Mỹ đòi doanh nghiệp Việt "nuôi cá tra kiểu Mỹ": Có thể tính tới khởi kiện

Theo quy định mới của Mỹ, tới đây, dù cá tra của Việt Nam có đạt mọi tiêu chuẩn cao nhất của thế giới thì cũng không thể xuất khẩu sang Mỹ, nếu quy trình nuôi không theo “kiểu Mỹ”. Đây là quy định vô lý, đi ngược lại tinh thần hội nhập.

cá tra

Đòi hỏi nuôi cá Việt kiểu Mỹ

Hiện nay, cá tra xuất khẩu sang Mỹ bị kiểm soát bởi Cục Quản lý dược phẩm và thực phẩm Mỹ (FDA). Theo đó, chỉ cần đáp ứng các tiêu chuẩn do FDA đưa ra là cá tra có thể nhập khẩu vào thị trường Mỹ.

Tuy nhiên, doanh nghiệp và người nuôi cá tra đang lo lắng bởi theo quy định mới của Mỹ, từ tháng 3/2016, cá tra muốn xuất khẩu vào Mỹ phải tuân thủ toàn bộ quy trình “tạo ra sản phẩm” từ khâu đầu tiên (con giống, thức ăn) cho đến khâu cuối cùng phải được thực hiện theo “kiểu Mỹ”. Thời gian để các nước thực hiện chuyển đổi quy trình sản xuất là 18 tháng. Theo đó, kể từ ngày 1/9/2017, sản phẩm cá tra của Việt Nam muốn thâm nhập thị trường Mỹ phải được chứng nhận Tiêu chuẩn tương đồng của Bộ Nông nghiệp Mỹ.

Có thể nói, quy định mới của Mỹ ngay trước thềm Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) được ký kết là một đòn giáng mạnh vào ngành cá tra Việt Nam. Ông Nguyễn Phước Bửu Huy, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Chế biến và Xuất nhập khẩu thủy sản Cadovimex II cho hay, hiện nay, hệ thống sản xuất, chế biến cá tra của Việt Nam và Mỹ có nhiều khác biệt. Trong khi đó, Mỹ chỉ cho 18 tháng để chuyển đổi là quá ngắn.

Đáng lo hơn, theo ông Võ Hùng Dũng, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Cá tra Việt Nam, dù Mỹ yêu cầu ngành cá da trơn các nước phải nuôi theo quy trình của Mỹ thì mới được xuất khẩu vào Mỹ, song đến nay, quy trình như thế nào, tiêu chí cụ thể ra sao thì doanh nghiệp vẫn “mù tịt”, nên quá trình chuẩn bị càng gấp gáp.

“Khó khăn cụ thể chưa hình dung ra hết được, vì phía Mỹ chưa công bố bộ tiêu chí cụ thể. Tuy nhiên, doanh nghiệp đang rất lo lắng bởi chắc chắn, tiêu chí của Việt Nam và Mỹ sẽ có một khoảng cách xa. Để đáp ứng được các tiêu chuẩn mới của phía Mỹ, chắc chắn doanh nghiệp và người nông dân sẽ phải bỏ ra chi phí đầu tư lớn mà không chắc chắn có được công nhận hay không”, ông Dũng nói.

Liên quan vấn đề này, ông Nguyễn Ngọc Oai, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) khá thận trọng khi đánh giá mức độ ảnh hưởng mà quy định mới của Mỹ có thể gây ra. Ông Oai cho hay, Bộ đang khẩn trương nghiên cứu sửa đổi Nghị định 36/2014/NĐ-CP về về nuôi, chế biến và xuất khẩu cá tra và thông tư hướng dẫn để sửa đổi phù hợp với tiêu chuẩn tương đương mà Mỹ đưa ra.

Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp cá tra cho rằng, đòi hỏi của Mỹ về việc cá tra phải “nuôi kiểu Mỹ” mới được nhập khẩu vào thị trường này là vô lý, không công bằng, bởi nhiều mặt hàng thực phẩm khác vẫn được phép nhập khẩu vào Mỹ mà không cần tuân thủ quy trình nuôi của Mỹ.

Hiện Mỹ đang chiếm 20% thị phần xuất khẩu cá tra Việt Nam với doanh số khoảng 300 triệu USD/năm. Nếu quy định mới này được thực thi, nguy cơ thị trường Mỹ đóng cửa với nhiều doanh nghiệp là rất lớn.

Tăng khởi kiện để đối phó với hành vi “chơi bẩn”?

Sản phẩm thủy sản xuất khẩu của Việt Nam hiện đã đáp ứng được nhiều tiêu chuẩn khắt khe thị trường châu Âu và Mỹ như ASC, GlobalGAP, BAP, FarmBill... Tuy nhiên, với quy định mới của Mỹ, điều này cũng thành “vô nghĩa” nếu doanh nghiệp muốn xuất khẩu vào thị trường Mỹ.

Nhiều doanh nghiệp cá tra cho rằng, thực tế, quy định này là một hành vi “chơi bẩn”, hàng rào kỹ thuật mới mà Mỹ dựng lên để bảo hộ cho ngành sản xuất cá da trơn của Mỹ, chứ không đơn thuần nhằm kiểm soát chất lượng thực phẩm. Trước đó, Mỹ cũng đã dựng ra rất nhiều hàng rào kỹ thuật và đưa ra các quy định làm khó với cá tra Việt Nam như: dán nhãn tên gọi theo yêu cầu của Mỹ, áp thuế chống bán phá giá, yêu cầu ký quỹ cho sản phẩm cá tra trước khi vào thị trường Mỹ...

Nhiều chuyên gia quốc tế cho rằng, quy định mới của Mỹ trái với các tiêu chí của WTO. Do đó, trong trường hợp xuất khẩu cá tra sang Mỹ gặp khó khăn, Việt Nam hoàn toàn có thể khởi kiện.

Xác nhận điều này, ông Võ Hùng Dũng cho rằng, quy định trên vi phạm quy định của WTO. Theo cơ chế của WTO thì Việt Nam hoàn toàn có thể khởi kiện. Mặc dù vậy, việc kiện tụng rất khó khăn và tốn kém. Chưa kể, Việt Nam rất thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực này.

Mặc dù đòi hỏi của Mỹ là vô lý, song ông Dũng cũng khuyến cáo, doanh nghiệp cũng phải nhìn thẳng vào sự yếu kém của mình. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp sản xuất, chế biến cá tra xuất khẩu chưa đáp ứng được tiêu chuẩn

VietGap, chưa nói đến tiêu chuẩn của Mỹ. Ngay cả với Nghị định 36/2014/NĐ-CP, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu vẫn muốn trì hoãn thời gian thực hiện vì cho rằng quy định quá khắt khe.

“Chúng ta có thể tính tới việc kiện ra WTO, tuy nhiên cũng phải cấp bách nâng cao chất lượng sản xuất trong nước”, ông Dũng nói.

Câu chuyện cá tra thường xuyên “bầm dập” khi vào thị trường Mỹ cho thấy, các hàng rào kỹ thuật không có điểm dừng. Do đó, dù hàng loạt hiệp định thương mại tự do (FTA) được ký kết, thì Việt Nam cũng khó lòng tận dụng cơ hội mở cửa thị trường nếu không nâng cao kỹ năng phòng vệ thương mại và gấp rút nâng cao chất lượng sản phẩm.

Báo Đầu Tư, 14/12/2015
Đăng ngày 15/12/2015
Hà Tâm
Doanh nghiệp

Xét nghiệm tôm giống tại Farmext LAB - Đừng để mầm bệnh ẩn mình!

Bên cạnh nguồn nước, con giống luôn là yếu tố đầu vào quyết định thành bại của cả vụ tôm.

