Độc đáo làm kem đánh răng từ xương cá tra

Xương cá là một trong những chất thải với số lượng khá lớn từ ngành thủy sản, nhưng chưa được sử dụng hợp lý. Một trong những công dụng đặc biệt của xương cá là chế biến thành bột giàu canxi trong các chế phẩm.

xương cá
Bột xương cá chưa canxi cacbonat (CaCO3), có thể dùng trong kem đánh răng.

Kem đánh răng với bột xương cá tra

Kem đánh răng là một chế phẩm bán rắn có chứa nhiều thành phần bao gồm các chất tẩy rửa, và các chất phụ gia khác. Nhằm mục đích tác động lên bề mặt răng để bảo vệ răng khỏi bị hư hại do vi khuẩn đường miệng gây ra, mà không làm hỏng răng và nướu.

Kem đánh răng
Kem đánh răng là sản phẩm thông dụng.

Công dụng đặc biệt của bột xương cá là cung cấp canxi cacbonat (CaCO3) cho kem đánh răng. Dựa trên kết quả nghiên cứu, trong 100 gam bột xương cá tra có 1002mg canxi và 12,80mg phốt pho. Đây là giải pháp canxi thay thế có nguồn gốc từ thiên nhiên nên rất an toàn cho cơ thể. Canxi cacbonat trong kem đánh răng có chức năng như một hợp chất làm sạch có thể làm giảm cường độ của lớp màu nâu trên bề mặt răng. 

Nghiên cứu này nhằm tạo ra kem đánh răng với canxi có nguồn gốc từ bột xương cá tra. Phụ phẩm xương cá tra trở thành một nguồn canxi thay thế đặc biệt. Bột xương cá tra sử dụng cho thí nghiệm không chứa hóa chất nên không làm giảm đi chất lượng của kem đánh răng. Việc nghiên cứu đổi mới sản phẩm kem đánh răng này đã xác định được đặc tính và có thể được sản xuất thương mại để bán ra trên thị trường.

Các thành phần của nghiên cứu

Tiến hành tách xương cá tra, luộc rồi nghiền thành bột. Kem đánh răng được sản xuất theo công thức sửa đổi. Sau đó bổ sung thêm bột xương cá tra chuẩn bị bên trên. Đánh giá định kỳ chất lượng kem đánh răng thành phẩm (thực hiện vào ngày 1, ngày 7, ngày 14 và ngày 21 sau khi sản xuất).

Đánh giá cảm quan: Bao gồm kết cấu, mùi, vị và tính đồng nhất. Tất cả đều được quan sát một cách khách quan. Quan sát tính đồng nhất, độ nhớt, độ pH, cuối cùng là kiểm tra sự hình thành bọt của kem đánh răng.


Bột xương cá được bổ sung vào kem đánh răng.

Trong kem đánh răng chứa bột xương cá tra

Chức năng chính của kem đánh răng là loại bỏ chất bẩn bám trên bề mặt răng mà ít gây hại cho răng miệng. Sự tạo thành bọt khi bôi lên răng giúp quá trình làm sạch răng hơn. Một chức năng khác của kem đánh răng là ngăn ngừa sâu răng và giảm hôi miệng. Các đặc tính quan trọng của kem đánh răng là tính nhất quán, khả năng chà rửa, sự hình thành bọt, mùi vị, độ ổn định và độ an toàn. 

Công thức kem đánh răng chứa bột xương cá tra như một thành phần hoạt tính, natri lauryl sulfat làm chất tẩy rửa hoặc tạo bọt, glycerin là chất giữ ẩm, natri CMC làm chất kết dính, carbomer là chất tạo keo, sorbitol làm chất tạo ngọt, tinh dầu bạc hà tạo hương vị, natri benzoat làm chất bảo quản và dung môi. Thành phần trong công thức này dựa trên thành phần chung của kem đánh răng.

Sau khi kiểm tra thành phẩm

Các kết quả thu được trong đánh giá cảm quan bao gồm hình dạng, mùi và màu sắc của kem đánh răng bột xương cá tra đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn của SNI 12-3524, 1995 về kem đánh răng.

Hàm lượng bột xương cá tra càng cao thì kem đánh răng càng đậm đặc. Tương tự như vậy với kết cấu, bột xương cá tra có nồng độ càng cao thì kết cấu càng thô hoặc kém mềm, khi sờ vào có nhiều hạt nhỏ. Mùi thơm là tinh dầu bạc hà, một hương vị tươi và sạch cho người dùng. Ngoài ra, bạc hà cũng là một đặc tính quan trọng để người dùng chọn sử dụng sản phẩm này.

