Bệnh xuất huyết do vi khuẩn Steptococcus sp trên cá chẽm

Streptococcus iniae

Báo cáo này nghiên cứu đặc điểm bệnh học của bệnh xuất huyết do S. iniae trên cá chẽm nuôi ở Thừa Thiên Huế nhằm xác định các đặc điểm sinh hóa của vi khuẩn S. iniae và đặc điểm của bệnh xuất huyết.

Nguyên nhân

Vi khuẩn S. iniae gây bệnh xuất huyết trên cá chẽm nuôi tại Thừa Thiên Huế. Cá bệnh bị xuất huyết trên da, mắt lồi đục và xuất huyết, xoang bụng tích dịch, não xuất huyết. Kết quả xác định giá trị LD50 của 2 chủng S. iniae HTA1 và HTA3 trên cá chẽm giống lần lượt là 1,9x105 CFU/mL và 1,5x105 CFU/mL. Kết quả gây bệnh thực nghiệm ghi nhận tỷ lệ chết tích lũy của cá chẽm cảm nhiễm 2 chủng HTA1 và HTA3 cao nhất, lần lượt là 76,7% và 80%.<


Cá chẽm trước và sau thí nghiệm xác định khả năng gây bệnh thực nghiệm với chủng S. iniae phân lập trên cá bệnh ở Huế

A-Cá chẽm khỏe đưa vào thí nghiệm; B-Mắt cá bị lồi đục, da bị xuất huyết (mũi tên); C-Mắt lồi đục (mũi tên), xoang bụng cá tích dịch (mũi tên); D-Não cá bị xuất huyết (mũi tên)

Trên cá chẽm Lates calcarifer, bệnh do S. iniae được báo cáo lần đầu tiên vào năm 1999 tại Úc (Bromage et al., 1999), sau đó bệnh tiếp tục xuất hiện trên cá chẽm nuôi tại Úc năm 2006 (Creeper and Buller, 2006), tại Thái Lan năm 2010 (Suanyuk et al., 2010). Tại Việt Nam, bệnh do S. iniae gây ra trên cá chẽm được báo cáo đầu tiên vào năm 2013 (Tran Vi Hich và cộng sự., 2013).

Triệu chứng


Hình 2: Cá chẽm bị bệnh xuất huyết thu tại Thừa Thiên Huế

A-mắt cá bị lồi và xuất huyết (mũi tên); B- mắt lồi và mờ đục, nội quan tích dịch (mũi tên)

Bệnh do S. iniae trên cá chẽm gây xuất huyết trên da, vây và mắt lồi đục (Bromage et al., 1999). Một số dấu hiệu khác như lở loét ngoài da hay xuất huyết ở các gốc vây, nắp mang, hậu môn đã được quan sát trên cá chẽm và cá rô phi nhiễm S. iniae (Suanyuk et al., 2010). Bệnh do S. iniae có thể gây ra tỷ lệ chết lên đến 70% ở giai đoạn cá chẽm giống (Creeper and Buller, 2006).

Ở Việt Nam, bệnh do S. iniae được báo cáo xuất hiện đầu tiên trên cá chẽm nuôi tại Khánh Hòa và gây chết cá vào năm 2008 (Tran Vi Hich et al., 2013). Trong vụ nuôi năm 2014, hiện tượng cá chẽm chết với dấu hiệu xuất huyết trên cơ thể được báo cáo ở vùng nuôi cá chẽm tại Thừa Thiên Huế. Dịch bệnh đã gây tổn thất rất lớn cho nghề nuôi cá chẽm (Chi cục Nuôi trồng Thủy sản Thừa Thiên Huế, 2014).

Phân bố

Bệnh do Streptococcus iniae được báo cáo ở nhiều loài cá nước ngọt và cá biển ở 15 quốc gia khác nhau thuộc 4 châu lục, gồm châu Phi, châu Á, châu Úc và châu Âu. Bệnh đã và đang là mối đe dọa cho nhiều loài cá nuôi ở cả môi trường nước mặn, lợ và nước ngọt (Hossain et al., 2014).

Phòng trị

Cách điều trị: Định kỳ 10 – 15 ngày sát khuẩn ao/bè/lồng nuôi. Sử dụng Flophenicol. (Bùi Quang Trung/ Phòng trị một số bệnh thường gặp trên cá chẽm nuôi thâm canh).

Tài liệu tham khảo

1. Báo cáo "NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM BỆNH HỌC CỦA VI KHUẨN Streptococcus iniae TRÊN CÁ CHẼM (Lates calcarifer)" của Trương Thị Hoa, Nguyễn Ngọc Phước và Đặng Thị Hoàng Oanh.

2.Bùi Quang Trung/ Phòng trị một số bệnh thường gặp trên cá chẽm nuôi thâm canh.

bởi Trương Thị Hoa