Sinh vật biển tiềm năng trong y học

Ý tưởng hiện đại về việc điều trị bệnh tật của con người bao gồm các sản phẩm tự nhiên có cấu trúc và chức năng đặc biệt có nguồn gốc từ động vật không xương sống biển.

Sinh vật biển
Đại dương được coi là nguồn thuốc tiềm năng

Đại dương được coi là nguồn thuốc tiềm năng và một số hợp chất hoạt tính sinh học hoặc chất chuyển hóa thứ cấp này có tiềm năng y sinh. Đại dương chiếm 70% diện tích trái đất và hệ sinh thái biển chiếm 95% sinh quyển. Có 33-34% ngành động vật sống trong môi trường biển. Sinh vật biển chiếm gần 80% hệ sinh vật thế giới. 

Sự đa dạng của các loài là phi thường và ở các vùng nhiệt đới có gần 1000 loài khác nhau trên một mét vuông. Áp lực môi trường như cạnh tranh về không gian, dinh dưỡng và tự vệ đã dẫn đến việc sản xuất ra một loạt các hợp chất đa dạng được gọi là chất chuyển hóa thứ cấp. Những loài động vật này sử dụng chất chuyển hóa thứ cấp để giao tiếp giữa chúng và môi trường của chúng. Các phân tử giao tiếp này tiến hóa trong phạm vi mối quan hệ cộng sinh.

Hải quỳHải quỳ

Các hợp chất hoạt tính sinh học chủ yếu được tạo ra từ động vật biển được gọi là chất chuyển hóa thứ cấp. Chúng có thể được chia thành steroid, terpenoid, isoprenoid, nonisoprenoid, quinon, hợp chất brom hóa, heterocyclic nitơ và heterocyclic nitơ lưu huỳnh. Các chất hoạt tính sinh học được hình thành bởi các sinh vật biển như động vật nguyên sinh và động vật không xương sống như porifer, cnidaria, giun đốt, chân khớp, động vật thân mềm và da gai đã thu hút sự chú ý do hoạt động kháng vi-rút, kháng khuẩn, kháng nguyên sinh động vật, kháng nấm, kháng giun sán và chống ung. Có nhiều nghiên cứu về các chất chuyển hóa khác nhau có cấu trúc bất thường và thể hiện hoạt tính sinh học.

Một số lượng lớn các hợp chất hoạt tính sinh học được tạo ra bởi các sinh vật đa dạng về mặt phát sinh loài có hoạt tính và cấu trúc hóa học khác nhau và thường không thể đoán trước. Chúng là các phân tử nhỏ, thường lên đến 3000 Dalton. Cho đến cuối thập kỷ đầu tiên của thế kỷ này, hơn 15.000 hợp chất tự nhiên đã được phân lập từ các loài poriferan, cnidaria, annelids, chân khớp, động vật thân mềm và da gai. Các hợp chất này thuộc nhiều họ hóa chất khác nhau.

Một số trong số chúng có cấu trúc kỳ lạ. Hoạt động của chúng ngăn chặn các phản ứng trao đổi chất/enzym, làm gián đoạn chu kỳ tế bào, ảnh hưởng đến quá trình thực bào và tham gia vào quá trình tiêu diệt tế bào, v.v. Trong vài năm qua, một số lượng lớn các hợp chất mới đã được báo cáo. Một số hợp chất này đã được nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng/tiền lâm sàng và dự kiến rằng chúng có thể được sử dụng làm thuốc điều trị trong tương lai gần.

Ngành Porifera: Hợp chất có hoạt tính sinh học manzamin, phenolic hoặc quinoid, ancaloit, terpenoid, brom hóa tryptamin. Phòng ngừa bệnh chống sốt rét, đặc biệt là thuốc kháng vi-rút AIDS, kháng khuẩn, kháng nấm, chống ung thư.  

