Cá bống mắt cua với khả năng ngụy trang bậc thầy

Một loài cá có thú vui tiêu khiển là đào cát

Cá bống mắt cua tiếng tiếng Anh Two Spot Goby, chúng hay còn được gọi với nhiều cái tên khác như cá bống tượng hai đốm, cá bống hai chấm. Từng xuất hiện tại các bộ sưu tập tại bảo tàng từ năm 1909, nhưng đến tận năm 1977 thì cá bống mắt cua mới được mô tả chi tiết lần đầu tiên.

Cá bống mắt cua được phát hiện trước hết ở Palau, một quần đảo ở phía tây Thái Bình Dương và sau đó là hầu như có mặt ở vùng Tây Thái Bình Dương. Loài cá này ưa sinh sống ở các rạn san hô và đầm phá nông. 

Dựa vào ngoại hình nổi bật với hai cái chấm lớn trên cơ thể, chúng được đặt tên khoa học là Signigobius biocellatus. Được biết, trong tiếng Latinh thì từ “biocellatus” có nghĩa là “hai đốm”.

Cá bống mắt cua thường xuất hiện theo từng cặp

Giống như đặc điểm hai đốm hay hai chấm có trên vây lưng, cá bống mắt cua cũng rất thường sống theo cặp. Điều này diễn ra cả ở đời sống tự nhiên lẫn trong môi trường nuôi nhốt. 

Dù là một loài cá lành tính, ít cạnh tranh với những loài cá khác; song, cá bống mắt cua lại coi chính đồng loại của mình là đối thủ (trong trường hợp bị đe dọa về không gian sống).

Đặc biệt, dù là một loài cá nhưng chúng có một thú vui rất độc lạ, đó là đào hang. Do đó, nơi yêu thích của chúng chính là trên nền cát hoặc bùn. Điều đáng ngạc nhiên là cá bống mắt cua có thể dành cả ngày để đào, múc từng ngụm cát và sau đó kiên trì gạn (lọc) đi những động vật không xương sống nhỏ nào rồi cuối cùng thải cát ra khỏi mang của nó.

Cá bống mắt cua: Một “diễn viên” nhí của đại dương

Có một sự thực là cá bống mắt cua đã từng khiến nhiều người tưởng mình hoa mắt khi thấy chúng bởi loài cá này thoạt nhìn cứ giống một con bướm hay là một con cua do hai đốm mắt trên vây lưng chúng quá nổi bật.

Cụ thể, trên hai chiếc vây lưng lớn và nhỏ của cá bống mắt cua đều có một đốm mà người ta đó là mắt. Vì cả hai đốm đều có lớp ngoài là màu vàng, còn lớp trong là màu đen thật sự rất giống cấu tạo của một đồng tử.

Cá bống mắt cua là “diễn viên nhí” trong lòng đại dương

Ngoài ra, chúng còn sở hữu vây bụng và vây hậu môn có màu đen với những đốm xanh sáng. Nhờ những đặc điểm cơ thể “trời phú” đó mà cá bống mắt cua có một kỹ năng giả dạng, ẩn nấp tài tình.

Chính vì sở hữu vẻ ngoài đẹp mắt lại có kích thước chưa đến 10cm nên cá bống mắt cua là loài cá cảnh khá phổ biến mặc dù đây là loài đòi hỏi một môi trường sống tương đối khắc khe.

Nếu so với những loài cá khác, quả thật cá bống mắt cua có được những lợi thế hơn hẳn chúng. Không chỉ có kích thước nhỏ, loài cá này còn có khả năng ẩn nấp hầu như toàn thời gian nhờ đặc điểm là hai đốm giống như đồng tử. 

Khi gặp nguy hiểm, cá bống mắt cua sẽ tận dụng hết khả năng diễn xuất của mình. Một mặt, chúng sẽ mở vây ra tựa loài bướm vỗ cánh khiến những kẻ săn mồi giật mình trước hai đốm kỳ dị mà bỏ chạy. Mặt khác, cá bống mắt cua sẽ xoay cơ thể theo hướng thích hợp để giả dạng thành một con cua nhằm đánh lạc hướng kẻ thù.

Như vậy, những lời khen về cá bống mắt cua đúng là không sai bởi chúng rất khôn ngoan khi biết tận dụng những lợi thế có trên cơ thể để bảo vệ chính mình chứ không lựa chọn đời sống ký sinh hay cộng sinh như những sinh vật biển nhỏ bé khác. Có thể chúng khá “khiêm tốn” về kích thước, nhưng xét đến kỹ năng ngụy trang bậc thầy như thế thì chúng ta phải gọi chúng là “tắc kè hoa” dưới đại dương mới phải!