Việc trang bị hệ thống sản xuất anolit đơn giản, gọn nhẹ, cơ động và có thể chủ động về công nghệ trong nước tại các địa phương thường xảy ra mưa lũ có thể giúp giải quyết mối lo này.
Chiều 13/10, sau khi những đợt mưa lớn vào kéo dài tạm dứt, Công ty TNHH trung tâm nghiên cứu và phát triển nông nghiệp công nghệ cao Lam Sơn (Thanh Hóa) đã tức tốc cử người đến Viện Công nghệ môi trường, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam để xin hỗ trợ dung dịch anolit khử trùng, làm vệ sinh một số nhà lưới bị ngập trong mấy ngày đầu tuần.
Vì sao công ty này không dùng các hợp chất của clo như Cloramin B (dưới dạng bột hoặc viên) hay viên Aquatab67 để khử trùng theo gợi ý trong “Sổ tay hướng dẫn xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa bão lụt” và “Sổ tay hướng dẫn xử lý ổ dịch tả” do Bộ Y tế ban hành?
Ông Lê Huy Khiêm - Phó Giám đốc công ty - cho biết, “các chất nêu trên đều là sản phẩm nhập khẩu, giá đắt, khi cần không thể có ngay, còn nếu tích trữ thì khả năng hết hạn sử dụng, phải bỏ đi là rất cao. Đó là chưa kể khử trùng bằng Cloramin B sẽ để tại tồn dư hóa chất không có lợi cho sức khỏe con người, trong khi công ty của chúng tôi định hướng sản xuất nông nghiệp hữu cơ.”
Ông Khiêm cho biết thêm, thực ra công ty đã mua một thiết bị sản xuất anolit của Viện Công nghệ môi trường từ năm 2014, tuy nhiên công suất nhỏ không đủ đáp ứng nhu cầu hiện tại. “Sau trận lụt này, công ty đã có kế hoạch mua tiếp một máy tạo anolit với công suất lớn hơn.”
Nhiều ưu điểm, chỉ một nhược điểm
Dung dịch khử trùng anolit được tạo ra bằng phương pháp điện phân nước muối ăn NaCl trong buồng phản ứng điện hóa có màng ngăn lần đầu tiên cách đây 45 năm. Những ưu điểm lớn của nó đã được thời gian khẳng định: Diệt được rất nhiều loài vi khuẩn, nấm, virus và bào tử gây bệnh cho người, kể cả những loài có sức đề kháng cao như vi trùng bệnh lao, vi khuẩn bệnh than, virus viêm gan B… mà không bị vi sinh vật kháng lại; khử trùng nhanh và có hoạt tính khử trùng mạnh; ít tác động đến sức khỏe của người và động vật vì có lượng clo hoạt động thấp và nhờ khả năng chống các chất ôxy hóa của tế bào động vật cấp cao; được tạo ra từ nước muối và dần trở về dưới dạng muối ăn (vô cơ) thông thường có trong thiên nhiên nên không tạo chất tồn lưu làm ô nhiễm môi trường. Đặc biệt, anolit có giá rẻ do được sản xuất chỉ từ điện và nước muối.
Tuy nhiên, anolit có một nhược điểm là không bảo quản được lâu (càng để lâu thì hàm lượng clo hoạt động càng suy giảm) do đó không thuận tiện cho sản xuất lớn rồi để đấy mà phải dùng ngay thì mới tốt. Nói cách khác, anolit chỉ có thể phát huy vai trò là chất khử trùng nếu được sản xuất tại chỗ.
Liên tục được cải tiến
Từ năm 1998, Viện Khoa học Vật liệu và sau đó là Viện Công nghệ môi trường đã nghiên cứu chế tạo thiết bị sản xuất anolit trên cơ sở các công nghệ được chuyển giao từ Liên bang Nga và các quy trình sử dụng anolit trong các bệnh viện, trại chăn nuôi, xí nghiệp giết mổ chăn nuôi, cơ sở nuôi tôm giống, nhà máy chế biến xuất khẩu thủy sản, trồng và bảo quản các loại trái cây có giá trị và khả năng xuất khẩu cao…
Chỉ tính riêng trong 15 năm trở lại đây, đã có hơn năm đề tài, dự án, nhiệm vụ cấp quốc gia và hàng chục đề tài, dự án cấp bộ, cấp tỉnh... với hàng chục đơn vị nghiên cứu thực hiện và đã được nghiệm thu. Hiện nay đã có hơn 600 thiết bị sản xuất anolit - phần lớn do Viện Công nghệ môi trường chế tạo hoặc do các doanh nghiệp được viện chuyển giao công nghệ chế tạo - đi vào hoạt động ở trong các bệnh viện và các cơ sở sản xuất trong các ngành chăn nuôi, thủy sản, chế biến thực phẩm, trồng trọt… Một số công ty nước ngoài cũng đã đưa thiết bị sản xuất anolit vào tiêu thụ ở nước ta. Một công ty của Nhật còn xây dựng nhà máy sản xuất anolit tại tỉnh Nghệ An.
Gần đây, nhóm nghiên cứu thuộc Viện Công nghệ môi trường do PGS-TS Nguyễn Hoài Châu làm trưởng nhóm đã có bước tiến mới trong nghiên cứu chế tạo thiết bị sản xuất anolit, với số muối đầu vào ít hơn nhưng cung cấp sản phẩm đầu ra có lượng clo hoạt hóa cao hơn, được cấp bằng độc quyền giải pháp hữu ích năm 2015. Theo đó, chỉ cần chưa đến 3kg muối có thể sản xuất được 2.000 lít anolit, khử trùng được cho 300-500m3 nước đạt yêu cầu nước sạch về vi sinh theo quy định của Tổ chức Y tế thế giới và của Bộ Y tế, hoặc khử trùng được cho diện tích 1.000-2.000m2 bề mặt sàn các phòng trong bệnh viện, trường học, nhà ở, trại chăn nuôi…
Tùy theo nhu cầu của đối tác, thiết bị sẽ có các kiểu dáng/công suất/chức năng khác nhau. Chẳng hạn, máy nằm ngang được thiết kế dùng trong bệnh viện, trạm y tế, trường học; còn máy đứng được thiết kế dùng trong các nhà máy, phân xưởng.
_1730430431.jpg)