Ngành Coelenterata: Hợp chất có hoạt tính sinh học Postaglandin, protein, enzyme, steroid, terpenoid, brom hóa alkaloid, macrolide và ceramide. Chúng có trong san hô, sứa, hải quỳ,… Phòng ngừa bệnh kháng khuẩn, kháng nấm, kháng tảo, cariac và cơ thần kinh thư giãn, chống khối u, chống ung thư, chống ung thư.

SứaSứa mặt trăng

Ngành Annelida: Hợp chất có hoạt tính sinh học peptides, Arenecins, hedistins. Chúng có trong rươi, sá sùng,… Phòng ngừa bệnh peptide kháng khuẩn (AMP), viêm khớp, oosteoporesis, xương ung thư, kháng khuẩn, kháng khuẩn, kháng nấm.  

Ngành Arthropoda: Hợp chất có hoạt tính sinh học như lectin viz. limulin và carcinoscorpin, este thiol protein, axit béo, triglycerides, carotenoid và lipids. Phòng ngừa bệnh kháng khuẩn, chống ung thư, chất chống oxy hóa, chống tăng sinh, chống đột biến, chống viêm, phản ứng miễn dịch  

Ngành Mollusca: Hợp chất có hoạt tính sinh học như dolostatin, lectin, steroid, terpenoids, hợp chất acetylenic, dollstains, polysaccharides. Chúng được tìm thấy trong các loài nhuyễn thể. Phòng ngừa bệnh chống bạch cầu, phản ứng miễn dịch, hạ huyết áp, thư giãn cơ trơn, hoạt động chống nicotin, thuốc kháng vi-rút đặc biệt là vi-rút HIV hợp chất ức chế.

Ngành Echinodermata: Hợp chất có hoạt tính sinh học như saponin và các dẫn xuất sterol, tarpenoid, glycoprotein, cerebroside, pyrimidine nucleaoside, thymine deoxyriboside và uracil deoxyribose, polysaccharides, βcarotene. Chúng có trong nhím biển, sao biển, hải sâm,... Phòng ngừa bệnh tan máu, kháng khuẩn, kháng nấm, chống ung thư, chống khối u, kháng vi-rút đặc biệt là hoạt động chống HIV, chống viêm, chống ung thư, chống dị ứng.

Đăng ngày 03/03/2025
Hồng Huyền @hong-huyen
Khoa học

Ảnh hưởng của nhiệt độ lên tỉ lệ giới tính ấu trùng tôm sú

Ở tôm sú, con cái lớn nhanh và có kích thước lớn hơn con đực. Tác động của nhiệt độ có thể làm tăng đáng kể sự biểu hiện của các gen xác định giới tính, giúp cải thiện tỷ lệ giới tính như mong muốn trong đàn.

tôm sú
• 16:28 23/09/2021

Trung Quốc chuyển sang nuôi tôm sú vì giá cao

Người nuôi tôm ở Trung Quốc đang chuyển sang nuôi tôm sú nhiều hơn do giá tốt hơn, theo Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản lớn nhất của Trung Quốc.

tôm sú
• 18:44 17/08/2021

Nuôi tôm thâm canh bổ sung thức ăn tươi sống

Thử nghiệm nuôi tôm sú bằng tảo lục sợi (Chaetomorpha sp.) và ốc (Stenothyra sp.) cho thấy cải thiện tăng trưởng, nâng cao năng suất và tăng cường hấp thu, chuyển hóa thức ăn nhân tạo góp phần giảm chi phí sản xuất cho người nuôi.

ốc cho tôm ăn
• 17:12 28/07/2021

Hiệu quả từ nuôi tôm kết hợp thả cá rô phi xử lý nguồn nước

Hiện nay, nuôi tôm kết hợp cá rô phi xử lý nước ở ấp Vĩnh Điền (xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải) được xem là mô hình cho hiệu quả kinh tế cao.

