nuôi tôm
• 16:51 04/07/2023

Loài tôm lạ tuy nhỏ bé nhưng tác động lớn tới khí hậu toàn cầu

Nam Cực là một trong những lục địa xa nhất nằm ở phía Nam của Trái đất. Và một trong những loài vật được tìm thấy ở Nam Cực đã thay đổi hoàn toàn sự hiểu biết của các nhà khoa học chính là tôm Krill. Vì sao họ lại nhận định như vậy?

Tôm Krill
• 11:05 23/11/2022

Google sử dụng AI theo dõi "sức khỏe" của các rạn san hô

Google đang sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để giúp các nhà khoa học sàng lọc các đoạn âm thanh ghi âm dưới đại dương trong một dự án nhằm theo dõi "sức khỏe" của các rạn san hô thông qua những âm thanh này.

San hô
• 11:20 14/11/2022

Vaccine cho tôm: Tảo lục Chlorella vulgaris

Bệnh đốm trắng (white spot disease - WSD) là một trong những loại bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất trên tôm nuôi và đồng thời cũng là nguyên nhân chính gây thiệt hại kinh tế cho nghề nuôi tôm toàn cầu.

Tảo lục
• 09:00 14/03/2024

Các yếu tố virus nội sinh gây hội chứng đốm trắng (EVE)

Nơi khu trú của virus đề cập đến các phản ứng miễn dịch cụ thể, thích nghi của tôm đối với nhiễm virus xảy ra trong từng tế bào và có thể dẫn đến nhiễm vô hại kéo dài đến suốt đời của vật chủ.

Virus
• 14:33 07/03/2024

Sinh sản nhân tạo một số loài cá hiếm gặp

Đề tài do Trường Thủy sản làm Chủ nhiệm với sự hỗ trợ kinh phí từ Sở Khoa học Công nghệ TP. Cần Thơ. Kết quả nghiên cứu cho thấy cá chạch lửa thành thục tốt trong điều kiện nuôi vỗ trong vòng 4-6 tháng.

Cá chạch lửa
• 10:01 07/03/2024

Phát hiện nhanh và chính xác Tilv trên mẫu cá rô phi

Năm 2009, sản lượng cá rô phi đánh bắt tự nhiên tại hồ Kinneret giảm mạnh, có mức độ trung bình giảm từ 257 tấn mỗi năm đến 8 tấn mỗi năm và không rõ nguyên nhân.

Cá rô phi
• 10:10 06/03/2024

Bạc Liêu: Tiến độ xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm

Tép Bạc đã phản ánh, năm 2023, tỉnh Bạc Liêu đứng đầu cả nước về sản lượng tôm nước lợ và kim ngạch xuất khẩu nhờ phát triển nuôi siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao. Bạn đọc muốn biết thêm tiến độ đầu tư xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm nổi tiếng ở Bạc Liêu nên xin cung cấp thêm thông tin.

Khu nuôi tôm công nghệ cao
• 05:35 29/03/2024

Tập huấn ứng dụng công nghệ trong bảo quản cá ngừ đại dương

Chiều ngày 27.3, Hiệp hội Thủy sản Bình Định phối hợp với Liên hiệp các hội KHKT Bình Định và Chi cục Thủy sản ( Sở NN&PTNT) tổ chức tập huấn quy trình công nghệ khí nitơ nano trong bảo quản cá ngừ đại dương cho 50 ngư dân làm nghề câu cá ngừ trên địa bàn phường Tam Quan Bắc, TX Hoài Nhơn.

Cá ngừ
• 05:35 29/03/2024

Như thế nào để tôm được vận chuyển đúng cách?

Tôm cũng giống như các hàng hóa khác, phân loại theo nhu cầu của khách hàng mà được vận chuyển đến các nơi khác nhau, với hai giai đoạn cơ bản như tôm giống được vận chuyển từ các trại giống đến ao nuôi và tôm thương phẩm được vận chuyển đến các chợ đầu mối, nhà máy chế biến. Vậy cách nào để có thể vận chuyển chúng một cách an toàn, tiết kiệm mà vẫn hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu dưới đây nhé!

Tôm đông lạnh
• 05:35 29/03/2024

Biện pháp hạ phèn hiệu quả nhanh chóng

Chắc chắn rằng việc ao nuôi bị nhiễm phèn không còn là điều quá xa lạ đối với những người nuôi trồng thủy sản. Phèn xuất hiện trong ao nuôi tôm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và sản lượng của vụ nuôi.

Ao nuôi tôm bị nhiễm phèn
• 05:35 29/03/2024

Tôm đang trong ao bị thối đuôi: Nguyên nhân và cách điều trị

Tôm bị thối đuôi là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ thương phẩm
• 05:35 29/03/2024