Quần đảo Galapagos được biết đến là một trong hai khu cư trú của những loài rùa khổng lồ. Đây cũng là nơi nhà bác học Charles Darwin đã nghiên cứu và phát triển thuyết tiến hóa của ông.
Một nghiên cứu di truyền học mới về loài rùa khổng lồ tại đảo Santa Cruz thuộc quần đảo Galapagos đã chứng minh trên quần đảo này không chỉ có một mà có tới hai loại rùa khổng lồ khác nhau.
Nhiều năm trước, các nhà nghiên cứu từng nghĩ rằng những loài rùa khổng lồ cư trú tại hai bờ phía đông và phía tây đảo Santa Cruz đều thuộc một loài. Tuy nhiên, sau khi để ý một số chi tiết khác nhau trên các loài rùa, các nhà khoa học đã quyết định thử nghiệm di truyền trên khoảng 100 con rùa thuộc cả hai nhóm.
“Chúng tôi lập tức nhận thấy rằng các loài rùa nằm bên phía đông có rất nhiều điểm khác biệt về di truyền so với những loài khác. Nhà di truyền học Adalgisa Caccone thuộc Đại học Yale, Mỹ cho biết.
Thực tế thì hai loài rùa này tiến hóa cách nhau hàng triệu năm. Trong đó, một loài sống ở vùng La Reserva trên sườn phía tây nam Santa Cruz, từ lâu đã được đặt tên là Chelonoidis porter. Loài rùa thứ hai sống ở sườn phía đông khô hạn hơn, được lấy tên là Chelonoidis donfaustoi để tưởng nhớ nhà kiểm lâm Fausto Llerena- người đã dành 43 năm chăm sóc rùa quý hiếm tại Công viên quốc gia Galapagos.
Nghiên cứu cũng cho thấy, loài rùa sống bên phía tây Santa Cruz thuộc một phần của dòng rùa khổng lồ lâu đời nhất ở Galapagos, khoảng 1,74 triệu năm trước đó. Ngược lại, các loài rùa nằm bên phía đông mới tiến hóa khoảng nửa triệu năm trước đây. Các xét nghiệm di truyền cũng cho thấy những loài rùa bên bờ phía đông có mối quan hệ gần gũi với những loài rùa được tìm thấy trên quần đảo Galapagos hơn những loài rùa nằm bên bờ phía tây.
Phát hiện này làm thay đổi cách tiếp cận trong việc bảo tồn các loài rùa tại Galapagos. Theo James Gibbs, đồng tác giả nghiên cứu và là nhà sinh vật học bảo tồn tại trường cao đẳng khoa học môi trường và lâm nghiệp ở Syracuse, Mỹ cho biết: những phát hiện mới này sẽ giúp các loài rùa được quan tâm, bảo vệ và quản lý một cách có hệ thống.
Hiện nay, quần thể rùa khổng lồ tại Galapogos đã giảm xuống mức báo động. Nguyên nhân phần lớn do khai thác của con người, do suy thoái môi trường sống và các loài xâm lấn khác.
Trong khi đó, số lượng rùa bên bờ phía tây Santa Cruz đang bùng nổ với khoảng 2000 con, và số lượng rùa bên phía đông chỉ khoảng 250 con.