Bà Nguyễn Ngô Vi Tâm – Tổng giám đốc Công ty CP Thủy sản Vĩnh Hoàn thông tin, do phải gánh thêm các chi phí cho việc kiểm tra chất lượng sản phẩm theo quy định của Cơ quan Thanh tra an toàn thực phẩm Mỹ (FSIS), giá cá tra xuất khẩu vào thị trường này đã tăng thêm 10%. Dự báo, giá sẽ còn tăng thêm trong quý cuối của năm 2017.
Bà Tâm thông tin, theo ghi nhận tại Mỹ, các DN đang gặp khó khăn về kho bãi, do tất cả các lô hàng nhập khẩu phải đưa vào các cơ sở kiểm tra nhập khẩu chính thức (i-house) được Mỹ chỉ định nên dẫn đến tình trạng quá tải ở một số kho. DN phải đưa hàng đến các kho ở xa hơn, tốn thêm chi phí vận chuyển.
“Hiện các DN phải mất 10 – 15 ngày để hoàn tất các thủ tục kiểm soát của cơ quan chức năng Mỹ. Nếu kiểm tra ở phòng lab thì thời gian có thể kéo dài từ 1 – 2 tháng. Do đó, chi phí lưu kho bãi, chi phí vận chuyển tăng buộc giá bán phải tăng thêm”, bà Tâm nhận định.
Theo ghi nhận của các DN, việc phía Mỹ kiểm tra 100% các lô hàng cá da trơn nhập khẩu đã đẩy chi phí tăng thêm khoảng 10%. Hiện tại, mức giá cá tra Việt Nam tại Mỹ khoảng 4 USD/kg, tăng hơn so với mức 3 USD/kg thời điểm cách đây gần 2 tháng.
Các DN lo ngại, về lâu dài, xuất khẩu thủy sản vào Mỹ vẫn đối mặt nhiều rủi ro. Trong đó, Đạo luật Nông trại (Farmbill) chỉ là một công cụ nhằm bảo hộ sản xuất trong nước của Mỹ.
“Về mặt kỹ thuật, nếu DN thực hiện đầy đủ các yêu cầu của nhà nhập khẩu nhưng chính phủ nước nhập khẩu muốn bảo hộ sản xuất trong nước thì họ sẽ còn nhiều công cụ khác. Tôi lo ngại, trong thời gian tới, phía Mỹ sẽ còn đưa ra thêm các phán quyết bất lợi khác cho hàng nhập khẩu, trong đó có cá tra Việt Nam”, bà Tâm nhận định.
Hiện tại, Mỹ vẫn là thị trường lớn nhất, chiếm 22% thị phần xuất khẩu cá tra Việt Nam và cũng là thị trường có giá bán cao nhất. Việc Mỹ đưa ra các phán quyết bất lợi, nếu có, sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tình hình tiêu thụ cá tra Việt Nam.
Còn theo ông Trương Đình Hòe – Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), quy trình chuyển đổi để phù hợp với phía Mỹ gồm 6 bước và VN đang làm tới bước thứ 2. Phần việc còn lại sẽ do phía Mỹ quyết định, thời gian kéo dài bao lâu Hiệp hội cũng chưa thể biết được.