Phân tích thành phần hóa học của vỏ tôm
Quan niệm cho rằng vỏ tôm giàu canxi là một sự nhầm lẫn về mặt khoa học. Thành phần hóa học chính cấu tạo nên lớp vỏ cứng của tôm không phải là canxi, mà là kitin (chitin). Kitin là một dạng polysaccharide cấu trúc, tương tự như cellulose ở thực vật, có chức năng chính là tạo nên bộ khung xương ngoài, mang lại sự cứng cáp và bảo vệ cho các loài giáp xác.
Về mặt sinh hóa, hệ tiêu hóa của người không sản xuất ra enzyme chitinase, loại enzyme cần thiết để có thể phân hủy và hấp thụ kitin. Do đó, khi chúng ta ăn vỏ tôm, cơ thể gần như không thể tiêu hóa được thành phần này. Việc tiêu thụ một lượng lớn vỏ tôm, đặc biệt là ở trẻ nhỏ hoặc những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, có thể dẫn đến các triệu chứng khó chịu như đầy hơi, khó tiêu. Như vậy, từ góc độ khoa học, vỏ tôm không phải là một nguồn cung cấp canxi khả dụng cho cơ thể con người.
Nguồn cung cấp canxi thực sự: Phân tích hàm lượng trong thịt, chân và càng
Trái ngược hoàn toàn với vỏ, nguồn canxi sinh khả dụng và có giá trị nhất của tôm lại tập trung chủ yếu ở phần thịt, chân và càng. Đây mới chính là những bộ phận mà cơ thể có thể hấp thụ và chuyển hóa một cách hiệu quả.
Giá trị của canxi trong thịt tôm không chỉ đến từ hàm lượng mà còn đến từ dạng tồn tại và các yếu tố đi kèm. Canxi trong thịt tôm là dạng canxi hữu cơ, vốn có độ tương thích sinh học cao hơn so với canxi vô cơ. Quan trọng hơn, thịt tôm còn chứa một tổ hợp các vi chất dinh dưỡng đóng vai trò là "chất xúc tác" cho quá trình hấp thụ canxi, bao gồm vitamin D, magie và phốt pho. Sự hiện diện đồng thời của các vi chất này tạo ra một hiệu ứng hiệp đồng, giúp tối ưu hóa khả năng hấp thụ và sử dụng canxi của cơ thể.
Canxi trong vỏ tôm khó để hấp thu. Ảnh: Long Châu
Các yếu tố rủi ro và khuyến nghị an toàn khi tiêu thụ
Bên cạnh việc không mang lại lợi ích về canxi, việc ăn vỏ tôm còn tiềm ẩn một số rủi ro về sức khỏe. Nguy cơ rõ ràng nhất là nguy cơ cơ học, đặc biệt là nguy cơ gây hóc ở trẻ nhỏ do cấu trúc cứng và sắc nhọn của vỏ. Việc cố gắng cho trẻ ăn tôm cả vỏ không chỉ không có lợi mà còn có thể tạo ra những trải nghiệm tiêu cực, dẫn đến tâm lý sợ ăn hoặc biếng ăn.
Do đó, các khuyến nghị dựa trên cơ sở khoa học là rất rõ ràng. Để tối ưu hóa lợi ích dinh dưỡng từ tôm, người tiêu dùng nên loại bỏ hoàn toàn phần vỏ trước khi chế biến và tiêu thụ. Việc tập trung vào phần thịt, chân và càng sẽ đảm bảo cơ thể nhận được nguồn canxi sinh khả dụng nhất cùng các vi chất hỗ trợ. Đồng thời, cần luôn tuân thủ các nguyên tắc an toàn thực phẩm cơ bản như lựa chọn tôm có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo tươi sống và nấu chín kỹ để loại bỏ các mầm bệnh tiềm tàng.
Thịt tôm mang lại lợi ích về canxi nhiều hơn vỏ tôm. Ảnh: Eva.vn
Từ góc độ khoa học dinh dưỡng, quan niệm ăn vỏ tôm để bổ sung canxi là không có cơ sở. Giá trị dinh dưỡng thực sự của tôm nằm ở phần thịt, nơi chứa nguồn canxi hữu cơ dễ hấp thụ cùng với các vi chất đồng vận quan trọng. Việc hiểu đúng và tiêu thụ tôm một cách khoa học không chỉ giúp chúng ta tận dụng tối đa những lợi ích sức khỏe mà loại hải sản này mang lại mà còn tránh được những rủi ro không đáng có.