Phòng xét nghiệm thủy sản
• 13:29 11/03/2025

Hướng đi mới để nuôi tôm thành công hơn qua câu chuyện của anh Lắm ở Cần Giờ

Khi thời tiết cuối năm trở nên khắc nghiệt, nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong ngành nuôi tôm càng gia tăng. Trong bối cảnh đó, nhiều hộ nuôi vẫn theo cách nuôi truyền thống, thì anh Lắm - một chủ ao nuôi tại Cần Giờ, đã dám đổi mới và áp dụng Mô hình Farmext Base.

Xe thu mua tôm
• 14:06 28/02/2025

Chiến lược "Xanh hóa vùng nuôi" – Tiếp đà cho ngành tôm bứt phá trong năm 2025

Để tăng sức cạnh tranh và đạt mục tiêu tăng trưởng trong năm 2025, lĩnh vực nuôi tôm cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ gắn với bảo vệ môi trường. Với ngành tôm, chuyển đổi xanh là xu thế không thể đảo ngược, góp phần đặt nền móng quan trọng cho tương lai vững bền, thịnh vượng.

Vietshrimp 2025
• 10:51 26/02/2025

Người nuôi tôm và nhà cung cấp nhận được gì từ Tôm giống theo tiêu chuẩn Tép Bạc?

Trong ngành nuôi tôm, chất lượng con giống là yếu tố quyết định thành bại của mỗi vụ nuôi. Tôm giống theo Tiêu chuẩn Tép Bạc ra đời nhằm giúp người nuôi dễ dàng chọn được giống đạt chuẩn, giảm rủi ro dịch bệnh, đồng thời hỗ trợ nhà cung cấp nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng uy tín. Bộ tiêu chuẩn này không chỉ đảm bảo con giống tốt hơn mà còn tạo sự minh bạch, kết nối bền vững giữa trại giống và người nuôi.

Xem tôm
• 10:56 24/02/2025

Xét nghiệm tôm giống tại Farmext LAB - Đừng để mầm bệnh ẩn mình!

Bên cạnh nguồn nước, con giống luôn là yếu tố đầu vào quyết định thành bại của cả vụ tôm.

Phòng xét nghiệm thủy sản
• 13:57 11/03/2025

Infographic: Xuất khẩu cá ngừ Việt Nam tháng 1 năm 2025

Trong tháng 1 năm 2025, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đối mặt với nhiều biến động, khi kim ngạch chỉ đạt hơn 66 triệu USD, giảm 16% so với cùng kỳ năm trước.

Xuất khẩu cá ngừ
• 13:57 11/03/2025

Mùa lạnh: Mối nguy về bệnh đốm trắng trên tôm

Bệnh đốm trắng là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm đối với nghề nuôi tôm, bệnh thường xảy ra nhiều ở tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Tỷ lệ gây chết tôm có thể từ 90 – 100% chỉ sau vài ngày nhiễm bệnh, đồng nghĩa với tình trạng tôm chết hàng loạt, gây tổn thất nặng nề về mặt kinh tế cho bà con nuôi tôm.

Tôm thẻ chân trắng
• 13:57 11/03/2025

Hiện tượng cong thân, đục cơ trên tôm

Bệnh cong thân là bệnh lý phổ biến trong ngành nuôi tôm, thường bắt gặp nhiều nhất trên tôm thẻ chân trắng.

Tôm cong thân
• 13:57 11/03/2025

Những cách “giao tiếp” độc lạ của sinh vật biển

Khi nhắc đến giao tiếp trong thế giới động vật, chúng ta thường nghĩ ngay đến những tiếng kêu đặc trưng của các loài trên cạn. Tuy nhiên, không chỉ trên cạn mà ngay cả dưới lòng đại dương sâu thẳm, nhiều loài sinh vật biển cũng sở hữu những cách thức giao tiếp bằng âm thanh vô cùng độc đáo.

Sinh vật biển
• 13:57 11/03/2025
Some text some message..