Món cá sòng

Người ta bắt con cá sòng còn tươi, đập đầu, cắt bỏ vây, bỏ mang, rửa sạch, để ráo. Bắc nồi nước trên bếp lửa. Nước sôi, thả vào nồi cà chua xắt làm sáu hoặc làm tám, khóm xắt miếng. Nước sôi, cho cá sòng vào nấu đến khi thấy thịt cá sòng vừa chín tới thì nêm nếm gia vị vừa ăn, tắt lửa trước khi cho hành, ngò vào. Bí quyết để món ngót cá sòng ngon phải canh vừa lửa cho cá chín tới, nếu nấu quá lâu, nước canh đục, thịt cá bã, mất ngon.

Cá sòng nấu ngót, trước khi ăn, cho cá vào dĩa, gạt lớp vảy, chan nước mắm ngon, giằm trái ớt hiểm xanh. Vậy là cả nhà quây quần bên nhau, mạnh ai nấy gắp thịt cá mà ăn. Thịt cá ngọt hòa thấm gia vị cùng rau thơm sao mà ngon quá. Nhưng ngon hơn là phần bụng cá, vừa béo vừa bùi, mê răng. Nhưng ngon vô cùng tận là ruột cá. Ruột cá sòng được cho là sạch, khi nấu chín vừa dai vừa giòn, lại béo không ngậy với mùi thơm đặc trưng của cá. Chính vì vậy mà dân miền biển khẳng định như một lời thề: “Thà bỏ đám giỗ chớ không bỏ ruột cá sòng”.

Bên cạnh cá sòng nấu ngót, người ta còn “trở bữa” bằng món cá sòng nướng. Cá sòng nướng ngon nhất phải có những điều kiện bắt buộc: cá tươi xanh, than củi thật khô, bếp lò vừa cỡ. Cá không cần móc mang, bỏ ruột, đặt lên vỉ trên bếp than đỏ rực. Chịu khó trở mặt cá nhiều lần cho cá bén than chín đều. Khi thấy hai bên mình cá vàng ươm, tươm mỡ thơm nức mũi là cá vừa chín tới. Sắp cá ra dĩa bên cạnh rau sống các loại, dưa leo, chuối chát, khế, khóm, cà chua xắt múi cau... Dùng đũa nhẹ gỡ từng miếng thịt cá đặt lên miếng bánh tráng cùng rau và các loại thực vật khác, cuốn lại chấm muối ớt chanh bột ngọt, cho vào miệng, cắn, nhai. Mùi thơm của rau xanh các loại, của dưa leo, của khế, của chuối chát, của khóm là mùi thơm đất đai quê nhà hòa mùi vị mặn mà biển cả trong thịt cá vừa dừng lại trên đầu lưỡi, tan ra, thấm đẫm vào từng chiếc gai vị giác, sao mà ngon quá vậy!

Cá sòng kho dưa cải cũng là một món ngon. Cá sòng làm sạch, khứa sơ hai bên mình, rửa sạch, để ráo. Dưa cải rửa sạch, để ráo, xắt từng miếng dài vừa ăn. Cà chua bỏ cuống, rửa sạch, để ráo, xắt múi cau vừa ăn. Cho chảo lên bếp, đun nóng, cho dầu ăn vào. Dầu nóng, thả cá sòng vào, chiên vàng, vớt ra, để ráo dầu. Cho cá vào nồi nước dừa xiêm, đun lửa riu riu. Nước sôi, cho dưa cải, cà chua và tỏi bằm vào, nêm gia vị, để lửa lớn trong năm phút thì cho lửa nhỏ gần một tiếng đồng hồ thì tắt bếp, để kín nắp khoảng mười phút cho nồi cá kho chín rục mới múc ra dĩa, rắc tiêu xay, hành lá xắt khúc, ngò rí cắt nhỏ, thưởng thức. Khỏi phải nói, mùa nắng nóng ăn cá sòng kho dưa cải đổ mồ hôi, ngon. Nhưng mùa mưa, nhất là những ngày cận tết, ăn cá sòng kho dưa cải mới tuyệt. Món cá kho nóng hổi, thịt cá mềm mụp như cá mòi hộp, cùng chén cơm tỏa hơi nóng làm bao nhiêu cái lạnh thấm trong người tiêu biến hết.

Theo tài liệu, cá sòng có tên khoa học Trachurus symmetricus, là một loài cá biển, thuộc họ Carangidae. Đồng bằng sông Cửu Long, cá sòng có nhiều ở vùng biển Kiên Giang. Người dân nơi đây đánh bắt cá sòng bằng lưới vây. Quan sát cho thấy cá sòng giống cá bạc má, cá ngân. Mình cá sòng hơi dẹp, hình lá trầu, có màu nâu trắng, con lớn nhất cỡ trên 1kg.