Cá rô phi
• 10:23 19/07/2021

Mô hình CTU-RAS quy mô nông hộ - Giải pháp cho ngành tôm

Nuôi siêu thâm canh tôm thẻ chân trắng đã từng bước khẳng định vị thế trong ngành hàng tôm của Việt Nam, không ngừng gia tăng về diện tích nuôi và sản lượng nuôi.

Tôm
• 08:00 04/11/2025

Tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là Penaeus vannamei hay Litopenaeus vannamei?

Nhiều người không khỏi bối rối khi bắt gặp hai tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là: Penaeus vannamei và Litopenaeus vannamei. Vậy, đâu mới là danh pháp chính xác theo hệ thống phân loại khoa học hiện đại, và tại sao sự nhầm lẫn này lại tồn tại?

tên khoa học của tôm thẻ chân trắng
• 15:21 17/07/2025

Vắc-xin uống từ vi tảo

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang chịu áp lực bởi các đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, vắc-xin được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao miễn dịch và giảm sự phụ thuộc vào hóa chất. Một xu hướng nổi bật gần đây là ứng dụng vi tảo làm nền tảng sản xuất vắc-xin, mở ra triển vọng phát triển các loại vắc-xin uống bền vững, hiệu quả và ít tốn kém.

Vi tảo
• 10:50 13/06/2025

Nguyên liệu lên men: Một xu hướng mới trong dinh dưỡng thủy sản

Thức ăn thương mại đóng vai trò then chốt trong sản xuất nuôi trồng thủy sản, do chiếm từ 50% đến 70% tổng chi phí sản xuất.

Thức ăn tôm
• 10:50 03/06/2025

VNF Infographic Series: Chitosan – Ứng dụng kháng khuẩn/nấm

Trong bài infographic trước, chúng ta đã khám phá cách chitosan thể hiện tính kháng khuẩn/nấm hiệu quả của mình thông qua các cơ chế như tương tác với điện tích âm, phá vỡ màng tế bào vi sinh vật và thay đổi môi trường sống của chúng, khiến chúng không thể phát triển.

Ứng dụng của Chitosan
• 05:08 12/12/2025

Rong biển Việt Nam: “Kho báu” của đại dương xanh

Việt Nam ghi nhận hơn 800 loài rong, trong đó nhiều nhóm có giá trị kinh tế như rong nho, rong sụn, rong câu chỉ vàng. Đây là nền tảng giúp Việt Nam tạo ưu thế cạnh tranh khi so sánh với các đối thủ trong cùng khu vực.

Rong biển
• 05:08 12/12/2025

Cá lau kiếng có thực sự ăn được?

Với vẻ ngoài xù xì và tập tính ăn tạp, cá lau kiếng thường bị xem là loài cá "bẩn" và không thể ăn được. Tuy nhiên, sự thật lại phức tạp hơn nhiều. Về bản chất, thịt cá lau kiếng không hề độc, nhưng lý do nó không trở thành món ăn phổ biến lại nằm ở những nguy cơ tiềm ẩn khác.

Cá lau kiếng
• 05:08 12/12/2025

Thủy sản Việt Nam thu gần 1,6 tỷ USD nhờ xuất khẩu sang thị trường khắt khe bậc nhất thế giới

Bất chấp bối cảnh kinh tế Nhật Bản đang đối mặt nhiều khó khăn, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường này vẫn ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 11% trong 11 tháng đầu năm.

Thủy sản
• 05:08 12/12/2025

Cứ 4 cua hoàng đế xuất sang châu Á, người Việt tiêu thụ 1 con

Một thống kê ấn tượng từ Hội đồng Hải sản Na Uy (NSC) cho thấy, Việt Nam đã vươn lên trở thành thị trường tiêu thụ cua hoàng đế đỏ tươi sống lớn thứ hai tại châu Á. Nhu cầu ngày càng cao đối với hải sản cao cấp đang biến Việt Nam thành một "mỏ vàng" đầy tiềm năng.

Cua hoàng đế
• 05:08 12/12/2025
Some text some message..