Về tính đồng nhất, hàm lượng bột xương cá tra được bổ sung càng cao thì càng có nhiều hạt thô. Điều này có thể là do bột xương cá tra vẫn chưa mịn so với các chất phụ gia khác. Sau 21 ngày bảo quản, kem đánh răng được pha chế có độ đặc hơn. 


Kem đánh răng bổ sung bột xương cá tra có độ nhớt cao hơn bình thường.

Ngoài ra, hàm lượng bột xương cá tra bổ sung càng cao thì độ nhớt càng cao. Vì càng nhiều bột thì dung môi càng ít. Độ nhớt đánh giá dạng đặc quánh của kem đánh răng, giúp dễ lấy ra khỏi ống và đủ cứng để có thể duy trì hình dạng của kem đánh răng trong ít nhất 1 phút. Độ nhớt cũng là thước đo khả năng chống chảy, lực cản càng lớn thì độ nhớt càng lớn.

Độ pH được đo từ 4,5 đến 10,5. Do đó kem đánh răng này an toàn để sử dụng và không gây kích ứng cho niêm mạc miệng. Kem đánh răng được cho là tốt nếu nó tạo thành bọt. Sự hình thành bọt có thể liên quan đến khả năng loại bỏ thức ăn hoặc mảnh vụn răng trong quá trình đánh răng. Kết quả kiểm tra cho thấy, khi bổ sung hàm lượng bột xương cá tra càng lớn thì chiều cao của bọt càng giảm, điều này là do độ đặc của kem đánh răng ảnh hưởng.

Phụ phẩm bột xương cá có thể được bào chế thành kem đánh răng. Công thức trên đáp ứng đầy đủ các yêu cầu hóa lý, có thể được sử dụng như một sản phẩm cải tiến trong tương lai. Ngoài ra, bột xương cá tra cũng có thể được sử dụng như một nguồn canxi tự nhiên cho nhiều hoạt động có ích khác.

Reference: Wahyu Margi Sidoretno, Azlaini Yus Nasution; Analisis Fisikokimia Pasta Gigi Yang Mengandung Kalsium Berasal Dari Tulang Ikan Patin (Pangasius Hypophthalmus); Jurnal Farmasi Higea, Vol. 12, No. 2, 2020

Đăng ngày 26/07/2022
Hà Tử @ha-tu
Khoa học

Xuất khẩu cá tra xuống mức thấp nhất năm

Dù vẫn tăng 31% so với cùng kỳ, nhưng kết quả 179 triệu USD kim ngạch xuất khẩu (XK) cá tra trong tháng 10 là mức thấp nhất kể từ đầu năm 2022 tới nay. Mức tăng trưởng XK so cùng kỳ năm trước cũng thấp nhất trong các tháng. Luỹ kế tới hết tháng 10 XK cá tra Việt Nam đạt 2,1 tỷ USD, tăng 75% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cá tra
• 12:03 21/11/2022

Tháng 8/2022, xuất khẩu cá tra hồi phục trở lại

Xuất khẩu cá tra 8 tháng đầu năm nay đã chạm mốc 1,8 tỷ USD – một con số lạc quan cho các doanh nghiệp ngành hàng này. Xuất khẩu cá tra trong 3 tháng gần đây đã tụt dần khỏi mức đỉnh 310 triệu USD hồi tháng 4, nhưng đã có xu hướng hồi phục trở lại từ tháng 8.

Cá tra
• 10:29 26/09/2022

Nâng cao thị phần xuất khẩu cá tra Việt Nam trên toàn thế giới

Tổng sản lượng xuất khẩu cá tra trong tháng 8-2022 vẫn giữ được mức tăng trưởng ổn định, tăng 114% so với cùng kỳ năm ngoái và tăng nhẹ so với tháng 7-2022, góp phần đưa kim ngạch xuất khẩu cá tra trong 8 tháng đầu năm nay đạt gần 1,8 tỉ USD, tăng 81% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cá tra
• 10:54 14/09/2022

Lưu giữ cá tra bố mẹ phục vụ cộng đồng

Ngành hàng cá tra Việt Nam hơn 20 năm qua đã chứng kiến biết bao thăng trầm. Nhiều người giàu lên nhờ con cá, nhưng cũng không ít người phá sản vì chúng. Sự khốc liệt của ngành hàng này là vậy.

Cá tra
• 15:21 13/09/2022

Hiệu quả của chế phẩm tự nhiên trong việc chống vi khuẩn gây bệnh cho tôm

Thuốc kháng sinh được sử dụng rộng rãi để chống lại mầm bệnh vi khuẩn, đặc biệt là vi khuẩn Vibrio ở tôm. Tuy nhiên việc sử dụng kháng sinh có những nhược điểm lớn đó là lượng kháng sinh tồn dư trong thủy sản thành phẩm, tính kháng thuốc giữa các vi khuẩn và mầm bệnh.

Tôm bệnh
• 14:55 28/09/2023

Độc cấp tính của thuốc trừ sâu Padan 95SP đến tỷ lệ sống của cá chép

Nông nghiệp chiếm một vị trí quan trọng trong kinh tế Việt Nam. Trong trồng trọt, con người đã sử dụng nhiều biện pháp khác nhau để trừ dịch hại, chủ yếu là thuốc bảo vệ thực vật. Nhóm thuốc có gốc lân hữu cơ và Carbamate được người dân sử dụng thường xuyên trong canh tác lúa ở ĐBSCL.

Cá chép
• 14:29 26/09/2023

Cấu trúc ống tiêu hóa ảnh hưởng đến đặc tính ăn của cá thát lát còm

Trong quá trình sản xuất giống các loài thủy sản, xác định tính ăn của cá bột là có ý nghĩa quyết định sự thành công của quá trình sản xuất. Có rất nhiều nghiên cứu về tính ăn của cá bột cũng như sự phát triển của ống tiêu hóa để chọn lựa loại thức ăn thích hợp ương cá.

Cá thát lát còm
• 12:07 23/09/2023

Bệnh nấm và ký sinh trùng trên tôm càng xanh

Tôm càng xanh là loài giáp xác nước ngọt có giá trị thương mại quan trọng (Nguyen et al. 2019). Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của ngành nuôi tôm này đã dẫn đến các hậu quả liên quan đến tỷ lệ mắc các bệnh truyền nhiễm, chủ yếu do virus và vi khuẩn gây ra (Suanyuk và Dangwetngam 2014).

Tôm càng xanh
• 12:04 18/09/2023

Triển vọng cho thị trường tôm Việt Nam tại Australia năm 2023

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tính chung 8 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Úc đạt 197,67 triệu USD, giảm 20,16% so với cùng kỳ năm 2022.

Chế biến tôm
• 23:57 30/09/2023

Top 5 loài cá đắt nhất thế giới khiến bạn phải trầm trồ

Cũng giống với thế giới trên cạn, môi trường dưới nước cũng luôn chứa đựng nhiều loài sinh vật cả phong phú lẫn quý hiếm. Dưới đây, Tép Bạc sẽ đề cập đến top 5 loài cá đắt nhất thế giới. Với giá tiền được công khai trên mỗi loài, chắc chắn bạn sẽ trầm trồ.

Cá biển
• 23:57 30/09/2023

Top 10 loài cá nguy hiểm nhất thế giới

Đại dương bao la ẩn chứa hàng ngàn sinh vật đa dạng, độc đáo về màu sắc, kích thước khác nhau. Trong bài viết này, hãy cùng khám phá 10 loài cá nguy hiểm nhất trên hành tinh. Hãy cùng tìm hiểu về tên gọi, đặc điểm hình dáng và tính chất của những chú cá này nhé.

Cá biển
• 23:57 30/09/2023

Giải thích các khái niệm cơ bản trong nuôi tôm

Với việc nuôi tôm chủ yếu là từ kinh nghiệm tích lũy qua nhiều năm nuôi hay được bạn bè nuôi tôm chia sẻ thì có thể có những khái niệm đã được bà con nông dân truyền miệng nhau sử dụng nhưng có thể đã hiểu sai hoặc chưa hiểu rõ về nó.

Tôm giống
• 23:57 30/09/2023

Sự hình thành khí độc NO2, NH3 trong ao nuôi tôm thẻ chân trắng

Khí độc NH3, NO2 hình thành từ các nguồn khác nhau có trong ao nuôi tôm thẻ chân trắng như chất lơ lửng, phù sa lắng tụ, xác tảo chết, thức ăn dư thừa, phân tôm, vỏ tôm lột, xác tôm chết, bùn đáy ao tồn lưu do sên vét vụ nuôi trước không triệt để.

Nưới ao tôm
• 23:57 30/09/2023